Kahramanmaraş ‘Süpermen’e karşı

Oyun, kendi halinde sevimli bir bakkalın, dev bir süpermarketle olan mücadelesini ve tatlı rekabetini anlatır. Kapitalist dünyada var olma mücadelesi veren küçük esnafı anlatmak için zaman zaman referans verilen meşhur bir oyundur.
Bir benzeri günümüzde yaşandı. Maraş dondurması ile Algida mahkemelik oldu. Elbette hukuk doğru kararı verdi.
Hepimiz Maraş dondurması diye bildiğimiz, şimdilerde dünyanın bile tanıdığı eşsiz bir lezzet olan, lezzetinin kaynağı Kahramanmaraş’ın meşhur keçi sütü ve bu sütün kaynağı olan bölgedeki eşsiz bitki örtüsü, çiçeği, havası, suyunun olduğu dondurma!
Eskiden her şey mübahtı. Ama şimdi İtalya’da Parma şehrinin haricinde Parmesan Peyniri üretemeyeceğin gibi, Ezine haricinde de aynı isimle Ezine Peyniri üretemezsin. Tek bir şartları var, ‘coğrafi işaret’ denilen standartlarda üretmeleri. Maraş dondurmasını diğerlerinden ayıran özellik işte bu ; sahlep, keçi sütü ve şeker..
Ne süt tozu, ne glikoz, ne de başka katkı maddeleri olmamalı Maraş dondurmasında...
İşte Maraş dondurması üretecekler de bu standartlara uyacaklar...

MARAŞ DONDURMA MARAŞ’INDIR

Dünyanın en büyük dondurma üreticilerinden olan Algida’nın ürettiği birçok dondurmada ‘Maraş’ ismini kullanan Unilever, Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası’nın 2018’de aldığı Maraş dondurması coğrafi işaretinin iptali için Ankara 4’üncü Fikri ve Sinaî Hakları Hukuk Mahkemesi’ne açtığı davayı kaybetti.
Oda Başkanı Şahin Balcıoğlu, Unilever’e çağrıda bulunup ürünlerinde ‘Maraş’ ismini kullanması için coğrafi işaret tescilindeki kriterleri yerine getirmesi gerektiğini belirterek, “Gelin bizimle anlaşın, bu anlaşmayı bir an önce imzalayın” dedi.
Geçmişi Osmanlı saraylarına kadar dayanan ve Kahramanmaraş denilince akla ilk gelen lezzetlerin başında dondurma geliyor. Dünyada satırla kesilip çatal-bıçakla yenilen, içeriğindeki süt ve salepten dolayı da besleyici özelliği bulunan Maraş dondurmasının coğrafi işareti 2018’te Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası (KMTSO) adına tescillendi.

UYARI YAPTI

Coğrafi işaretin alınmasının ardından KMTSO’dan yapılan duyuruda da artık herkesin her dondurmayı ‘Maraş dondurması’ diye satamayacağı belirtilerek, “Özellikle bizim patentimizde, coğrafi işaretimizde tarif edilen dondurma tipi üretimi, mamulü neyse o şekilde yapanlar sadece Maraş dondurması olacak ve yüzde 100 keçi sütünden oluşacak. Bundan sonra ‘Maraş usulü’, ‘Maraş dondurması’ gibi tabirler hak etmeyen kişiler tarafından kullanılmayacak” denildi.

DAVALAR AÇILDI

KMTSO’nun coğrafi işareti alıp, kriterleri yerine getirmeden ürünlerinde ‘Maraş’ ismini kullanan dondurma üreticilerini uyarması üzerine bazı firmalar dava açtı. Bunlardan biri olan dünyanın en büyük dondurma üreticilerinden Unilever, Maraş dondurması coğrafi işaretinin iptali için Ankara 4’üncü Fikri ve Sinaî Hakları Hukuk Mahkemesi’nde KMTSO ile Türk Patent ve Marka Kurumu’na dava açtı.
Türkiye’deki firması Algida’nın Türk Patent ve Marka Kurumu’nda içinde ‘Maraş’ ismi geçen 20 civarında dondurma markası da bulunan Unilever, Maraş dondurmasının jenerik bir reklam haline geldiğini, jenerik reklamın da coğrafi işaret olamayacağını öne sürdü. KMTSO ve Türk Patent Kurumu ise Maraş dondurmasının yapımında keçi sütü, salep ve şekerin kullanıldığını, bu nedenle diğer dondurmalardan çok farklı olduğunu ve bu dondurmanın Kahramanmaraş’a özel bir dondurma olduğunu belirtti. Mahkeme, Unilever’in talebini reddetti ve Unilever, yaklaşık 3 yıl süren davayı kaybetti.

MARAŞ DONDURMASI DİYE SATACAKLAR BUNA UYMAK ZORUNDA

Davanın sonucunu değerlendiren KMTSO Yönetim Kurulu Başkanı Şahin Balcıoğlu, Maraş dondurmasının Maraşlılar için bir yaşam kaynağı olduğunu ve bu şehre özgü olan eşsiz lezzetin 18 Nisan 2018’de coğrafi işaretini aldıklarını hatırlattı. Bundan sonra coğrafi işareti kullanmak isteyen firmaların ürünlerinden aldıkları numunelerin test sonucunda kriterleri yerine getiren 9 firmaya kullanım hakkını ve beratını verdiklerini, bunun dışında bazı firmaların da kendilerine dava açtıklarını ifade eden Balcıoğlu, şunları söyledi: Maraş dondurmasının özünde keçi sütü, salep ve şeker var. Ama siz süt yerine süt tozu koyarsanız Maraş dondurması olmuyor. Üretim farklılıkları ya da dondurmalara koydukları uzun süreli koruyucu maddenin Maraş dondurması içerisinde olmayacağı için, onların üretim şekline, sistemine uymadığı için bu konuya itiraz ettiler. Biz de ‘Maraş dondurması farklı, başka dondurmalar farklı. Sizin raflarınızda da zaten 8-10 çeşit dondurma var, her birinin ismi başka ama Maraş dondurması bunlardan farklı. Bunu yapacaksanız bu standartlarda yapmanız lazım, çünkü devletin bize verdiği yetki bu yönde’ dedik. Yani Maraş dondurması diye satacaklarsa bu kurallara uyacaklar” diye konuştu.

COĞRAFİ İŞARET MAHRECİ

Maraş dondurması coğrafi işaret kullanım hakkını alan 9 firmadan biri olan Alpedo Yönetim Kurulu Başkanı Sami Kervancıoğlu. Maraş dondurmasının keçi sütü, salep ve şekerle yapılıp katkısız olması nedeniyle dünyada eşi benzeri olmadığını söyledi. Bu eşsiz lezzete dünyaya ihraç ettiklerini belirten Kervancıoğlu, şöyle devam etti:
“Kahramanmaraşlı olarak biz, firmaların Maraş dondurması yazmalarına karşıyız. Bir şartla karşı değiliz. Ürettikleri dondurmalarında keçi sütü, doğal salebi ve şekeri kullanacaksa, buyursunlar Kahramanmaraş’ta bunu üretsinler, hiçbir sakıncası yok. Ama bunun dışında ‘Ben Maraş dondurması satıyorum’ diye hayallere kapılmasınlar. Kahramanmaraş’ta ürettiğimiz Maraş dondurmasının coğrafi işaret belgesini aldık. Eğer bir dondurmanın üzerinde ‘Tescilli coğrafi işaret mahreci’ varsa bilsinler ki tüketicilerimiz o Maraş dondurması. O nedenle halkımızdan duyarlı olmalarını istiyorum; Maraş dondurması adı altında aldıkları dondurmalarda mahreç amblemini görmelerini istiyorum. Bu amblem yoksa üzerinde Maraş dondurması da yazsa Maraş dondurması değildir.”