Aile ne öğretiyor, çocuk ne öğreniyor?

Anne bağırıyor: “Yemek hazır.” Efe, “Yemeyeceğim.” diyor.

“Aç kalırsın bak!” diyor anne. Efe hiç oralı olmuyor. Anne televizyonu kapatıyor ve zorla Efe’yi masaya oturtuyor.

Anne fırından yemeği çıkartırken, Efe bir soru soruyor. Anne “Bir dakika meşgulum. Birazdan sor.” diyor.

Ama anne farketmiyor ki kızdığı hareketi kendisi de yapıyor. Biraz önce çocuğunun film izleme etkinliğini bölen anne, kendisinin işi bölününce sinirleniyor.

Çocuk da haliyle “Ne iş?” diyor.

SUÇLU KİM?

Baba eve geliyor ve görüyor ki TV kumandası kırılmış. “Kim kırdı bunu?” diye soruyor. Çocuklar da “Ben kırmadım.” deyip birbirini suçluyor.

Baba farketmiyor ki kendisinin suçlayıcı sorusu, çocukların da birbirini suçlamasına sebebiyet veriyor.

Baba suçlayınca sorun olmuyor, çocuklar suçlayınca sorun oluyor.

Çocuklar da haliyle “Ne iş?” diyor.

SÖYLEDİĞİMİ YAP, YAPTIĞIMI YAPMA

Kerem ve Burak oturma odasında oynuyor.

Burak birden Kerem’in elinden oyuncağı kapıyor. Kerem de Burak’a vuruyor. Anne hemen bağırıyor: “Kerem, niye vuruyorsun kardeşine?”. Kerem de, “Ama oyuncağımı elimden aldı.” diyor.

Anne her ikisini de uyarıyor. Çocuklar tekrar oynamaya başlıyor. Ama o da ne?

Burak tekrar oyuncağı Kerem’in elinden alıyor ve Kerem tekrar vuruyor.

Anne de kızıp ikisinin de elinden oyuncakları alıyor. “Haydi şimdi oynayın bakalım!” diyerek her ikisini de cezalandırıyor.

Ama anne farketmiyor ki kızdığı hareketi kendisi de yapıyor. Aynı Burak gibi, çocukların elinden oyuncakları kapıyor.

Çocuklar da haliyle “Ne iş?” diyor.

SORUMLULUK ALMANA GEREK YOK

Esra sabah servisi kaçırıyor. Anne de çocuk derslerinden geri kalmasın diye Esra’yı okula kendi arabasıyla bırakıyor.

Öbür sabah anne “Esra yine yatağını toplamamışsın.” diye kızıyor.

Ama anne farketmiyor ki bir gün önce çocuğa davranışlarının bedelini ödetmeyerek sorumluluk almayı öğretmedi. Ama bugün sorumluluk bekliyor.

Çocuk da haliyle “Ne iş?” diyor.

BAHANE ÜRETME

Barış kırık notla eve geliyor. Annesi sebebini sorunca da Barış bahaneler üretiyor. Dersi ve öğretmeni suçluyor. Annesi de “Bahane üretmeyi ve suçlamayı bırak. Çalışmazsan böyle olur işte.” diyerek sorumluluk almasını istiyor.

Akşam baba eve geliyor. Anne yakınmaya başlıyor: “Barış hiç ders çalışmıyor. Sürekli bilgisayarın ya da TV’nin başında.”

Ama anne farketmiyor ki bir saat önce suçlamayı bırak dediği halde bu sefer kendisi suçluyor. Sorumluluk al diyen anne, bu sefer kendisi sorumluluk almıyor.

Acaba aile ne yapıyor da Barış sorumluluk almayı öğrenemiş?

Çocuk da haliyle “Ne iş?” diyor.

BANA KARŞI GELME

Alev annesi ile okulun haftasonu programına gidecek ama anne Alev’in elbisesini sevmiyor. “Degiştir.” diyor.

Anne ile Alev arasında tartışma başlıyor. Alev elbisesini değiştiriyor. Anne gücünü gösteriyor ve kendi eksikliğini (çocuğun iyi giyinmesi annenin beğenilme ihtiyacını karşılayacak) kapatıyor.

Alev akşam eve geliyor ve arkadaşının onla nasıl dalga geçtiğini anlatıyor. Anne de soruyor: “Bir şey demedin mi? Öğretmene söylemedin mi?”

Ama anne farketmiyor ki sabah Alev’in kendisini ifade etmesine izin vermedi ama şimdi çocuğun kendisini ifade etmesini istiyor.

Çocuk da haliyle “Ne iş?” diyor.

KENDİNİ YÖNETME SANATI

Demem odur ki, çocuklar annelerin ve babaların öğretmek istediklerinden farklı şeyler öğrenir. Çünkü veliler çoğu zaman öğretmek istediği davranışların tam tersini kendileri yapar. Çocuk da söylemlerden değil, davranışlardan öğrenir.
Onun için anne ve baba olmak aslında çocuğu değil, kendini yönetme sanatıdır.

www.twitter.com/ozgurbolat