Bir doktoru lider yapan nedir?

Çünkü bir doktorun en önemli görevinin liderlik olduğunu düşünüyorum.

Nasıl mı?

İYİ DOKTOR

Bir doktorun lider olması için ilk önce iyi bir doktor olması gerekiyor.

Bir doktoru da iyi yapan üç unsur var.

İlki, doğru teşhis koyması.

İkincisi, teşhise uygun tedavi uygulaması.

Bu ikisi bir doktoru iyi yapan en önemli iki unsur.

İLETİŞİM

Ama bunlar kadar önemli üçüncü bir unsur daha var.

Amerika’da doktorlara açılan davalar incelendiğinde davaların çoğu yanlış teşhis ya da tedaviden dolayı değil.

Çoğu dava, doktorun hastaya kötü davranmasından dolayı açılıyor.

O zaman doktoru iyi yapan unsurlardan bir tanesi de hasta ile iletişimi.

Hasta doktoruna güvenmedikçe, tedavinin etkili olması çok zor. Hastanın ‘Bu doktor beni önemsiyor ve sağlığımı düşünüyor’ diye düşünmesi çok önemli.

(Tabii ki devlet hastanelerinde bir doktor bir hastaya 2 ile 5 dakika zaman ayırabiliyor. Bu durumda iyi iletişim kurması zorlaşıyor.)

Bu üç unsur bir doktoru iyi yapıyor, ama onu lider yapmıyor.

LİDER DOKTOR NASIL OLMALI?

Doktorların en büyük şikayeti, hastaların kendilerine sunulan tedaviyi uygulamamaları ya da yanlış uygulamaları.

Yani bir doktor çok iyi olsa da (yukarıdaki üç koşulu sağlasa da) hasta tedaviyi uygulamadıkça doktorun iyi olmasının önemi yok.

Çoğu doktor tedavinin uygulanmasından kendisini sorumlu hissetmiyor (ya da şartlardan dolayı hissedemiyor). Bu sorumluluğu tamamen hastaya bırakıyor.

Araştırmalardan biliyoruz ki ölümcül hastalar arasında bile ilaçlarını düzenli kullananların yüzdesi çok düşük. (Kanser olduğunu bile bile sigara içen yüzbinlerce kişi var.)

Bu durumda doktor tedaviyi önerdikten sonra, uygulanmasından sorumlu olmalı mı? Bana göre evet.

İşte lider doktor dediğimiz doktor, hastanın tedaviyi uygulamasından sorumlu hisseden doktor.

Örneğin, lider bir doktor, kanserli bir hastaya ‘sigarayı bırakman gerekiyor’ demekle kalmaz, onun sigarayı bırakmasını sağlar. Bir doktor lider olmayı seçmeden sadece iyi bir doktor olmayı da seçebilir.

DOTS PROGRAMI

Örneğin Amerika’da uygulanan DOTS (Directly Observed Treatments) programında doktorlar liderlik yapmaktadır.

Çoğu tüberküloz hastası 20 TL’lik ilaçları kullanmadığı için hayatlarını riske atmaktadır.

Bu konudan müzdarip olan doktorlar liderlik yapıp DOTS programını geliştiyor. Her aileden bir kişi sorumlu oluyor ve hastayı ilaç alırken izliyor. Bu program o kadar başarılı oluyor ki iyileşme oranı  %50’den %94’e çıkıyor.

Bazı doktorlar ilaç kullanma çizelgeleri hazırlıyor, hasta bu çizelgeyi dolduruyor, aileden iki kişiye onaylatıp doktora gönderiyor.

Bazı durumlarda doktor hasta ile birlikte ilacın kullanma zamanına ve şekline karar veriyor. (Yöntem izin verdiği sürece.)

TÜRKİYE’DEKİ SİSTEM

Bu yöntemleri geliştiren doktorlar sadece iyi doktorlar değil aynı zamanda lider doktorlardır.

Türkiye’de lider doktor yetiştirmeliyiz. Tıp fakültelerinde liderlik dersleri okutulmalı.

Bunu birçok doktor arkadaşım ile konuşuyorum.  Hemen hemen hepsi şu anda var olan sistemde bunun mümkün olamayacağını söylüyor.

Benim hayalim tabii ki bu sistemin değişmesi. Ama değişmese de bu sisteme rağmen liderlik yapabilen doktorların yetişmesi.