Enflasyon yüksek

Salih NEFTÇİ

Bu yazıyı yazmak için enflasyon rakamlarının açıklanmasını bekledik. Sayfalarımızın yönetmeni Vahap Bey'den rica ettik.

‘‘Bize saat 5.30'a kadar vakit verin. Kasım rakamları enflasyondaki trendi göstermesi bakımından önemli. Bekleyelim.’’

Bekledik.

Saat 4.45 oldu, rakamlar açıklandı.

Kasım enflasyonu beklentiler civarında. Ama yüksek.

RAKAMLAR

Tüketici enflasyonu Kasım'da yüzde 6.6 olarak gerçekleşti. Aynı rakam geçen yıl yüzde 5.2 idi.

Toptan eşya fiyatları Kasım'da yüzde 5.6 arttı. Geçen yılki artış yüzde 5.1 idi.

Bu durumda 12 aylık tüketici enflasyonu yüzde 95.8'e çıkıyor.

Kasım ayı enflasyon rakamları, piyasaların beklentisi civarında olsa da, yüksek temmuz-ağustos aylarında bir modele oturtulmadan yapılan zamların devam eden etkilerini görüyoruz.

Ekonomi yönetimi daha ortaya bir paket dahi koyamamışken enflasyonun yüzde 100'leri aşması olasılığı gündeme geliyor.

ARALIK SONRASI

Burada önemli olan aralık ayı rakamları.

Geçen yıl tüketici enflasyonu aralıkta yüzde 3.4 olarak gerçekleşmiş. Günümüzün enflasyonist baskılarıyla kıyaslandığında nispeten düşük kalan bir rakam.

Bu sene aralık ayı tüketici enflasyon rakamı eğer yüzde 5.7'yi geçerse, 12 aylık enflasyon yüzde 100'ün üstüne çıkmış olacak.

Elbette yüzde 100 sadece bir rakam. Ama psikolojik önemi olan bir rakam. Genel beklenti, yapılan tüm zamlara rağmen 1997 yılı enflasyonunun yüzde 100'ü aşmayacağı yönündeydi.

Ayrıca bir nokta daha gözlerden kaçmamalı.

FİYATLARI DONDURMA

Geçen yıl, ocak, şubat, mart aylarında gerçekleşen enflasyon rakamları fazla düşük sayılmaz. Ama yüksek de değiller. Yüzde 5.6-5.9 civarındalar.

Bu durumda hükümet zamları 1998 başında da devam ettirse, tüketici enflasyonunun yüzde 100'lerin üzerinde yavaş da olsa yükselmeye devam etmesi olasılığı vardı.

İşte son fiyatları dondurma tartışması bu nedenle kritik bir konuma geliyor.

Hükümet zamlara 1998 başında da devam etseydi, ortaya siyasi bakımdan savunulması imkânsız bir durum çıkacaktı. (Aslında aralık enflasyonunu bile savunmak kolay olmayabilir. Ama bu açıklanacak rakama bağlı.)

DEĞİŞEN GÜNDEM

Bu açıdan bakıldığında fiyatları dondurma tartışmasını ‘‘gündemi kısmen değiştirmeyi başardı’’ diye yorumlayabiliriz.

Doğru. Ama ekonomi yönetimi aynı zamanda bir miktar kredibilite de yitirdi. Çünkü olaya yaklaşımı büyük çapta siyasi oldu.

Yumuşak veya sert ciddi ekonomik politikalar bu çeşit yöntemlerle oluşturulamaz.

Son tartışma bize, daha önce benzer davranışlarda bulunan gayri ciddi bir politikacıyı hatırlattı.

Yükselen enflasyon ve uluslararası kriz daha başka bir yaklaşım gerektiriyor.