Mangalın seyir defteri

Mangal ya da barbekü yapma eylemini hafta sonu ya da tatil günleri geleneği olarak görürüz.
“Mangal yapalım”ın daha modern söylemi olan barbekü yapma eylemi, aslında ızgara etmekle eş anlamlıdır. Kömür, kor haline gelinceye kadar yanmasıyla artık ızgara yapma ısısına ulaşılmış olur.
Bu konuları araştırırken en zengin kaynağın Amerika’da olduğunu görünce çok şaşırdım. Onların ızgara, barbekü, mangal konusundaki bilimsel araştırmalarına hayran kaldım.
“Neden ezici çoğunlukla erkekler mangal-barbekü yapar?” sorusuna, bir bilim adamının cevabıyla karşılık vereyim: “İlk çağlardan beri ava giden ve avladıkları hayvanların etini de açık havada bizzat erkeklerin pişirmesi nedeniyle, mangalcılık erkek egemen bir eylem şekline dönüşmüş. Öte yandan eşlerini ve çocuklarını, tehlikeli olan ateşten uzak tutmak, aileye yiyecek temin etmek gibi asli görevler de yine erkeklere aitmiş”.
Barbeküyü aynı zamanda yemek ismi olarak da kullanan, kalın etlerini tatlı ve salçalı sosla terbiye ederken, ince çeperli etlerinde biberli ve ekşi sosu tercih eden Amerikalılar, aynı zamanda uzun bacaklı, tombul üst gövdeli mangallarının da bir mimari.
Hiç üşenmeden araştırmışlar ve Virginia’dan Oklahoma’nın batısına kadar olan alanı “barbekü kuşağı” diye adlandırmışlar.
Tabii ki Teksaslılar bu işe çok bozulmuş ve barbekünün anlamı bizdeki gibi “sığır etinin kızartılmasıdır” deyip, son noktayı koymuşlar.

Dünyanın en iyi  et pişiricileri Türkler

Avrupalılar da boş durmamış ve çok övündükleri Akdeniz mutfağının, taze baharatla marine edilmiş ızgara etlerinin, en sağlıklısı ve en hafifi olduğu tezini ortaya atmışlar.
Akdeniz mutfağının çok tipik ve temel et terbiye sosunun esası, mercan köşk, biberiye, dereotu, sarımsak ve karabiberden oluşur.
Bizdeki mangal kültürü ise çok eskiye dayanan bir çeşit eğlence ve bir araya toplanma eylemidir.
Genelde tavuk, köfte pişirmeyi, sebze közlemeyi çok severiz. Ancak ülkemizde en muhteşem et pişiriciler elbette ki kebapçılarımızdır. Teksaslı ya da Fransız şef, bizim kebapçıların eline su bile dökemez. Çünkü bizim kebapçı ustalarımız bu işe 7-8 yaşında başlayıp 20 yaşında tam ustalaşır.
Ülkemizde hayvancılığın gitgide azalması, iyi ve kaliteli et bulmanın zorluğu şeflerin de en büyük problemi.Izgara et deyince ketçabı anmadan geçmek olmaz. Ketçabın, bir Amerikalı icadı olduğunu hepimiz biliyoruz.

En fazla eti erkekler tüketiyor

Dünyada ilk şişelenmiş, ticari ketçap piyasaya sürüldüğünde yıl 1878, firma adı ise birçoğumuzun bildiği ünlü bir markaydı. Bizde henüz ketçap tüketimiyle ilgili net bir istatistik olmasa da Amerikalıların yılda en az 800 milyon doları sadece ketçap satın almaya harcadıkları tespit edilmiş.
Ketçap kadar olmasa da ızgara ete eşlik eden hardalın da hatırı sayılır bir pazar payı var.
Barbekü uzmanı Amerikalıların bir başka araştırmasına göre, dünyada eti en çok erkekler tüketiyormuş. Bizim evin erkekleri sanki bu araştırma sonucunu destekler nitelikte etseverlerdir.
Mangalcı, ızgara etçi benim ikizlerin bir bonfile ya da kontrfile yedikten sonra, “Yoksa bir düş bahçesinde mi geziniyorum?” dedikleri hep aklımdadır.