AIDS kedileri de tehdit ediyor

Kedi AIDS’i ne insanlara, ne de başka hayvanlara kesinlikle bulaşmıyor. Kedi AIDS’ine yakalanmış bir kediden ise hemen vazgeçmek çok yanlış, çünkü yeterli bir bakımla doğal ömrünü dolduran FIV hastası kediler de bulunuyor. Kedi AIDS’i olarak bilinen FIV ile ilgili bilinmesi gerekenleri ve alınabilecekler önlemleri Juen Veteriner Kliniği veteriner hekimlerinden Sadi Özkan’a sorduk. Sırma GÜLBAHAR

FIV NEDİR?

FIV, bilinen adıyla kedi AIds’i, lentovirüs adı verilen HIV virüsü ile aynı familyadan olan bir virüs. Ancak HIV yani insanlarda görünen AIDS hastalığı ile aynı değil. Hastalık, daha çok kedi kavgaları sırasında ısırık yaraları ile, nadiren de plasenta yolu ile bulaşıyor.

FIV sadece kedilerde görülen bir hastalık, kediden insana ya da köpek gibi başka hayvanlara bulaşması söz konusu değil. Şu an için tıpkı HIV gibi FIV için de geliştirebilmiş kesin bir tedavi yöntemi yok. FIV’li bir kediye yapılan tüm tedaviler kedilerin ömürlerini uzatabilmeye ve yaşam kalitelerini yükseltmeye yönelik. FIV hastası olan bir kedi genellikle bir yıl içinde ölüyor.

FIV dünyada çok daha eski bir hastalık olmasına rağmen Türkiye’de son 10 yıldır tanınıyor.

NASIL GELİŞİR BELİRTİLERİ NELER?

Hastalık üç faz halinde seyir ediyor. Hastalığın ilk dönemi olan akut faz dönemi genellikle 2-10 hafta arasında sürüyor. Bu dönemde kedi ateşleniyor ve lenf yumrularında şişmeler görülüyor. Latent faz denilen taşıyıcı dönem ise hastalığın en önemli evresini oluşturuyor. Bu dönemin kedinin yaşam kalitesine ve bünyesine bağlı olarak değişen süreleri var. Kedi, taşıyıcı dönem boyunca virüsü etrafa yaydığı için diğer kediler açısından ciddi tehlike kaynağı haline geliyor. Hastalığın son evresi olan kronik faz 1-6 ay arası sürebiliyor.

Bağışıklık sisteminin baskılanması yüzünden kedi tüm enfeksiyonlara açık hale geliyor. Şiddetli kilo kaybı, kedide sinirsel ve davranışsal bozukluklar, tümörler, böbrek fonksiyon bozuklukları, ağız ve diş eti iltihapları, kalıcı üst solunum yolu enfeksiyonları gibi belirtiler sıklıkla görülüyor. Ölüm vakaları genellikle bu son dönemin başlangıcından bir yıl sonra görülüyor.

ALINABİLECEK ÖNLEMLER

Öncelikle Türkiye’de bir süre önce uygulanmaya başlanan FIV aşısının mutlaka yaptırılması gerekiyor. Aşı, yavru kedi sekiz haftalıkken uygulanmaya başlıyor ve üç hafta ara ile üç doz uygulanıyor. Sonrasında ise senede bir kez tekrar ediliyor. Aşı olan kedilerde bir yıl boyunca FIV’e karşı bağışıklık sağlanmış oluyor.

Yetişkin kedisi olup da yeni çıkan FIV aşısını yaptırmak isteyenlerin mutlaka FIV testi yaptırması gerekiyor. FIV hastası bir kediye bilinçsizce uygulanan aşı onun ölümüne neden olur.

AŞISIZ KEDİYİ SOKAĞA ÇIKARMAYIN

FIV aşısı dışında kedinin tüm aşılarının takibini yapmak da FIV’e karşı alınacak önlemlerin başında. Sokağa çıkan bir kediniz varsa kavga sonucu oluşan yaralarını olabildiğince hızlı bir şekilde dezenfekte etmek çok önemli. Aşıları eksik ya da aşısız kedileri sokağa çıkartmamak ise, alınması gereken ilk ve en önemli karar.

Kedinizin FIV olduğundan şüpheleniyorsanız bunu bir test ile öğrenebilirsiniz. Kediden alınan kan serumu bir santrifüj vasıtasıyla ayrıştırılıyor. Hazır test kiti üzerine damlatılarak on dakika kadar beklendikten sonra sonuç belli oluyor.

HANGİ KEDİLER RİSK ALTINDA

En yüksek risk altında olan kediler sokak kedileri. Ayrıca çok sayıda kedinin bulunduğu evler, sokağa çıkan aşısız kediler, kontrol altında tutulmayan kedi pansiyonları ve barınaklardaki kediler için de yüksek risk var.

FIV erkek kedilerde dişi kedilere göre daha çok görülüyor. Petshoplardan alınan hiç sokak yüzü görmemiş ama FIV taşıyan birçok kedi var. Annede FIV varsa hastalık yavrulara da geçiyor.

AIDS’Lİ KEDİLERDEN KORKMAYIN

FIV pozitif çıkan bir kediye hastalığın seviyesine göre belirlenecek bir destek tedavisi uygulanıyor. Antibiyotik, serum ve bağışıklık sistemini destekleyen ilaçlar kullanılıyor. FIV’li kedilerde en sık görülen sorunlar, ilerleyen tedavi ile birlikte gelişen böbrek ve karaciğer sorunları. Bu yüzden hasta kedi özel diyet mamalarla besleniyor.

Dişlerde iltihaplanma sonucu diş kaybı ve hassaslık FIV’in getirilerinden biri olduğu için yaş mama kullanımı gerekiyor.

FIV’li kedinin bakımında maliyet hastalığın fark edilme seviyesi ve ilerleyişe göre değişiyor.

FIV hastası bir kediyi sevdikten sonra evinizdeki kedileri risk altına sokmamak için genel hijyen kurallarına dikkat etmeniz yeterli. Oldukça dirençsiz olan FIV virüsü deterjanlarla kolayca ölüyor. Hastalık zaten sadece ısırık yaraları veya açık yaralı bir dokuya hasta kedinin salyasının bulaşması ile bulaştığı için FIV’li kediyi sevmekte bir sakınca yok.

Kedilerde karın zarı iltihabı

SORU: Sokakta beslediğimiz yavru kedilerden birinde karın bölgesinde şişlik oluştu. Kedinin karın zarı iltihabı geçirdiğini öğrendik. Karın bölgesindeki sıvı çok fazla miktarda. Bu sıvının kediye zarar vermeden oradan uzaklaştırılması mümkün mü?

CEVAP: FIP adı verilen karın zarı iltihabı kedilerde görülen bir virüs hastalığı. Vücutta birçok sistemi etkileyen bu hastalık hızla ilerleyen ve çoğu kez ölümle sonuçlan bir hastalıktır. ‘Yaş’ ve ‘kuru’ olarak adlandırılan iki tipi olan FIP’in yaş türünde bağışıklık sistemi çok zayıftır ve virüs hızla çoğalarak ve yayılarak hastalığı ilerletir. Yaş FIP’lerde karın bölgesinde ve göğüs kafesinde çok fazla miktarda sıvı biriktiği görülür. Kedide ayrıca kilo kaybı, ateş, iştah azalması ve halsizlik görülür. Kabızlık ve ishal gibi sindirim sistemi problemleri de ortaya çıkabilir.

Karın bölgesinde toplanan sıvı ağrı yapmamakla birlikte fazla miktara ulaştığında rahatsızlık verebilir. Göğüs kafesinde de sıvı toplanması sonucu solunum güçlükleri oluşabilir.

Hastalığı doğrudan ortadan kaldırmaya ve tamamen iyileştirmeye yönelik bir tedavi yok. Sadece destek tedaviler uygulayarak kedinin rahatlaması sağlanabilir. İştah kaybı olmayan ve kansızlık şekillenmeyen kedilerde destek tedaviler daha başarılı olabilmektedir.

DESTEK TEDAVİLER

7 Periyodik olarak karın ve göğüs bölgesinde toplanan sıvının uzaklaştırılması. (Eğer bu sıvı çok sık boşaltılırsa kedide fazla miktarda protein kaybı oluşabilir)

7 Genel duruma destek verecek sıvı tedavileri

7 Yüksek kalitede beslenme

7 Hastalığa ilave olarak ortaya çıkabilecek bakteri enfeksiyonlarına karşı alınacak önlemler ve antibiyotik uygulamaları

7 Şiddetli kansızlık varsa kan nakli

Pako pano

Dackel cinsi (sosis) köpeğimiz 1,5 ay önce İstanbul Zekeriyaköy’de kayboldu. İsmi Minik; kahverengi erkek, 1,5 yaşında. (0532) 211 88 99, (0216) 348 44 92.

n Cocker köpeğimizi İstanbul’da acilen çiftleştirmek istiyoruz. (0212) 263 69 01.

n Anneleri trafik kazasında ölen 14 yavru kediyi sahiplendirmek istiyoruz.

(0216) 567 44 25; (0532) 447 35 55.

n 4 yaşında İran kedisi Ankara’da yeni bir aile arıyor. dabanca@havelsan.com.tr.

n 2 yaşındaki İran kedisine acil yuva arıyoruz. (0555) 422 88 95.

n Annelerini kaybetmiş, biberonla beslenen 1.5 aylık kediciklere yuvanızı açar mısınız? (0216) 380 58 38.

n Anne kedi ve birbirinden güzel 4 yavrusuna aileler bulmak istiyoruz.

(0216) 347 03 25; (0212) 329 71 37.

n Tuzla Hayvan Rehabilitasyon Merkezi’ne yaklaşık bir hafta önce bir köpek getirildi. Boynunda kırmızı bir tasma vardı. Kaçırıldığını düşündüğümüz bu köpeğin sahibini arıyoruz. (0535) 226 23 16.

n 2 yaşındaki uzun tüylü Tekir dişi kediye acil yuva aranıyor.(0532) 464 71 36.