Çocuklardan ne beklerseniz, onu alırsınız! Nasıl mı?

Bu gerçekten böyle.

Çünkü insan, bir şeyin olmasını beklerse, kendini haklı çıkarmak için o şeyi olduruyor. Durumu kendi yaratıyor.

Dahası, bir şeyi çok düşünürsek, algıda seçicilik başlıyor ve o şeyi arayıp buluyoruz.

Kırmızı arabaya ilgisi olan bir adamın, sürekli kırmızı araba görmesi gibi.

Ya da kendini şansız gören birisinin, sadece şanssızlıklarını görmesi ve şanslı anlarını gözardı etmesi gibi.

PLACEBO ETKİSİ

Beklentilerin davranışlar üzerindeki etkisi bu kadar büyük. Tıp dünyasında placebo etkisi çok bilindiktir.

Bir araştırmada bir grup hastaya M&M (ilaç görünümlü çikolata) veriliyor ve çok güçlü bir ilaç olduğu söyleniyor. Bu hastaların %50’si iyileşiyor.

Gerçek ilaç verilen hastaların % 60’ı ve hiç ilaç verilmeyenlerin ise %30’u iyileşiyor.

Yani beklentinin gücü o kadar yüksek ki gerçek ilaç almayan hastalar sadece iyileşme beklentisi ile iyileşebiliyor.

DİĞER İNSANLARDAN BEKLENTİLERİMİZ

Kendimiz ile ilgili beklentilerimizi haklı çıkartabiliyoruz. Acaba başka insanlarla ilgili olan beklentilerimizi de haklı çıkartabilir miyiz?

Bunu anlamak için 1960’larda Harvard Profesörü Robert Rosenthal’ın yaptığı ünlü deneye gidelim.

Prof. Robert, Oak adlı bir okulda öğrencilere IQ ve akademik eğilimler testi veriyor ve öğrencilerin sonuçlarını kaydediyor.

Daha sonra bu öğrencileri rastgele farklı sınıflara yerleştiriyor.

Ama öğretmenlerine iki farklı bilgi veriyor.

Bir grup öğretmene ‘sizin sınıfınız IQ’leri ve akademik eğilimleri yüksek öğrencilerden oluşturuldu’ diyor.

Diğer gruptaki öğretmenlere de ‘sizin sınıfınız IQ’leri ve akademik eğilimleri düşük öğrencilerden oluşturuldu’ diyor.

Ama aslında her iki gruptaki öğrencilerin, IQ’leri ve akademik eğilimleri aynı.

HANGİ GRUP DAHA BAŞARILI OLACAK?

Prof. Robert’ın merak ettiği soru şu:

Kendi öğrencilerinin daha başarılı olduğunu zanneden öğretmenler, daha yüksek beklentilere girip, onların başarılarını gerçekten artırabilecek mi?

Ya da kendi öğrencilerinin başarısız olduğunu zanneden öğretmenler, beklentilerini düşürüp, onları gerçekten başarısız mı kılacak?

SONUÇ

Prof. Robert, yıl sonunda aynı testleri tekrar uyguluyor. Sonuçlar teorisini destekliyor.

Öğrenciler başlangıçta aynı seviyede olmasına rağmen, kendi öğrencilerini daha başarılı zanneden öğretmenler, çocukların hem IQ’sünü hem de akademik başarılarını diğer gruba göre neredeyse iki kat daha fazla artırıyor.

Sonraki yıllarda bu konuda birçok deney daha yapılıyor ve sonuçlar hep aynı.

DERS

Bu deneyde aileler ve öğretmenler için büyük dersler var.

Kendi çocuğunuzdan ya da öğrencinizden beklentinizi ne kadar arttırırsanız, o kadar çok başarı sağlarsınız. (Tabii ki gerekli destek sistemini kurmak çok önemli.)

Ama acı olan da şu: fakir bölge okullarının bazılarında,  öğretmenlerin çocuklardan beklentisi o kadar düşük ki o çocukların başarılı olması çok zor.

Bu öğretmenler (tabii ki aileler de) koşullar ne olursa olsun, bu çocukların başarılı olabileceğine inanırsa, bu çocuklar harikalar yaratacaktır.

Tartışmalar ve yorumlar için www.facebook.com/bolatozgur adresindeyim