Ağaköy Armudu neden Deveci Armut olarak bilinir?

Santa maria ithal cins bir fidandır. 1915 Yılında İtalya’da ‘williams’ ve ‘coscia’ çeşitlerinin melezlenmesi sonucunda elde edilmiştir. Bu armut cinsi erken ve güçlü verim verir. Ağacın gelişimi yarı dikinedir. Çok verimli olan bu armut cinsi ülkemizde en çok yetiştirilen ikinci yabancı armut cinsidir. Santa maria armudu, eti beyaz orta sulu ve orta lezzette bir armut çeşididir. Ağustos ayının ilk haftasında hasat edilir.
Deveci Armut, Bursa Ağa Köy’ün bir armutudur. Neden ‘Ağaköy Armut’u demeyiz de ‘Deveci Armut’ deriz? Kendi köyümüzü marka yapamamış ama Lütfi Deveci’yi marka yapmışız.
Bursa’daki Ağaköy, gerçekten ‘ağa’ bir köy! 140 haneli bir köy. 140 otomobil, 200 civarında traktör var. Kadastrolu arazisi 2 bin 800 dönüm. Zaman içinde çevre köylerden satın aldıkları ile 3 bin 500 dönüme çıkarmışlar. Göç eden yok. Genç evlilerde iki çocuktan fazla olan yok. 20 yıldır hiçbir polisiye olay olmamış. Evlerin yüzde 70’inde güneş enerjisi kullanılıyor. Her evde içme suyu ve kanalizasyon var. Halen 100 çocuk il ve ilçe merkezinde okuyor... Bereketli Bursa Ovası’nın en zengin köyü, adı bu zenginliğini vurguluyor; Ağaköy! 
Ağaköy, aslında armudun ağası! Ağaköy’ün deveci armudu meşhur. Bu cins armut, Türkiye’ye 35 - 40 yıl kadar önce, Samsunlu girişimci Lütfü Deveci tarafından geliştirilmiş. ‘Deveci armudu’ adı da Lütfi Deveci’den kalmış. 
Görüntüsü, iriliği ve lezzeti ile tüm diğer armut çeşitlerinden farklı. Lezzetli ve çok sulu bir armut. İrice, tanesinin ortalama ağırlığı 200 - 350 gram. Bugüne kadar rastlanan en irisi, 2 kilo 867 gram olarak literatüre girmiş. Ağaköy bahçelerinde bir kiloya kadar Deveci armudu yetişiyor.

HER YERDE YETİŞMİYOR

Çok da verimli. Yetişkin bir santa - maria ağacı, yılda 200 - 300 kilo armut verirken deveci ağacı 350 - 400 kiloya kadar çıkabiliyor. Bir dönüm araziye 40 deveci armudu dikiliyor. Yetişkin bir bahçeden ağaç başına 150 kilodan dönüme 6 ton armut alınıyor. 
Ağaköy armudu, maalesef her yerde yetişmiyor, yetişse de belirgin özelliklerini ortaya çıkaramıyor. Deveci armudu bahçelerinde en iyi sonuçlar, Samsun ve Bursa ovalarında alınıyor. Ekim ayında hasat ediliyor ve yedi ay depolama ömrü olduğu için çok makbul sayılıyor.
Ağaköy’ün çalışkan halkı, bu yeni armut çeşidinin özelliklerini kavrayıp dört elle işe koyulmuş. Sebze ve hayvan yetiştiriciliğini bırakmış, meyvecilikte, özellikle armutta uzmanlaşmış.

AYVANIZ NASIL OLSUN?

Kış ayı yaklaşıyor. Ayvalar yavaş yavaş pazar tezgahlarına çıkmaya başladı.Bu bölgelerde pek olmaz. Geçen seyahatimde İzmir’in Torba ilçesinde Oğlan Anası Köyü’nde Pala’nın Yeri adındaki lokantada servis ettiler. Harika ekmek ayvası kesmişler, yanında bir avuç kuru kahve ve limon. Seremoni şöyle oluyor: Önce limonu ayvaya sıkıyorsunuz, sonra kahveye batırıp yiyorsunuz. Bir ünlü bunu denesin, tüm Türkiye’de moda olur, tarz olur. Kahveyle ayvayı birlikte tüketmeyeni döverler.

BALIK SEZONU GELDİ

Canım ülkemin üç tarafı denizle çevrili, pek çok ülkede olmayan deniz balıkları ülkemizde var. Siz sezonu açmayanlardan mısınız? İstavriti, yerli Marmara hamsisini, dülgeri, sezonu başlayan kılıç balığını yemediniz mi?

SAHİ PALAMUTLAR NEREDE?

Geçtiğimiz yıllarda Metro Market’in güzel bir sosyal sorumluluk projesi vardı. Palamutlara sinyal verici anten takıp takibini yapmışlardı. Yok olmaya yüz tutan palamutların izini bulmaya çalışıyorlardı. Bu sene palamut, tezgahlarda yok. Metro yetkilileri palamutların nerede olduğunu biliyorsa bize de söylesin. Sahi bu palamutlar nerede? Bilen, gören var mı?