Eğitim reformları neden başarısız oluyor?

Zaman azlığından programda üzerinde duramadığım bir konuyu burada açmak istiyorum.

EĞİTİM REFORMLARI

Türkiye’de eğitim konusunda çok iyi fikirler olmasına rağmen, uygulamada çok zorluklar yaşanıyor.

Bu yüzden çoğu eğitim reformu (aslında buna demokratik açılım gibi diğer sosyal reformları da ekleyebiliriz) istenilen etkiyi yaratmıyor.

Bana göre bunun en büyük sebebi eğitim sisteminin modüler değil, bağımlı bir yapıda olması.

Nasıl mı?

BAĞIMLI YAPILAR

Bir ürünün parçalarının her biri diğer parçalara bağımlı bir şekilde tasarlanıyorsa, o ürün bağımlı bir yapıda, diyebiliriz.

Her parçayı aynı anda tasarlamanız gerekiyor.

Bu bağımlı yapılarda o ürünün herhangi bir parçasını bağımsız olarak geliştirmek mümkün olmuyor, çünkü bir parçayı değiştirirseniz veya geliştirirseniz, o ürünün diğer parçalarını da değiştirmeniz gerekiyor. Yoksa parçalar birbirine uymuyor.

Örneğin, yeni bir cep telefonu aldığınız zaman yeni bir şarj aleti almanız gerekir çünkü çoğu zaman eski model şarj aletleri uymuyor. O ikisi bağımlı.

(Tabii ki bazen şirketler satışı artırmak için bağımlı yapılar kullanıyor.)

MODÜLER YAPILAR

Ama modüler yapılar öyle değil. Standart bir temel yapı kurulduktan sonra, diğer parçalar üzerinde değişiklik yapmadan ürünün herhangi bir parçası değiştirilebiliyor ya da geliştirilebiliyor.

Örneğin, bir elektrik lambasının yuvasını farklı elektrik lambaları takabilirsiniz. Çünkü elektrik lambası ve yuvası modüler yapılardır.

Standart bilindiği sürece, değişiklik yapılabilir, farklı markalar kullanılabilir.

Bağımlı yapılarda değişiklik yapmak ve yaratıcı olmak çok zor çünkü sistem izin vermiyor. Ama modüler yapılarda esnek davranabilirsiniz ve yaratıcı olabilirsiniz.

OKULUN YAPILARI

İş dünyasından bu kavramları ödünç alıp eğitime uygularsak, karşımıza şöyle bir tablo çıkıyor.

Eğitim sistemimiz bağımlı yapıda. Sisteminin tamamını değiştirmeden, sistemin küçük bir yerinde değişiklik yapmak çok zor.

EĞİTİMDE BAĞIMLILIK ÇEŞİTLERİ

Sınıf müfredatları birbirine bağımlı. Üst sınıflarda öğrenilenler alt sınıflarda öğrenilenlere bağımlı.

Müfredattaki konularda bağımlı. Bir konuyu öğrenmeden diğerine geçilmez.

Ders işleyiş şekli de ölçme sistemine bağımlı. Sınav sistemi değişmediği sürece öğrenme şekli, öğretmenlerin tarzı ve müfredat da değiştirilemez. Aktif öğrenmeye geçilemez.

Fiziksel bir bağımlılık da vardır. Sınıfın ve okulun fiziki yapısını değiştirmeden, proje tabanlı ya da sorgulayıcı eğitime geçilemez.

Hiyerarşik bağımlılık da var. Merkezi sistemi değiştirmeden, yerel düzeyde farklı yaratıcı uygulamalar yapılamaz.

SİSTEMSEL BAKIŞ

Bu yapıdan dolayı sadece sistemin bir noktasını geliştirmeye çalışan eğitim reformları ve projeler işe yaramayacaktır.

Öğretmenler çok güzel şeyler öğrense de uygulamaya geçiremeyeceklerdir. Çünkü bağımlı yapı onları engelleyecektir.

Eğitim sistemimizi düzeltmek için sistemin modüler yapıya geçmesi gerekiyor. Bu nasıl olmalıyı başka bir yazımda irdelemeye çalışacağım.

Bu kavramları ve eğitim/liderlik konularını Pazar saat 10.40’da TV8’de İnsan İnsan’a programında tartışacağız. Bu konular ilginizi çekiyorsa, izleyebilirsiniz.