Boşuna korku mu? Silkeleme mi?

Salih NEFTÇİ

Pazartesi günü İMKB endeksi yüzde 5 düştü. Arkadaşlarla konuştuk. Haberlere baktık. Borsanın bu şekilde düşmesi için bir neden göremedik. (Dünkü 3.5'lik düşüş farklı. Ankara'dan gelen bazı haberler etkili oldu.)

Borsanın olumsuz tepkisine getirilen bir açıklama, Irak'ta savaş çıkması olasılığı idi.

Ama dış dünyadaki gelişmelere baktığımızda biz buna fazla bir anlam veremedik.

Bir diğer açıklama, spekülatörlerin küçük yatırımcıyı silkeleme çabası olabilirdi.

Ama bu da gerçekçi değil.

Olay küçük yatırımcı açısından ilginç bir örnek oluşturuyor. Tartışmakta yarar var.

IRAK'TA SAVAŞ KORKUSU

Borsayı düşüren Irak'ta bir savaş çıkması olasılığı olabilir mi?

Amerika'nın Irak'la savaşa girmesi bu aralar her ay tekrarlanan bir haber haline geldi. Ayın belli günlerinden ‘‘Savaş çıktı-çıkıyor’’ yorumları yapılıyor. Arkasından diplomatik gel-git'ler. Bağdat'ta bir meydana birkaç yüz kişi toplanıyor. Ellerinde tabanca vs. bağırıp çağırıyorlar. CNN, haberlerine birkaç uzman çıkarıyor. Bağdat'tan birkaç naklen haber.

Sonra olay gündemden düşüyor.

Bu alışılagelen savaş tehlikelerinden birisi nasıl olur da İMKB'de fiyatları hızla aşağı çekebilir?

Üstelik haber Amerikan basınında fazla ciddiye de alınmamıştı.

Bir ispatı da Wall Street'ti. Pazartesi günü Wall Street 200 puan yukarı gitti. Yüzde 2.5'lik bir artış. Wall Street en iyi günlerinden birini yaşadı. Bir savaş tehlikesi olsaydı, savaş haberleri biraz ciddiye alınsaydı, Wall Street böyle yükselebilir miydi?

Elbette Irak'ta ne olacağını kesin olarak bilmek imkânsız. Ama Türkiye finansal piyasalarında verilen tepki, sanırız biraz abartılı oldu.

Üstüne üstlük, aynı gün Hong Kong Borsası yüzde 14, Cakarta borsası da yüzde 14 yükselmişti.

SİLKELEME

Borsanın tepkisine bir ikinci açıklama, spekülatörlerin küçük yatırımcıyı silkeleme çabaları olabilirdi.

Aniden satışa geçilince küçük yatırımcı ‘‘Eyvah’’ diyecek. Paniğe kapılıp elindeki hisse senetlerini satacaktı. Bu da ucuz fiyata mal toplama fırsatı olacaktı.

Silkeleme bizim piyasaların artık klasik oyunlarından. Ama bu açıklamanın da bir başka zayıf tarafı var.

İMKB'de silkeleme olayını bilmeyen kaç yatırımcı var?

Ayrıca İMKB'de zaten fazla küçük yatırımcı da kalmadı.

SONUÇ

Finansal piyasaların verdiği tepkinin açıklaması ne olursa olsun bir noktaya dikkat etmek gerekiyor. Uluslararası sorunların öne çıktığı durumlarda yatırımcılar CNN veya benzeri bir kanaldan olayları kendileri izleyebiliyorlar.

Daha da iyisi, İnternet'e girip birkaç web sayfasını dolaşabilirler.

Böylelikle dünyada ne olup bittiği konusunda daha iyi fikir sahibi olunur. Boşuna zarar etme olasılığı azalır.

---