Ä°nsanoÄŸlu tekeÅŸli midir çokeÅŸli midir? (2)

Ama bilimsel bulgulara baktığımızda insanoğlu aynı zamanda tekeşli eğilimler de gösteriyor.

 

Bugün de bu bulgulardan bahsedeceÄŸim.Â

 

Yumurtlama Dönemi

 

ÇoÄŸu türde diÅŸi, yumurtlama dönemine girince; bir koku salgılıyor ve/veya cinsel organı kızarıyor.ÂErkek, diÅŸinin ne zaman yumurtlama dönemine girdiÄŸini biliyor ve o zaman birlikte oluyorlar. Ama insanoÄŸlunda öyle deÄŸil. Kadınların yumurtlama dönemini anlamak zor.

 

(Bilim insanları bu özelliÄŸin insaoÄŸlundaÂda olduÄŸunu ve sonra kaybolduÄŸunu söylüyor. Kırmızı rengin dikkat çekmesini de buna baÄŸlıyor. Bu yazımı facebook sayfamda okuyabilirsiniz.)

 

Gizli yumurtlama özelliği ile türlerin ilişki türleri karşılaştırıldığında, ortaya ilginç bir sonuç çıkıyor. Gizli yumurtlama özelliği gösteren tüm türler, tekeşlilik özelliği gösteriyor. Buna insanoğlu da dahil.

 

Neden? Erkek dişini ne zaman yumurtladığını bilmezse, her zaman onla olmak ve belirli süreler ile ilişki yaşamak zorunda.

 

Bebek büyüklüğü

 

Bazı türlerde bebek doÄŸar doÄŸmaz hayata atılıyor.ÂBazı türlerde anne ve baba çocuÄŸa birlikte uzun süre bakmak zorunda.

 

Bebeklerin tek başına hayatta kalma süresi ile ilişki türlerini karşılaştırınca yine ortaya inginç bir sonuç çıkıyor.

 

Bebek doğumdan sonra anne ve babaya ne kadar ihtiyaç duyarsa, o tür o kadar tekeşlilik özelliği gösteriyor.

 

İnsanoğlu bu açıdan bakıldığında en fazla tekeşlilik gösteren tür.

 

Beyin büyüklüğü

 

Malcolm Gladwell’in popüler hale getirdiği 150 kuralını biliyorsunuz. İnsan beyninin 150’den fazla kişi ile arkadaşlık sürdürebilme kapasitesi yok.

 

Bu teoriyi sunan kişi Prof. Robin Dunbar. Robin, arkadaş sayısına ek olarak, beyin büyüklüğü ile başka bir özellik arasında da mükemmel bir ilişki buluyor. O da tekeşlilik.

 

TekeÅŸlilik artıkça beyin büyüklüğü de artıyor.ÂEn büyük beyin de insanoÄŸlunda.

 

AÅŸk

 

Belki de insanoğlunun tekeşli olduğunun en büyük ispatı, insanın aşık olabilme kapasitesi.

 

Aşkın fonksiyonu iki insanı birbirine bağlamak.

 

Daha önce yazdığım gibi Yale Ä°lahiyat Fakültesinden kovulan John Humphrey Noye,ÂNew York’da Oneida bölgesinde 300 kiÅŸiden oluÅŸan Oneida Cemaatini kuruyor. Bu cemaatte herkes herkes ile iliÅŸki kurabilir. (Bu yazıyı da facebook’a koydum.)

 

Ama John bir kadına aşık oluyor ve onun diğer erkekler ile birlikte olmasını engelliyor.

 

İnsanlar tekeşlilik özelliği göstermeseydi, aşk denilen fizyolojik süreç yaşanmazdı.

 

Kıskançlık

 

Aşk ile bağlantılı olduğu sanılan başka bir süreç de kıskançlık. Olduğu sanılan diyorum çünkü aşk ile kıskançlık arasında her zaman ilişki yok.

 

Aşık olan insanların daha kıskanç olduÄŸu doÄŸru.ÂAma aşık olmayan çiftler arasında da kıskançlık var.

 

Çünkü kıskançlığın asıl fonksiyonu eşini ya da sevgilisini başka kişilerden uzak tutmak. Özellikle çocuğun kendisine ait olduğundan asla %100 emin olmayan erkekler için.

 

İnsanlar çokeşli olsaydı, kıskançlık gibi bir dürtü ortaya çıkmazdı.

 

Kıskançlık duymayan çokeşli şempanzeleri düşünün. Ortada bir süre çocuk var. Hangisi sizin bilmiyorsunuz.

 

Ä°nsan Fizyolojisi

 

Ä°nsanoÄŸlunda bulunan hormonlar da ipucu veriyor.

 

Örneğin, oksitosin hormonu çiftler arasındaki bağı kuvvetlendiriyor.

Aynı şekilde erkeklerdeki testosteron oranı, evlenince ya da ilişkiye başlayınca düşüyor. Yani erkeğin başka bir kadın arama isteği düşüyor.

 

Bu tür hormonlar tekeşlilik olmasaydı, ortaya çıkmazdı.

 

İlişki Sayısı

 

Çokeşli türlerde, erkek günde 10 ile 40 arasında cinsel ilişkiye girebiliyor.

 

İnsanoğlu gibi tekeşli türlerde sayı belli.

 

Sonuç

 

Sonuç olarak insanoğlunun hem tekeşli hem de çokeşli olduğuna dair bulgular var. Bir tezat yok mu?

 

Bana göre yok. İnsanoğlu her iki kapasiteyi kendinde barındırıyor ve durumsal davranıyor.

 

Bazı durumlarda çokeşli bazı durumlarda tekeşli davranıyor. Hangisi kendisi için avantajlıysa.

 

Bu hem kadınlar hem de erkekler için geçerli.

 

Tartışmalara katılmak ve yorumlar için www.facebook.com/bolatozgur adresindeyim.

 

Kaynaklar

 

İlgilenenler daha detaylı bilgi aşağıdaki kaynaklardan yararlanabilir.

 

Prof. Ayala Malakh-Pines- Aşık Olmak (Falling in love)

Prof. Robert Sternberg- Aşkın Psikolojisi (Psychology of Love)

Prof. Helen Fisher- Aşkın Anatomisi (Anatomy of love)

Prof. Robin Dunbar- Bir kişin kaç arkadaşa ihtiyacı vardır? (How many friends does one person need?)

Dr. Robert Wright- Ahlaklı Hayvan (Moral Animal) (1994 en iyi kitap ödülü)

Dr. Louann Brizendine- Erkek Beyni (The Male Brain)

Dr. Andrew Trees- Aşkı Cözmek (Decoding Love)