Döviz piyasasında yaşananlar

Salih NEFTÇİ

Döviz piyasasına epeydir değinmiyorduk.

Ama son zamanlarda döviz piyasasında ilginç gelişmeler yaşanmaya başlandı. Önümüzdeki günlerin ana konusu olarak seçiyoruz.

VERİLMİŞ SÖZ

Bu köşede piyasalara bir sözümüz var:

Döviz kuru politikası ve bunun sonuçlarını ‘‘önce’’ değil ‘‘sonra’’ tartışacağız.

Nedeni şu:

Uluslararası kurallara göre eğer oyuncular yapılmaması gereken şeyleri yapmakta ısrarlı olacaklarsa, bu onların bilecekleri bir şey. Gerekli uyarıları yaptıktan sonra karar kendilerinin.

Aldıkları riskler kendilerinin...

Finansta zamanlamayı kestirmek imkânsız. Bu da gayet iyi bilindiğine göre bize açık pozisyon konusunda söyleyecek bir şey kalmıyor.

Ama döviz piyasasında yaşanan bunun dışındaki gelişmeleri tartışmakta zarar yok.

FAİZ FARKI

Döviz piyasasında son aylarda en çok konuşulan konuların birisi bono faizleri ile forward döviz fiyatları arasında olmaması gereken bir fark.

Daha doğrusu ilk bakışta ‘‘olmaması gereken’’... Dikkatli bakınca, durum aynı.

Konu karmaşık ve önemli. Repo yatırımcısını ve döviz piyasası profesyonellerini ilgilendiriyor. Ayrıca iyi kullanıldığında belli bir para kazanma olanağı yaratabilir. Bu nedenle birkaç kez ele alacağız.

Bugünkü ilk deneme.

6 aylık bono yüzde 90 faiz veriyor. Anlamı şu: Paranızı borç verdikten sonra, geri almak için altı ay bekleyeceksiniz. Borç verdiğiniz bu para karşılığında da elinizde teminat olarak ‘‘bono’’ denen kâğıdı tutacaksınız.

Şöyle bir soru soralım:

Ben sizden yine 6 aylık borç aldım, ama teminat olarak elinize bono değil, döviz verdim. Altı ay sonra dövizi bana geri verip TL'nizi alacaksınız.

Bunun karşılığında ne gibi bir faiz istersiniz? Yine yüzde 90 mı?

Kitap ‘‘evet’’ diyor.

Ama bizim piyasada durum farklı.

Bono faizi ile forward'da oluşan faiz arasında 5 puan gibi bir fark var. Devlet altı aylık paraya yüzde 90 öderken, forward döviz piyasası sadece yüzde 85 veriyor.

Yani repoda yüzde 90 alma imkânı varsa sentetik repoda yüzde 85'i kabullenmeniz gerekecek.

Kitap mı yanlış? Piyasa mı?

İKİLEM

Aradaki farkı birçok şekillerde açıklamak mümkün. Birisi şu:

‘‘Kitap’’lar Amerika'da yazılır. Amerikan parası dolar'dır. Dövizle aynı anlama gelir.

Amerikan hükümeti elinize bono tutuşturup paranızı alırsa, size yüzde 5.7 öder.

Yok döviz'i teminat olarak verip borç alırsa size ne ödemesi gerekir?

Yine 5.7.

Çünkü bonoyu da, dövizi de Amerika Devleti piyasaya sürüyor. Teminatların ‘‘risk’’ miktarı aynıdır.

Diğer bir deyimle sentetik repo, Amerika'da repoyla aynı getiriyi verecektir.

Ama Türkiye'de bono garantisi ile alınan faiz, döviz garantisi ile alınan faize eşit olabilir mi?

Birisinde teminat olarak elinizde Hazine kâğıdı, diğerinde Amerikan Doları?

Aynı mı?

SONUÇ

Daha tartışacak çok şey var.

Repo yatırımları ve döviz piyasası profesyonellerinin yakından izleyeceğini umuyoruz.

---