World Press hikayeleri

Dünyanın en prestijli basın fotoğrafçılığı yarışması sayılan World Press Photo’da 30 yıl önce Hürriyet Gazetesi Ankara bürosunda çalıştıkları sırada Mustafa Bozdemir ve Ümit Turpçu ödül almıştı. Üstelik Bozdemir’in fotoğrafı 1983 yılında Yılın Basın Fotoğrafı ödülünü de kazanmıştı.
Ankara Hürriyet için bir araya gelen Bozdemir ve Turpçu ile 30 yıl sonra bu ödülü ve hikayesini konuştuk…
Mustafa Bozdemir meslekten emekli oldu, Ümit Turpçu ise Habertürk Gazetesi’ne tecrübesi ve sahip olduğu büyük birikimle güç katıyor. 1983 yılı 30 Ekim Pazar sabahı Erzurum Narman’a bağlı Koyun Ören Köyü, 7.1 şiddetinde depremle neredeyse yok oldu. Bin 400’ün üzerinde insanın öldüğü, binlerce kişinin yaralandığı, on binlerin evsiz kaldığı bu depremin acısını fotoğraflarına yansıtan iki Türk foto muhabiri, World Press Photo ödüllü fotoğraflarının hikayelerini şöyle anlattı:

İNSANLAR DONARAK ÖLÜYORDU

“Farklı ekiplerdeydik ama aynı rotayı izledik. Yollar büyük hasar görmüştü. Koyun Ören Köyü’nde çok fazla ölü olduğunu duyduk. Deprem bölgesine ulaşabilmek için araçlarımızı bırakıp yağmur altında ve çamur deryasında saatlerce yürümek zorunda kaldık. Burada inanılmaz bir manzara ile karşı karşıya kaldık. Etraf ceset dolu, üzerleri battaniyelerle örtülüydü. Köy yerle bir olmuş, her yerden ceset çıkıyordu. Toprak altından gelen yardım çığlıklarını duyuyorduk. Çok soğuk bir hava vardı. İnsanlar donarak ölmeye başlamıştı.

FERYATLAR HALA KULAKLARIMIZDA

Çamur içerisindeki insanların feryatları hala kulaklarımızda. Üzücü tarafı ölenlerin çoğu çocuktu. Bir taraftan yardım ediyor, bir taraftan fotoğraf çekiyorduk. Çalışması da katlanması da çok zorlu bir ortamdı. Fotoğrafları askeri kargo uçakları ile İstanbul’a göndermeye çalışıyorduk. Burada çektiğimiz fotoğraflar dünyanın dört bir yanındaki gazetelerde yayınlandı. World Press’te ödül alınca gazetenin o zamanki sahibi Erol Simavi’yi İstanbul’da bizzat ödüllendirdi. Sonrasında Hollanda’da Amsterdam’da ödüllerimizi aldık.”

BOZDEMİR: KEFEN VE İMAM GELDİ

“Depremin yaşandığı köydeki alan üzerleri örtülü cesetlerle doluydu. Bir binbaşı ‘kefen ve imam geldi’ diye seslenince önünde durduğum kadın çocukların üzerindeki örtüyü kaldırdı ve feryatlar içerisinde ağlayarak yüzlerindeki toprakları temizleyip sarılıp öpmeye başladı. O an deklanşöre bastığımda bir tarafta çektiğim fotoğrafın ve fotoğraftaki manzaranın burukluğu, diğer taraftan bu fotoğrafı gazeteye yetiştirme telaşı herşey birbirine karışmıştı.”

TURPÇU: ÇOCUK CESEDİ TAŞIYAN ASKERLER

“Hürriyet Gazetesi’nin o bölgede 2-3 ekibi vardı. Benim çektiğim fotoğraflar Koyun Ören Köyü’ndendi. Bir kadın valizini toplamış, kucağında çocuğuyla köyü terk ediyordu. Kimi enkaz arasında yakınlarını kimileri kişisel eşyalarını arıyordu. Köyde öyle büyük bir acı yaşanıyordu ki, yakınlarını kaybedenlerin hüznü hissediliyordu. Çocuk cesetleri taşıyan askerler, ağlayan analar, babalar. Orada çektiğim fotoğrafları fotoğraflar Hürriyet Gazetesi’nin sayfalarında günlerce yayınlandı.”

1983’TE DÜNYADA YILIN FOTOĞRAFI

Mustafa Bozdemir’in 1983 yılında Erzurum Depremi’nde çektiği fotoğraf Hürriyet Gazetesi’nin birinci sayfasında yayınlanır. Fotoğraf 1984 yılında hem spot haber dalında birinci olur hem de dünyada yılın fotoğrafı seçilir ve World Press Photo ödülünü alır.

30 YIL SONRA BİRARAYA GELDİLER

World Press Photo yarışmasında 30 yıl önce ödül alan iki Türk Foto Muhabiri Mustafa Bozdemir ve Ümit Turpçu, Hürriyet Ankara için bir araya geldi.

SERİ FOTOĞRAF DALINDA İKİNCİ

Ümit Turpçu, 1983 yılında Erzurum Depreminde çektiği fotoğraflarla World Press Photo yarışmasının en zor alanı sayılan Spot Haber’de seri fotoğraf dalında ikinci oldu. Bir kadının valizini toplamış, kucağında çocuğuyla köyü terk ettiği fotoğraf o dönem dünyanın bir çok dergi ve gazetede de kullanıldı.

Kitap Önerisi:
Robert Capa
Richard Whelan’ın kaleminden dünyanın yaşamış en efsanevi foto muhabirlerinden Robert Capa’nın hayatını anlatan bu biyografiyi zevkle okuyabilirsiniz. Kitapta, Magnum ajansını kuran, fotoğrafları “Er Ryan’ı Kurtarmak” gibi bir çok filme kaynak olan Capa’nın maceralarla dolu hayatı anlatılıyor.
“Eğer bir fotoğraf yeteri kadar iyi değilse yeterince yakın değilsiniz demektir” Robert Capa