Köpeklerde aşırı çiş yapma

SORU: 12 yaşındaki Samoyed cinsi hiç çiftleşmemiş dişi köpeğim şu sıralar çok sık tuvaletini yapıyor. Sebebi ne olabilir? Umut GİRGİN

CEVAP: Köpeklerde normalden fazla sayıda idrar yapmanın birçok sebebi var. En yaygın olanları; şeker hastalığı, Cushing’s hastalığı, rahim enfeksiyonları, hipertyroidizm, karaciğer ve böbrek yetmezliği, çok su içme hastalığı, Addison’s hastalığı, kanda kalsiyum seviyesinin yüksekliği, kanda potasyum seviyesinin düşük olması ve aşırı tuzlu gıdalarla beslenme olarak sıralanabilir.

Köpeğinizin yaşı ve kızgınlık dönemi belirtilerine benzer bir tablo çizmesi bu problemler içinde akla ilk olarak rahim ve idrar yolları ile ilgili hastalıkları getiriyor. Özellikle rahim hastalıkları gerek hormonlarla ilgili dengesizlikler, gerekse enfeksiyon etkenlerinin de katılması ile idrar ve üreme yollarında sorunlara yol açarak, belirti olarak sık idrar yapmaya neden olabilmektedir.

Akıntı olduğunda köpeğin vajinal bölgeyi yalayarak temizlemeye çalışması bir diğer belirti olarak karşımıza çıkar. Dolayısı ile bu tarz belirtiler yanlışlıkla kızgınlık dönemi belirtileri ile karıştırılıp yanıltıcı olabilir. Köpeğinizin yaşının ilerlemesine bağlı olarak şeker hastalığı, karaciğer ve böbrekler ile ilgili sorunlar da yaşayabileceğini aklınızda bulundurup köpeğinizi veteriner hekiminize muayene ettirmeniz faydalı olacaktır. Özellikle yaşlılıkla ilgili hastalıkların erken teşhisi ve yaşlılığa bağlı fizyolojik, hormonal ve metabolik değişikliklerin fark edilip köpeğinizin yaşlılık dönemini minimum sorunlarla geçirmesi açısından düzenli olarak veteriner hekiminizle iletişim halinde olmalısınız.

Köpeklere diploma veren okul

Dogland Club iki yıldır hizmet veren bir köpek çiftliği. Temel itaat eğitiminden, psikolojik sorunlu köpeklerin özel eğitimine kadar hizmet veren çiftlikte, eğitimli köpek satışı, köpek pansiyonu ve veterinerlik hizmeti de var. Köpek eğitmeni dört kardeşin birlikte çalıştığı Dogland Club’da aynı anda 45 köpekten fazlası kabul edilmiyor ve konaklamada bir köpeğe ortalama on metrekare alan düşüyor. Eğitim fiyatları ise köpeğin karakteri ve durumuna göre değişiyor. Çiftliğin sahibi İrfan Bingöl, ‘Köpek sahibi köpeğinin eğitmene olan ilgisini kıskanmıyorsa o eğitmen iyi değildir’ diyecek kadar iddialı.

n Köpek eğitiminde en çok yapılan hatalar neler?

-Evde verilen eğitimlerde köpeğin poposuna gazeteyle vurmak, tuvaletini yanlış yere yaptığında burnunu sürtmek gibi çok sık yapılan yanlışlar var. Köpeğin ceza için bir odaya kapatılması da yanlış. Bütün bunlar köpekte kalıcı davranış bozukluklarına sebep oluyor. Köpek sahipleri mevcut bilgiyle eğitim vermeye çalışıyorlar. Eğer köpek iyi bir karaktere sahipse ama teknikler yanlışsa, bu köpeğe zarar veriyor. Nasıl ki bir köpeğin sağlığından veteriner hekim sorumludur, eğitimden de profesyonel bir eğitmenin sorumlu olması gerekiyor.

n Eğitim için ideal yaş hangisi?

- Türkiye’de eğitimler 6 aylıkken başlıyor ama bu yaşta köpek eğitimine başlanmaz. İlk eğitim için en uygun zaman, 9 aylıktan 1 yaşa kadar olan dönemdir. Biz 6 aylıkken köpeği eğitime alıp köpek sahibini bilinçlendiriyoruz.

DİŞİ KÖPEĞİ EĞİTMEK DAHA KOLAY

n Hiç eğitim almamış yetişkin bir köpek eğitilebilir mi?

- Karakterine bağlı. Agresif bir köpekse çalışmak zor, korkaksa çok daha zor. Standart bir eğitim alabilir fakat özel bir eğitim alamaz. Örneğin bir yarışma köpeği için 6 aylıkken başlayan eğitimle 1,5 yaşında başlayanın sonuçları arasında mutlaka fark olur.

n Tüm ırklar eğitilmeli mi?

- Köpek sahibi köpeğinden beklediği şeyleri alabiliyorsa eğitime gerek yok ama temel itaat eğitimini her köpek almalı. Alman Kurdu, Golden Retriever, Rottweiler, Doberman, Yorkshire Terrier eğitime en çabuk cevap veren ırklar. Dişi köpekler de erkeklere göre eğitime daha yatkın çünkü sahiplerine daha bağlılar. İnatçı olanlar ise Husky, Kangal, Mastiff ve Bulldog.

n Eğitimle ilgili yöntemler de çok sık tartışılıyor...

- Bir gerçek var; eğitim sonunda köpeğin sahibi istediği şeyleri alabiliyorsa o eğitim başarılıdır. İster çiftliğe bırakın, ister özel eğitmen tutun. Dünya çapında kabul gören, köpek sahibinin köpeğiyle beraber çalışması. Ama buna Türkiye’de kaç kişinin zamanı ve imkanı var ki? Eğitmenler eve gelip bir saat çalışıyor, oysa köpeğin günlük eğitimi üç saat civarı olmalı. Bu üç saatin tamamı da eğitimle geçmemeli. Yarım saat oyun, yarım saat dinlenme gibi aralar olması gerekiyor.

n Eğitimde cezanın ve ödüllendirmenin dengesi nasıl?

- Ceza sistemi de var ama üzerinde durulması gereken kısım ödüllendirme. Dövmek ise kesinlikle cezanın bir parçası olamaz. Eğitimde ana kural oyundur. Köpek ilk önce her şeyi oyun olarak algılar, disipline olmaya sonra başlar. Çiftliğe gelen köpekle hemen eğitime geçilmez, ilk bir hafta köpek izlenir, oyunlar oynanır ve tarzı anlaşılır.

n Çiftliğinizde köpekler sahipleriyle birlikte mi eğitiliyor?

- Günlük çalışmalar da yapıyoruz ama esas olarak köpekler buraya bırakılıyor. Bazı çiftliklerde köpeğin eğitim boyunca sahibini görmemesi gerek diyorlar ama bu çok yanlış, sahibi iki günde bir gelmeli. Üç hafta, bir ay kadar bir zaman köpeğin sahibinden ayrı kalması doğru değil.

n Türkiye’de köpek eğitmeni okulu diye bir şey yok. Siz nasıl eğitmen oldunuz?

- Ben üç yıl boyunca Macar bir öğretmenden ders aldım. Dünyada köpek eğitimi konusunda, ismi ilk 5’te anılan bir öğretmen. Biz çalışırken 35 yıllık eğitmendi, defalarca köpeğiyle birlikte Avrupa ve Dünya Şampiyonu olmuş. Öğrendiklerimi kardeşlerime öğrettim.

n Eğitim ücreti ne kadar?

- Köpeğin karakterine, durumuna göre değişiyor ama normalde 600 ile 750 euro arasında değişiyor. Eğitim alan köpek yaşadığı sürece, sahibi para ödemeden tekrar eğittirme hakkına sahip.

TUVALET EĞİTİMİ VERİRİM DİYENDEN UZAK DURUN

Köpek sahibi temel eğitimi kendisi verebilir ama gerçekten çok iyi bilgi almış olması gerekir. Çok sabırlı olmalı ve sevgi ile disiplini birbirinden ayırabilmeli. Bunları yapabilirse rutin eğitim kendiliğinden oluşur zaten. Mesela tuvalet eğitimi bir eğitmen tarafından verilmesi gereken bir eğitim değil. Bir eğitmen ‘Ben köpeğinizin tuvalet eğitimini veririm’ diyorsa ondan uzak durulmalı. Bu eğitimi köpeğin sahibi verebilir. Köpek önce gazeteye alıştırılır, tuvaletini doğru şekilde gazeteye yaptıktan sonra gazetenin hemen dışarıya taşınması gerekir. Tuvalet eğitimi biraz sabırla birlikte on gün içinde bile tamamlanabilir. Köpeğinizi iyi gözleyip, ne zaman tuvaletinin geldiğini anladığınız an tuvalet eğitimi başarılı olur.Sırma GÜLBAHAR

Pako pano

Kırmızı mavi boncuklu tasması olan dişi kedimiz 25 Mart’ta Caddebostan sahilinde kayboldu. Bulana ödül verilecek. kedimmitsy@mynet.com.

n Mavi gözlü Siyam oğlumuz 23 Mart’tan beri kayıp. Harbiye Elmadağ bölgesinde birçok kez görülmesine rağmen onu bulamıyoruz. Onu gördüyseniz lütfen bizi arayın. (0532) 652 39 76; (0212) 224 60 03.

n Sahibinin vefatı nedeniyle 5 yaşında uzun tüylü, gri, kısırlaştırılmış, aşılı dişi kediye acil yuva arıyor. (0216) 362 82 06.

n Bebek civarında tasmalı erkek Boxer bulduk. Sahibini arıyoruz. (0212) 231 39 49; (0552) 696 42 46.

n Yakacık Uğur Mumcu’da 8-9 aylık dişi kızıl-kahve Setter bulduk. Alnında beyaz lekesi var ve patileri beyaz. Evinden kaçtığını veya çalındığını düşünüyoruz, eğitimli ve bakımlı. Sahibini arıyoruz. (0216) 475 55 50.