Dokunulmazlık oylaması

Salih NEFTÇİ

Meclis'in ve kamuoyunun gündeminde, milletvekilerinin dokunulmazlık koşullarını yeni bir çerçeveye oturtan anayasa değişikliği var.

İlk oylama bilindiği gibi geçen hafta yapıldı ve başarısız oldu.

Gazete manşetleri bu konuyla ilgili.

ÖNEMLİ KONU

Gazetelerimiz epeyi zamandır manşetlerini koca puntolarla veriyorlar.

Her gün.

Ama bu manşetler zaman zaman gerçekten de böyle büyük puntolar gerektirecek konulara değiniyor.

Bize öyle geliyor ki, bu dokunulmazlık konusu da bunlardan birisi. Vatandaşın hassas olduğu bir olay.

Şu veya bu nedenden dokunulmazlık konusundaki değişikliğin Meclis'ten geçmemesi vatantaşta önemli bir hayal kırıklığı yaratacak. Devletin ve siyaset sahnesinin işleyişi konusunda yavaş yavaş yerleşmeye başlayan bazı önyargıları daha da güçlendirecek.

DOKUNULMAZLIK

Biz hukukçu değiliz. Konunun derinine inmemiz imkânsız. Bu başkalarının işi.

Ama dışarıda bazı gözümüze çarpanları aktarmakta bir sakınca yok.

Oturmuş demokrasilerde gördüğümüz de tartışmasız:

Oturmuş demokrasilerde milletvekillerinin dokunulmazlıkları gerçekten de sınırlı.

Bir örnek alalım.

FBI VE MİLLETVEKİLLERİ

Bundan birkaç yıl önceye kadar Amerika'da FBI'ının en ilgi çeken operasyonları, milletvekillerine karşı geliştirilenlerdi.

FBI ajanları kıyafet değiştirirler. Milletvekillerine ‘‘tuzak’’ kurar, onların yasal olmayan yollara başvurup vurmadıklarını kontrol ederlerdi.

En klasik örneklerinden birisinde FBI ajanları Arap kıyafetine girmiş, milletvekillerine rüşvet verme operasyonu başlatmışlardı. Rüşveti alan hapsi boyladı. Hemen kısa zaman içinde.

Çünkü tüm operasyon videoya çekilmişti.

Bütün dünya, söz konusu milletvekillerinin nasıl rüşvet aldığını televizyondan izlemişti.

O günden bu yana, Washington'da milletvekilleri sizden bir sigara bile istemeye çekinirler.

İLK ADIM

Aslında milletvekillerinin Meclis'te kendilerine verilmiş bir haktan vazgeçmeleri elbette bir özveri olacak.

Ayrıca üzerinde dikkatle düşündüğünüzde Türkiye'de son yıllarda artan kirlenme atmosferinde milletvekillerinin fazla bir sorumluluğu olduğunu söylemek de kolay olmuyor.

İstisnalar elbette ayrı. Bunlar her yerde var.

Ancak bize öyle geliyor ki, ‘‘dokunulmazlık oylaması’’ artık kendi teknik boyutunu aşmış durumda. Vatandaş buna uzun sürecek bir mücadelenin bir ilk adımı olarak bakıyor.

Olayı bir başlangıç olarak görüyor.

SONUÇ

(Bazı) Milletvekillerince belki bir çeşit haksızlık olarak görülse bile, dokunulmazlık konusundaki anayasa değişikliğine ‘‘evet’’ demek, aslında milletvekillerinin kendi uzun vadeli çıkarları açısından da gerekli.

Peki bu sefer geçer mi?

Orası ayrı.

Ama geçmemesi zararlı olur.