Apple iş modelini mi değiştiriyor?

Dijital ekonominin tüm temel altyapıyı hızla dönüştürdüğü bugünlerde son 40 yılın en başarılı şirketinin de kendini dönüştürme sürecinde olduğunu görüyoruz. Her zaman her şeyi büyük gizlilik içinde gerçekleştiren bu şirket bu konuyu konuşmuyor ama son etkinliklerindeki duyurularında satır aralarını okuduğumuz da bu dönüşüme dair güçlü sinyaller net çıkıyor karşımıza…

Geçen hafta San Francisco’da Apple her yıl yaptığı gibi yeni ürünlerin lansmanını gerçekleştirdi. “Sadece inovasyonla” yazıyordu davetiyede.

Steve Jobs’un Apple’dan ve bu dünyadan ayrıldığı günlerden bu yana neredeyse her Apple lansman günü medyada hayal kırıklıkları yaratır. Bu neredeyse bir Apple lansman günü geleneği haline gelmiştir desek yeridir. Bu yıl da durum aynıydı. Lansmanı yapılan iPhone 11 kameraları telefonun arkasına rastgele yapıştırılmış görüntüsü ile pek bir yaratıcılık sergilemiyordu. Toplantıda yer verilen ürünler o 2000’li yılların başında Jobs’ın sunduğu ürünlerle aynı ismi taşıyan ama daha sıradan ürünlerdi. Şirket yönetimi yaratıcılığın eksikliğini Çin’de karşılaştığı zorluklardan da çok net anlamaya başlamıştı son yıllarda.

Dünyanın her köşesinde iPhone ürünleri statü göstergesiyken, Çin’de Apple aynı koşulları yaratamamıştı. Çin’de sıradan bir emtia olarak değerlendirilen iPhone markalı ürünler, fonksiyonel çerçevede ve dizayn bakımından özellikle Çinli ürünlerle yarışa giriyor ve çoğu zaman da geride kalıyordu.

Geçen haftaki etkinlikte yapılan saat ürünlerindeki yenilikler son derece inovatif olsa da diğer donanım ürünleri için aynısı geçerli değildi. Saatteki yenilikler ve çaba rakamlarla da kendini gösteriyordu. Apple Watch ve AirPods’daki gelirler bir yıl içinde 11 Milyar dolardan 22 Milyar dolara çıkmıştı. Şirket aynı zamanda servis alanındaki gelirlerini de 23 Milyar dolardan 43 Milyar dolara yükseltmişti son bir yıl içinde.

Öte yandan CEO Tim Cook etkinlikte yaptığı sunumda iPhone’larda yavaşlayan talebe hafifçe değinmişti. Aslında belki bu toplantının en büyük haberlerinden biriydi ama satır aralarında kayboldu gitti.

Satışlardaki bu yavaşlamanın sonucu karşımıza indirim olarak çıkıyor. Yeni iPhone’larla birlikte önceki versiyonlarda en azından 50 dolarlık bir indirim dikkat çekiyor.

Geçen haftaki sunumda en öne çıkan anonslardan biri Apple Arcade’di. Hey ay $4.99 ödeyerek AppStore’da kendilerine sunulan tüm oyunlara ulaşabilecekti kullanıcılar. Apple TV’de de benzer bir yaklaşım söz konusu. Tüm Apple donanım alışverişlerinde bir yıllık Apple TV bedavadan sunuluyor artık. Apple TV ile amaç Apple TV satmak değil tabii ki. Apple TV kanalları abonelik ile büyük gelirler yaratabilir. Bunun içinde Apple TV’nin çok hızlı yayılması gerekiyor.

Bu köşede Rolls Royce ve diğer büyük küresel donanım üreticilerinin iş modellerini ürün bazlı modellerden alarak servis bazlı modellere dönüştürdüğünü yazmıştık. Geçen haftaki etkinlikte Apple’ın da bu dönüşüm sürecine girdiğini gördük.

iPhone 11 ve Apple TV paketine ayda 17 dolar ödeyerek sahip olabilecek tüketiciler ABD’de.  Bu abonelik ve servis yolunda atılan adımlardan sadece biri.

Bakım ve servis paketleri de müzik ve oyun paketleri gibi müşteri iptal edene kadar devam edecek geçen hafta yapılan sunumlara bakıldığında. Şu anda var olan iPhone ve Apple Care+ paketinden ayrılarak tek başına abone olunabilecek Apple Care+ paketine. Bu da iş modelindeki farklı yaklaşımlara işaret ediyor.

Birkaç yıllık dönemde iPhone almak yerine Apple abonesi olup iPhone Programına dahil olmamız söz konusu olabilir. Ayda tek bir abonelik ücreti ile Apple’dan müzik, oyun ve TV de dahil olmak üzere değişik servislere ulaşım sağlanabilir olacak. Abonelik seviyesine göre de her yıl veya daha uzun bir periyotta iPhone yenilenecek – aboneliğinizin bir parçası olarak.

Kısacası yakın zamanda iPhone almak yerine Apple aboneliği isteyeceksiniz – bu abonelik size hem iPhone hem de diğer Apple servislerini getirecek. 1970’lerin ortasında donanım odaklı bir ürün şirketi olarak başlayan iPhone gibi devir açan ürünler çıkaran Apple, artık bir servis şirketine dönüşecek. 

Bu büyük bir inovasyon.

Yenilikçilik yani inovasyon zamanın ruhunu anlamak ve uygun çözümler geliştirebilmek değil midir? 

Yani adapte olabilmek …