×
Yetenek gerçekten doÄŸuÅŸtan mı gelir?
PaylaÅŸ
Salı günkü yazımdan sonra sizden gelen mesajları okudum. Şöyle itirazlar vardı: satranç oynamak bir yetenek değildir, bir bilişsel süreçtir.
Asıl yetenek müzik yeteneği gibi yeteneklerdir. O da doğuştan gelir.
Gerçekten öyle mi?
ARAÅžTIRMA
Oxford Araştırma Merkezinin başkanı John Sloboda 90’larda büyük çaplı bir araştırma yapıyor.
Amacı mükemmel derecede bir enstrüman çalan müzisyenleri farklı kılan etkenleri anlamak.
Farklılık, gerçekten doÄŸuÅŸtan gelen bir yeteneÄŸe mi baÄŸlı?Â
Bunun için 257 tane müzisyen buluyor.
Bu müzisyenleri ne kadar iyi olduklarına göre 5 gruba ayırıyor. 1. grup en iyi çalan, 5. grup ise nispeten en kötü çalan grup.
Bu müzisyenler ve aileleri ile derinlemesine görüşme yapılıyor ve aynı zamanda bu kişilerin okul kayıtları inceleniyor.
Ve sonuçlar karşılaştırılıyor.
SONUÇLAR
Bütün gruptaki müzisyenler aynı yaşta, 8 yaşında, bir enstrüman çalmaya başlamış.
Hiçbiri erken yaşta bir müzik yeteneği göstermemiş.
Aralarında sadece bir fark çıkmış.
En iyi grup tam 8 kat daha fazla pratik yapmış.
ARAÅžTIRMA 2
Benzer bir araştırma Batı Berlin Müzik Akademisinde kemancılar üzerinde yapılıyor.
Araştırmacılar, kemancıları ne kadar iyi keman çaldıklarına göre 3 gruba ayırmış. En iyiler, iyiler, orta derecede olanlar.
Aralarındaki farklara bakmışlar.
SONUÇ
Aynı şekilde hepsi 8 yaşında başlamış.
Hepsi 15 yaşında kemancı olmaya karar vermiş.
Hepsi müzikle ilgili etkinliklere aynı derecede zaman (haftada 51 saat) ayırmış.
Hepsi de gelişim için en önemli etkenin pratik olduğunu söylemiş.
Aralarında tek fark çıkmış. O da tek başına yapılan pratiğe verilen zaman.
KAÇ SAAT?
Birinci ve ikinci grup haftada 24 saat pratik yapmış. Üçüncü grup haftada sadece 9 saat.
Şimdiye kadar yapılan pratik süresine bakınca 1 grup 10 yılda 7410 saat, 2. grup 5301 saat ve üçüncü grup sadece 3420 saat.
Yani yetenekli dediğimiz kişileri ayıran tek özellik pratik ve çalışmak.
Tekrar etmekte yarar var: Her iki araştırmada da en iyi grupta olan kişilerin hiçbiri diğerlerine göre daha erken yaşta bir müzik yeteneği göstermemiş.
MOZART’IN DURUMU
Doğuştan yetenek örneği olarak Mozart gösterilir. Ama aslında o da başarısını babasının verdiği eğitme ve pratiğe borçlu.
Mozart’ın babası iyi bir müzisyen ama aslında cağının en iyi müzik eÄŸitimcilerinden.Â
Nasıl müzik öğretilir çok iyi biliyor ve müzik egitim ile ilgili birçok kitabı var.
Mozart için yoğun programlar hazırlıyor. Mozart sürekli diğer kişilerin çalışmalarını tekrarlayarak pratik yapıyor.
Mozart şaheser kabul edilen ilk çalışmasını (Konçerto No.9) 21 yaşında veriyor.
18 yıllık pratikten sonra.
Mozart küçük yaşta çok iyi çalıyor ve yaşının üstünde beste yapıyor ama tahmin ettiğimiz gibi Mozart 3 ya da 7 yaşında harikalar yaratmıyor.
(Bu arada Tiger Woods’un babası da golf sporcusu ve çok iyi bir öğretmen. Tiger Woods da iki yaşında pratiğe başlıyor.)
Sonuç olarak şu anda bizim büyük yetenek olarak kabul ettiklerimiz küçük yaşlarda harikalar yaratmış kişiler değil, pratik sonucu bir başarıya ulaşmış kişiler.
Zaten küçük yaşta yetenek göstermiş ama pratik sonucu mükemmelleşmemiş kişileri yetenek olarak kabul etmiyor toplum.
PaylaÅŸ
