Erkekler önce mi gelir?

Kerem ile Aslı,

Yusuf ile Züleyha,

Romeo ile Juliet.
Enver Paşa ile Naciye Sultan,

Nazım ile Piraye,
Şah-ı Cihan ile Mümtaz Mahal,

Tahir ile Zühre,

Napolyon ile Josephine.

Bütün bu isimlerin ortak özelliği ne?

Hepsinde erkek ismi önce geliyor. (Tabii aynı zamanda büyük aşklar.)

Leyla ile Mecnun gibi istisnalar olsa da aşıkların isimlerini söylerken genelde erkek ismi önce geliyor.

Bu cinsiyet ayrımcılığı anlamına mı geliyor acaba?

Araştırma

İngiliz araştırmacı Dr. Peter Hegarty, bu durumu anlamak için geniş çaplı bir araştırma yapıyor. Sonuçlarını da en prestijli dergilerden İngiliz Sosyal Psikoloji Dergisinde yayımlıyor.

En popüler 10 İngiliz erkek ve 10 kadın ismini; ilk olarak erkek ismi daha sonra da kadın ismi önce gelecek şekilde internette aratıyor.

İlk önce ‘John ve Mary’ sonra ‘Mary ve John’ gibi.

Arama sonucunda görüyor ki aramanın % 79’unda, erkek ismi önce geliyor.

Aynı aramayı Amerikan isimleri için yapıyor. Sonuç benzer. % 70’inde, erkek ismi önce geliyor. Araştırmaya devam ediyor Hegarty.

Psikoloji Laboratuvarı

121 kişiyi üniversiteye davet ediyor ve onlardan herhangi bir çift hayal etmelerini istiyor.�

Hagerty, deneklerden hayal ettikleri bu çiftin özelliklerini detaylı bir şekilde yazmasını istiyor.

Şimdi de bu çiftlere bir isim verin diyor.

Denekler çiftin isimlerini bir kağıda yazıp, araştırmacıya veriyor.

Bakıyor ki deneklerin çoğu erkek ismini önce yazmış.

Eşcinseller ile araştırma

Tam bu noktada Dr. Hegarty’nin aklına çok ilginç bir fikir geliyor.

“Çiftin her ikisi de erkek ya da kadın olsa, ilk isim neye göre yazılır acaba?
 sorusunu soruyor.

Başka bir gruba bir tane eşcinsel çift hayal edin ve isimlerini yazın diyor.

“David ve John” ya da “Adriana ve Julie” gibi.

Yazdıkları çiftlerden her birini tanımlamalarını istiyor.�

Görüyorlar ki denekler ilk yazdıkları isimler için daha çok erkeğe ait sıfatlar kullanmışlar.

Daha sert ve daha saldırgan gibi.

Hatta yazdıkları ilk isimler için daha çok para kazanıyorlar, demişler.

Özellikle son araştırma gösteriyor ki dil kullanımda hala cinsiyet ayrımcılığı devam ediyor.

Türkiye’de durum

Türkiye’de durum daha da vahim.

Türkiye’de düğün davetiyelerine bakalım.

Çoğunlukla erkeğin ismi önce yazılıyor.

Görüldüğü gibi cinsiyet ayrımcılığına dayalı kültürel yapı, kendisini bu şekilde kültürde kullanılan objeler (artifact), semboller ve davranışlarda çok açık şekilde gösteriyor.

Bu cinsiyet ayrımcılığının değiştirilmesi dileğiyle...

Yazı 2

Ekonomik gelişim

Ekonomik gelişim tek başına çok bir şey ifade etmiyor. Eğitim ve ekonomi arasındaki ilişki ile ilginen birisi olarak ekonomik gelişimin iki tane tamamlayıcısı var.

Bir, ekonomik gelişim, insani gelişime yansımış mı?

İki, ekonomik kazanımlar topluma eşit şekilde paylaştırılmış mı?

Bu ikisi olmadan ülkeler kendi zenginlerini yaratıp ekonomik gelişimi sağlayabilir. Ama bu�topluma çok katkı sağlamaz.

Ekonomik gelişim bakılırken, bu iki parametre mutlaka değerlendirilmeli.