Lider diye bir şey yoktur

Cesur olmak, dürüst olmak, empati kurabilmek, iyi ilişki kurabilmek, ileriyi görebilmek gibi özellikler söylenir. Bu özellikler uzar gider.

Bu zaten başarılı bir insanın da özelliğidir. İyi bir insanın da, iyi bir takipçinin de, iyi bir yöneticinin de.

Yani aslında iyi liderlerin ortak özelliği çok az.

Zaten araştırmalar da çok açık şekilde gösteriyor ki dünya “liderleri” olarak kabul edilen kişiler arasındaki ortak kişisel özellik %5’i geçmiyor.

LİDERLİK VE KİŞİSEL ÖZELLİK

Peki, neden iyi bir liderin özellikleri sorulur hep?

Tarihler her zaman kahraman ya da bir “lider” yarattığı için “liderlik” kişisel bir özellikmiş gibi algılanır.

Durum böyle olunca lider olanlar ile lider ol(a)mayanlar diye ayrım yapılır. Bir kişiye lider yapan özellikler aranır. Herkes lider olamaz, denir.

Bir konuşmamdan sonra Ömer Koç, “Bence lider olunmaz, doğulur,” dedi. Bu görüş de liderliği kişisel özellik olarak algılayan bir görüş.

Bana göre “lider” diye bir şey yoktur. Çünkü lider olmak uzun boylu ya da mavi gözlü olmak gibi bir kişisel özellik değil. Liderlik kişisel bir özellik olmadığı için, lider de olunmaz.

Bu yanılgı, çoğu liderlik araştırmasının en büyük yanılgısı.

LİDER DEĞİL, LİDERLİK

Liderlik kişisel özellik değilse, nedir? Aslında bunun yanıtı “lider” ve “liderlik” kavramları arasındaki farkta yatıyor. Bana göre liderlik bir davranış.

Yani liderlik yapılır. Liderlik bir davranış olduğuna göre, herkes liderlik yapabilir.

Peki, bizim “lider” dediğimiz kişiler kimler? En fazla liderlik yapmış kişiler.

Onların da çoğu zaman liderlik yapamadıkları durumlar olmuştur.

Aynı golcü dediğimiz kişilerin gol atamadığı zamanlar olduğu gibi.

NASIL LİDERLİK YAPILIR?

Liderlik kişisel bir özellik değil de bir davranışsa, herkes liderlik yapmayı öğrenebilir.

Bunun için iki şeyi öğrenmek gerekir: vizyon sahibi olmayı ve etki yaratmayı.

Herkes daha iyi bir dünya hayal edebilir.�Herkes bir vizyon oluşturabilir.

Etki sahibi olmanın da farklı yolları var, ama en önemli yolu da güçlü bir değere sahip olmak.

İnanç sistemi güçlü olan diğer insanları etkiler ve ikna eder.

TÜRKİYE’DEKİ DURUM

Şimdi size soruyorum. Önümüzde liderlik becerisi gerektiren önemli bir süreç var: demokratik açılım.

Sizce bu süreci yönetenlerin açık bir vizyonu var mı?

İki, demokrasiye inançları güçlü mü? Hayatlarının her anında demokratik bir anlayış gösteriyorlar mı? (Gösteriyorlarsa, inançlarının güçlü olduğunu anlarız.)

Yanıtınız hayır ise, bir liderlik beklemeyin.

Ama siz hayallerinizi gözden geçirip, sizin için değerli olan bir ülkü uğruna liderlik yapabilirsiniz. Benim hayatımı anlamlı yapan ne, sorusunu sorabilirsiniz.

Değeriniz yoksa, yönlendirilmek ve yönetilmekten başka çare yok…

Not: 7 şehidimize Allah’tan rahmet, geride kalanlara da sabır diliyorum.