Osmanlı yemek kültüründe pirinç özel itibara sahip olan bir yiyecektir. Bunun etkilerini bugün de mutfağımızda görmek mümkün.
Yemeği bereketlendiren ve zenginleştiren bir besin maddesi olarak pirinç pek çok sebze ve et yemeğinde kullanılır. En meşhur pirinç yemeği olan pilav çeşitleri yalnızca onlarla bir ziyafet hazırlamanıza yeter de artar bile. Osmanlı mutfağındaki pilav çeşitleri sayısızdır desek yalan söylemiş olmayız. Çünkü pirinç yemek ya da yedirmek Osmanlı yemek dünyasında ayrı bir anlam taşırdı. Bunun için yüzyıllar boyunca sarayda toplu yemek veren tüm imarethanelerde her gün pirinçli çorba pişirilir, İstanbul’un çorbacı dükk nlarında 60 gramlık bir tas nohutlu limonlu pirinç çorbası ile ekmek fiyatına denk olan bir akçeye (bu fiyat 1640 yılına aittir) satılırdı. Üç ayda bir yapılan ulufe günlerinde de yeniçerilere yüzyıllar boyunca pilav dağıtıldı. Bu yemeklerde pilavdan önce çorba ile pilavdan sonra da mutlaka zerde ikram edilirdi.
Havuçlu lahana kavurması
6 kişilik
Hazırlama süresi 20 dakika
Pişirme süresi
25 dakika
Malzeme listesi
7-8 adet beyaz lahana yaprağı
2 tatlı kaşığı tereyağı
3 yemek kaşığı zeytinyağı
1 adet orta boy kuru soğan
2 diş sarmısak
1 adet orta boy havuç
1 çay kaşığı hardal
1 tatlı kaşığı sirke
1 çay kaşığı tuz, karabiber
1 çay bardağı ılık su
1 adet tavuk bulyon
Lahana yapraklarının kalın damarlarını ayırın. Yaprakların yumuşak kısımlarını incecik doğradıktan sonra yıkayın ve süzün. Soğanı incecik doğrayın. Sarmısakların üzerine çok az miktarda tuz serpip dövün. Havucun kabuğunu kazdıktan sonra, rendenin büyük delikli tarafıyla rendeleyin. Diğer taraftan, zeytinyağı ve tereyağını geniş bir tavada eritin. İncecik doğradığınız soğan ve ezdiğiniz sarmısağı ilave edip 2-3 dakika karıştırarak kavurun. Üzerine rendelenmiş havucu ve süzdüğünüz lahanayı aktarıp sık sık karıştırarak 7-8 dakika kadar kavurun. Tavuk bulyonu 1 çay bardağı kadar ılık suda eritin. Tuz, karabiber sirke ve hardalı da ekleyip iyice karıştırın. Bu karışımı, kavurduğunuz lahananın üzerine aktarın. Sık sık karıştırarak orta ısılı ateşte 12-15 dakika daha pişirdikten sonra ocaktan alın. Sıcak sıcak servise sunun. Bu, özellikle etlerin yanına çok yakışan bir garnitürdür.
Bademli salepli muhallebi
6 kişilik
Hazırlama süresi 10 dakika
Pişirme süresi
15 dakika
Malzeme listesi
5,5 su bardağı diyet süt (yaklaşık 1 kg)
2 yemek kaşığı toz diyet tatlandırıcı (8-10 adet tablet tatlandırıcı da kullanabilirsiniz)
1 tepeleme yemek kaşığı toz sahlep
1 tepeleme yemek kaşığı pirinç unu
1 tepeleme yemek kaşığı mısır nişastası
1 çay kaşığı dolusu kepek ya da yulaf
1 paket vanilya
1 adet yumurtanın sarısı
2 çay kaşığı çekilmiş badem içi (doğranmış file badem de kullanabilirsiniz)
Toz sahlep, pirinç unu ve mısır nişastasını orta boy bir tencereye koyun. Üzerine yulaf ya da kepeği katın. Bir taraftan tel çırpıcıyla karıştırırken bir taraftan da sütü azar azar ilave edin. Toz ya da tablet tatlandırıcıyı da ilave edip, tencereyi orta ısılı ateşin üzerine oturtun. Tel çırpıcı ya da tahta kaşık yardımıyla karıştırmaya devam edip muhallebi kaynayıncaya kadar pişirin. Katılaşıp kaynamaya başlayan muhallebinin altını hafifçe kısın. Yaklaşık 4-5 dakika daha kaynatıp ocaktan alın. Üzerine vanilya ve yumurta sarısını ilave ettikten sonra muhallebiyi mikserin yüksek devriyle yaklaşık 2-3 dakika çırpın. Kabuğu soyulmuş ve irice doğranmış (file) bademleri de muhallebiye ekledikten sonra kaselere ya da kup bardaklarına paylaştırın. Muhallebileri oda sıcaklığında bir süre beklettikten sonra buzdolabına koyun ve en az 2-3 saat de buzdolabında bekletin. Üzerini rendelenmiş portakal kabuğu ya da taze meyvelerle süsleyerek servise sunun.