Bu tava başka tava

Bizim için kahve yemek sonrası keyfin, dost sohbetlerinin ve özel merasimlerin değişmez parçasıdır. Dedik ya, Türk kahvesi kahve kültüründe hazırlanışı ve sunumuyla çok özel bir yere sahiptir diye. İşte bu özel yeri sağlayan, kahvenin çekirdek halinden fincandaki köpüklü duruşuna gelinceye kadar geçirdiği aşamalardır. Gerçi şimdilerde kurukahvecilerden ya da marketlerden çekilmiş ve kavrulmuş şekilde alıyoruz kahveyi ve yalnızca pişirme ve sunum aşamalarına tanık olabiliyoruz. Eskidenmiş kahveyi çekirdek halinde alıp evlerde bulunan ocak ya da mangallarda kavurmak. Hatta bütün o ritüelin bir parçası olan alet edevatı da ancak müzelerde ve bu konuyu ele alan belgesellerde görebiliyoruz. Çekirdek halindeki kahvenin ilk karşılaştığı alet, kahveyi kavurmaya yarayan tava ve tamburlarmış. Kahve çekirdekleri demirden dövülmüş ya da topraktan yapılmış olan uzun saplı tavalarla kolayca ocağa sürülür, piştiğinde de çıkarılıp soğuması için bekletilirmiş. Bütün aletler gibi, tavalar da yöreye ve döneme bağlı olarak değişik özelliklere sahipmiş. Örneğin bazıları ocağın derinliğine göre ayarlanabilsin diye katlanabilir saplıymış, bazılarıysa kolay çekilip itilebilsin diye tekerlekli. Her biri sanat eseri niteliğindeki tavaların bazılarında ise kavurma kaşığı tavanın sapına zincirle bağlanırmış. Kavurma işlemi yapan diğer bir alet ise tamburmuş. Sacdan yapılan tambur ise silindir şeklindeymiş ve altındaki mangala monte edilirmiş.

İtalyan soslu nuar

8 kişilik

Hazırlama süresi 20 dakika

Pişirme süresi

120 dakika

Malzeme listesi

á 1 adet nuar (1,5 kg)

(Bütün halde.)

á 6 yemek kaşığı zeytinyağı

á 4 adet orta boy domates

á 1 çay kaşığı tuz, karabiber

á 1/2 yemek kaşığı domates salçası

á 2-3 adet yeşil sivri biber

á 1 adet taze yeşil soğan

á 1 demet maydanoz

á 3 diş sarmısak

á 10 su bardağı sıcak su

Domatesler soyulup tavla zarı şeklinde küp küp doğranır. Sarmısaklar soyulup pirinç tanesi büyüklüğünde dilimlenir. Biberlerin sapları kesilip tohumları ayıklandıktan sonra çok ince halkalar halinde doğranır. Taze soğan incecik kıyılır, maydanoz da doğranıp bir kenarda bekletilir. Zeytinyağının 4 yemek kaşığı kadarı geniş bir tencerede kızdırılır. Et ilave edilip kısık ateşte, sürekli karıştırılarak 15 dakika kadar kızartılır. Üzerine 10 su bardağı sıcak su eklenip tuz ve karabiber serpiştirilir. Varsa 2 adet kuru defne yaprağı ve adaçayı yaprağı katılır. Et, kısık ateşte, iyice yumuşayıncaya kadar, 90 dakika pişirilir. Süzülerek ayrı bir kaba alınıp oda sıcaklığında bekletilir. Diğer taraftan, kalan 2 yemek kaşığı zeytinyağı orta boy derin bir tavada, wok tavası kullanılmasını öneririm, kızdırılır. Biberler tavaya aktarılıp karıştırılarak 1-2 dakika kavrulur. Sarmısaklar ilave edilip birkaç dakika daha karıştırılır. Domates ve salça eklenip, tuz ve karabiber serpiştirilir. Karıştırılarak 2-3 dakika daha kavrulur. Etin suyundan 2 su bardağı kadar eklenerek sos kısık ateşte 10-15 dakika kadar pişirilildikten sonra ocaktan alınır. Üzerine taze soğanlar eklenip karıştırılır. Diğer taraftan, nuar bıçakla kesilerek dilimlenir. Et dilimleri servis tabağına yerleştirilip üzerine hazırlanmış olan salçalı sos gezdirilir. Maydanozla süslenip sıcak sıcak servise sunulur. Yanına pilav, püre ya da makarna çok yakışır.

Vişneli jöle tatlısı

4 kişilik

Hazırlama süresi 10 dakika

Pişirme süresi

8 dakika

Malzeme listesi

1. alternatif

á 4 su bardağı vişne suyu

(Hazır meyve suyu ya da vişne kompostosu.)

á 4 tepeleme yemek kaşığı buğday nişastası

á 8 yemek kaşığı tozşeker

á 8-10 adet bebe bisküvisi

2. alternatif

á 1 paket toz vişne jölesi (100 gr)

á 1 su bardağı ılık su

á 1 su bardağı çok soğuk su

Vişne suyu orta boy bir tencereye aktarılıp üzerine buğday nişastası ve tozşeker ilave edilir. Malzemeler tel çırpıcıyla iyice karışıncaya kadar çırpılır. Tencere kısık ateşin üzerine oturtulup tahta bir kaşıkla sürekli karıştırılarak kaynayıncaya kadar pişirilir. Kaynamaya başlayan jöle tatlısı ocaktan alınır. Vişneli jöle, soğuk suyla çalkalanmış yuvarlak ya da dikdörtgen, kare şeklindeki tek kişilik kalıplara aktarılır. (Cam kup bardakları da kullanılabilir.) Yaklaşık bir gece buzdolabında bekletilir. Servise sunulmadan önce üzeri bisküvi kırıklarıyla süslenir. İkinci alternatif için; toz jöle ve ılık su küçük bir tencerede karıştırılır. Kısık ateşte, jöle iyice eriyinceye kadar pişirilir ve hemen ockatan alınır. Üzerine çok soğuk haldeki bir su bardağı su ilave edilip karıştırılır. Kalıplara dökülüp buzdolabında soğumaya bırakılır. İstenirse üzeri taze kaymakla da süslenebilir.