Hala boğa olanlar da var
Dünya piyasaları oynaklaşınca görüşlerini almak için lise ve üniversiteden arkadaşım Deniz Ergener’i ararım. O, 35 yıldır Amerika’da ve uzun süre finansal piyasalarda çalıştı.
Daha da önemlisi 2008 krizi patlak verdiğinde spot altındaki şirketlerden ve o dönem dünyanın en büyük aracı kurumu olan Merrill Lynch’deydi. Depremin tam merkezindeydi yani.
Hemen söyleyeyim iki üç gündür süren dalgalanmalarla ilgili olarak o benim kadar karamsar değil. Ben altı yıldır süren oyun bitti bitecek ve yeni bir oyun kuruluyor görüşündeyim. Önümüzdeki dönemin son 6 yıldan çok farklı olacağını düşünüyorum.
O ise şirketlerin kar edeceğini ve en azından Amerikan piyasalarının kötü olmayacağını düşünüyor. Çin’deki zayıflamanın orta vadede olumlu etkileri olacak diyor.
Geçen gün şöyle yazmış bana:
Reşat,
Dün konuşurken sen bana "game over" (oyun bitti) dedin. Ben buna neden katılmadığımı anlatayım. Bu an için dünya piyasalarını etkileyen bir numaralı neden Çin piyasası. Bence herkesin ıskaladığı chart aşağıdaki.
Yaz başından itibaren Çin piyasasında büyük düşme (yaklaşık yüzde 50 gibi) olmasına rağmen bir yıllık yatırım getirisine baktığın zaman hala yüzde 40'ın üzerinde.
Çin piyasasında çok büyük bir "bubble" (balon) vardı o patladı. Çin hükümet'i bunun patlamasını istiyordu ama biraz kontrolü kaçırdı. Bence bu dünya piyasasına o kadar büyük bir zarar getirmeyecek, hata faydası olacak. Çünkü Çin'den olan spekülasyon dünya emtia piyasalarını pahalı tutuyordu. Şimdi emtia fiyatları düşünce ve normal fiyatlarına dönünce bütün üretim yapan şirketler ve ülkeler daha karlı olacaklar.
Bu bana 1990'larda Japonya'da olan bubble gibi geliyor. Ben bunun tam ortasında idim hala hatırlıyorum. Japonya o zaman bu zaman hala o problemlerden kurtulamadı ve nedeni herkesin Japon Hükümeti'nin sınırsız kuvveti olduğuna inanması ve Japonya'da olan inanılmaz derecede spekülasyon idi.
Aynı olaylar şimdi Çin'de yaşanıyor. Evet Çin'de "game over" olma ihtimali var ama dünya piyasaları için bu bir "speed bump" (hız kesici rampa).”
Tabii burada Deniz’in değindiği bir Japonya örneği var ki durumu Çin’den beter görünüyor. Paralar basılıyor basılıyor ama veriler zayıf gelmeye devam ediyor. Neyse bu başka bir yazı konusu…
Yıllarını bu işlere vermiş Deniz’den bu görüş gelince paylaşmadan edemedim.
Bu sarsıntıların nereye evrileceğini zamanla göreceğiz.
