Bir nefes sıhhat

Gazetelerde gördüğü bir şirketi denemeye karar verir. İnternet’ten başvurusunu yapar. Kaliforniya’daki şirket DNA örneği için ona bir paket gönderir. 

Tükürüğünü bir tüpe doldurup göndermesi gerekmektedir. Çünkü tükürükten DNA kolayca saptanabiliyor. 199 dolara yapılan bu testin sonuçları 7 hafta içinde çıkacaktır.

Matt sonunda DNA hikayesine ulaşır...

Hiç de azımsanmayacak oranda Çin’in orta bölgelerinden izler taşıdığından tutunda, bünyesinin ne kadar kafeini kaldırabileceği gibi detayları, yaptırdığı bu testin sonuçları arasında bulur.

Hatta örneğin spor yaparken neden daha hızlı hareket edemediği de ortaya çıkmıştır. Çünkü Matt’in kaslarında bazı proteinler eksiktir.

***

DNA analizini yapıp, hikayesini çıkaran şirketin kurucularından biri ve genel müdürü 44 yaşında Kaliforniya’lı genç bir kadındır.

Google’ın iki kurucusundan biri olan Sergey Brin ile 2007 yılında evlenen Anne Wojcicki, 23andme’yi 2006 yılında arkadaşları Linda ve Paul ile birlikte kurdu.

23andme bugüne kadar 233 milyon dolarlık yatırım aldı. 2016 yıl sonu itibarıyla 1,1 milyar dolar piyasa değerine ulaştı.

***

Anne’in verdiği bilgiye göre 23andme 2017 Nisan ayı itibarıyla 2 milyon kişinin DNA haritalarını çıkarmıştır. Hızla genişleyen bir veri tabanı edinmeye devam etmektedirler.

Naif bir DNA testi mi?

23andme’nin verdiği servis sadece sizin geçmişinize yönelik merakınızı gidermiyor tabii ki. Bu servis gelecekte bazı hastalıklara yönelik kişiselleştirilmiş tedavi yöntemlerini keşfetmek için de büyük umutlar veriyor.

Ancak 23andme şirketi ile alakalı endişeler de yok değil …

Google nasıl başlamıştı?

Hatırlayın, Google 2000’li yılların başlarında karşımıza çok efektif çalışan bir arama motoru olarak çıktı.

Yapılan tüm arama bilgilerini kullanarak ve tarayıcılara yerleştirdiği çerezlerle (cookie), ilk günlerden başlayarak tüm dünya hakkında detaylı profiller çıkardı. Sonra şirketlere bu profilleri pazarlayarak her yıl milyarlarca dolar kazanmaya başladı ve devam ediyor.

AB’nin geçtiğimiz günlerde Google’a verdiği 2,7 milyar dolarlık cezanın Google’ı finansal olarak hiç zorlamayacağı açık …!

Peki 23andme?

23andme’nin de aynı motivasyonda olduğunu söyleyenlerin sayısı hiç de az değil.

Anne ve Sergey Google’un en hızlı büyüdüğü dönemlerde, sekiz yıl evli kaldı. Ve tam bu zamanda Google hızla büyürken Anne 23andme’yi kurdu. İki şirketin iş modeli arasında paralellikler olması çok da şaşırtıcı olmayabilir aslında değil mi?

Hatta bu sebepten DNA testlerinin 199 ve 99 dolara kadar indirilerek mümkün olan en yüksek sayıda DNA örneği toplamanın şirketin esas motivasyonu olduğunu söyleyenlerin sayısı giderek artıyor.

***

Sağlık sektöründe dönüşüm yeni başlıyor.

Bilgi teknolojilerinin her sektöre dokunup dönüştürdüğü bu dönemde sağlık ve eğitim sektörleri ne yazık ki en az etkilenenlerden. 

Var olan verilerin analizinden, yeni geliştirilmiş teknolojiler kullanılarak yeterince faydalanılamadı.

Tıpta hala genel tedavilerle hastaların iyileşmesi umuluyor. 

Örneğin ülkemizde çok kısıtlı olsa da, gelişmiş ülkelerde şu anda en çok tartışılan konu, birikmiş elektronik hasta kayıtlarının oluşturduğu büyük verinin, yaratılacak algoritmalarla analiz edilmesidir.

Bu şekilde birçok hastalık için kişiselleştirilmiş tedavi yolu da açılmış olacaktır.

Bu alan ticari olarak da çok büyük bir potansiyele sahiptir.

Amazon’un gizli sağlık teknolojileri takımı

Birkaç gün önce Amazon.com’da 1492 adı verilen gizli bir takımın haberi medyadaydı. Sağlık teknolojilerinde özellikle elektronik hasta kayıtlarının, yani o büyük verinin analiz edilmesi Amazon’un aklındaki esas konu.

Sadece Amazon değil, tüm küresel teknoloji devleri sağlık konusunda çalışmalara başladı.

Teknoloji paradigmayı değiştiriyor.

Çocuğunuz doğduğunda veya doğumundan önce, kalp hastalıkları, kanser veya diğer genetik hastalıklara karşı olan risklerini saptadığınızı ve tüm önlemleri alabildiğinizi düşünün...

Tıp, hastalıkların belirtilerine çözüm bulmaya çalışan bir alan olarak hayatımızda.

Halbuki bugünkü teknoloji, hastalıklar oluşmadan, kişiselleştirilmiş çözümlerle hastalığın önüne geçme şansını bize veriyor.

Önleyici Tıp

Human Longevity Inc. (HLI) 2013 yılında Singularity Üniversite’sinin kurucularından 56 yaşındaki Peter Diamandis ve iki arkadaşı tarafından kuruldu.

Bugüne kadar 300 milyon dolar yatırım alıp, 2016 yıl sonu itibarıyla 1,2 milyar dolarlık bir piyasa değerine ulaştılar.

Peter Diamandis Yunan asıllı bir Amerikalı fizikçi, mühendis ve girişimci. Dünyanın en büyük problemlerine karşı pozitif yaklaşımlarıyla bilinir.

Doktorunuzun tavsiyesi ile yaptırabileceğiniz HLI DNA analizi sonucu hangi hastalıklara yatkın olduğunuzu öğrenebiliyorsunuz.

Makine öğrenmesi ve diğer yazılım teknolojileri kullanılarak yapılan HLI analizleri hem riskli alanları size bildirirken, hem de potansiyel tedavi seçeneklerini belirlemenize yardım ediyor. 

Bundan sonra önlemlerinizi alarak, sağlıklı bir şekilde yaşamınızı sürdürmek size kalıyor.

Kişiselleştirilmiş Tedavi ve Dijital Teknolojiler

Bugün doktorunuzun şikayetlerinize veya hastalık belirtilerine bakarak önerdiği hapı belli bir süre almanız ve bu süre sonunda daha iyi hissetmeniz bekleniyor.

Doktorunuz, hapın midenizde başlayan yolculuğunun nasıl geliştiği hakkında bilgi sahibi olamıyor.

Vücudunuzda nasıl etkileşimler olduğu veya alınan hapın beklenen görevi yerine getirip getirmediği de, iyileşme belirtileri ortaya çıkana kadar bilinmiyor.

***

Bugün ileri teknolojilerle işte bu konuda daha inovatif çözümler üretilmeye başlandı.

Kaliforniya’da 2001 yılında kurulan Proteus Digital Health yutulabilir sensörler, küçük giyilebilir bir yama, bir aplikasyon ve bir portaldan oluşan bir tedavi sistemi geliştirdi. Sensörler yiyeceklerde de bulunan magnezyum ve demirden yapılıyor.

Hapla birlikte yutulan sensör aktive oluyor. Uygulanan tedavinin efektif olup olmadığı bu şekilde anlık olarak doktorunuz tarafından takip edilebiliyor.

Bu servisin ilk kullanıcıları, en yüksek risk grubundaki yüksek tansiyon ve şeker hastaları.

Bugüne kadar 390 milyon dolar yatırım alan PDH’in, 2016 yıl sonu piyasa değeri 1,1 milyar dolardır.

Sağlık en büyük zenginliktir!

Sağlık sektörü büyük veri, bulut gibi teknolojilerin de kullanımıyla önümüzdeki yıllarda çok büyük bir dönüşümle karşı karşıya kalacak.

Bunlar olurken sağlıklı beslenmekten ve her gün en az 30 dakika açık havada yürümekten vazgeçmeyin.

Koskaca cihan padişahı Kanuni bile sağlığın ne kadar önemli olduğunu idrak etmiş ki, o meşhur sözü söylemiş:

Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi,

Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi!