Alevi-Bektaşiler’de sadece mutfakta değil, ayinlerin yapıldığı meydanda da bir ocak vardı.
Küre ya da Hz. Fatma Ocağı adlarıyla bilinen ocağın ateşinden uyandırılan (yakılan) dehile (mum, çıra vb.) meydandaki diğer çerağlar (mumlar) yakılırdı. Alevi-Bektaşi düşüncesine göre ocak, aydınlatan, çiğleri pişiren kutsal bir makamdı. Ayinler sırasında ona niyaz (secde) edilirdi. Mevleviler de Ateşbaz-ı Veli olarak kabul ettikleri ocağa niyaz ederlerdi.
Ocak aynı zamanda aileyi ya da bir topluluğu adlandırmak için de kullanılmıştır. Geleneksel kültürümüzdeki "aile ocağı", "asker ocağı" gibi adlandırmalar hep ocak kültürünün yansımalarıdır. "Ocağı yıkılmak", "ocağına incir ağacı dikmek", "ocağın yansın" gibi deyimler ailenin devamıyla ya da yok olmasıyla ilgili inanışlarla bağlantılı söylemlerdir. Ateşi ve ocağı da içine alan mutfak ise özellikle Mevlevilik ve Alevilik-Bektaşilik’te tekkelerin en önemli bölümlerinden biridir.
Alıntı: Derviş Sofraları
Etli kereviz çorbası
6 kişilik
Hazırlama süresi 15 dakika
Pişirme süresi
30 dakika
Malzeme listesi
250 gr. kuşbaşı kuzu eti (Tavla zarı formunda doğranmış.)
2 adet orta boy kuru soğan
3 adet orta boy kereviz
1 çay kaşığı tuz, karabiber
7-8 su bardağı su
4 yemek kaşığı zeytinyağı
1 demet dereotu
Meyanesi için;
1 su bardağı yoğurt
1 adet yumurta
1 tepeleme yemek kaşığı un
YAPILIŞI: Tavla zarı formunda doğranmış kuşbaşı et ve zeytinyağı, orta boy bir tencereye koyulur. Orta ısılı ateşte, sürekli karıştırarak 3-4 dakika kadar kavrulur. Üzerine incecik doğranmış soğanlar ve 4 su bardağı sıcak su ilave edilip tuz ve karabiber serpiştirilir. Önce orta ateşte kaynamaya başlayınca kadar pişirilir, sonra ocak kısılır. Kısık ateşte etler iyice yumuşayıncaya kadar pişirilir. Rendelenmiş kerevizler katılıp 8 su bardağı sıcak su eklendikten sonra arada sırada karıştırılarak kaynayıncaya kadar pişirilir. Diğer taraftan, meyanesinin hazırlanması için; yoğurt, yumurta ve un bir kaseye aktarılıp çatalla ya da tel çırpıcıyla iyice çırpılır. Karışım, kaynamakta olan çorbaya, sürekli karıştırılarak azar azar aktarılır. Sürekli karıştırılarak kaynayıncaya kadar pişirilir. Kaynayan çorbanın altı kısılıp 5-7 dakika daha pişirildikten sonra ocaktan alınır. İncecik kıyılmış dereotuyla ve kırmızı pulbiberle süslenip servise sunulur.
Cevizli kayısı kavurması
6 kişilik
Hazırlama süresi 10 dakika
Pişirme süresi
20 dakika
Malzeme listesi
1/2 kg kuru kayısı (Günkurusu kullanılmasını tavsiye ederim.)
50 gr. tereyağı
1 su bardağı tozşeker
2 su bardağı su
2 su bardağı ceviz içi (İri çekilmiş olmalı.)
YAPILIŞI: Kuru kayısılar iyice yıkanıp süzülür. Tereyağı büyük ve derin bir tavada ya da geniş bir tencerede kızdırılır. Kayısılar kızgın yağa aktarılıp orta ısılı ateşte, tahta bir kaşıkla karıştırılarak 4-5 dakika kadar kavrulur. Üzerine tozşeker ve su eklenip karıştırılır. Ocağın altı kısılıp kayısılar suyunu iyice çekinceye kadar pişirilir (reçel kıvamında olmalı). Ocaktan alınıp servis tabağına aktarıldıktan sonra üzerine ceviz serpilir ve ılık halde servise sunulur.