Yeni Anadolu beylikleri

Bu beylikleri anımsayalım: Karamanoğulları (1256-1483), Germiyanoğulları (1300-1429), Aydınoğulları (1308-1426), Saruhanoğulları (1302-1410), Menteşoğulları (1280-1424), Sahiboğulları (1275-1341), Karesioğulları (1297-1360), Hamidoğulları (1301-1423), Ramazanoğulları (1352-1608), Candaroğulları (1294-1461) Çobanoğulları (1227-1309), Pervaneoğulları (1277-1322), Taceddinoğulları (1348-1428), Eretna Devleti (1335-1381), Kadı Burhanettin Devleti (1381-1398).

Osmanoğulları (1299-1922), sırayla bu beylikleri egemenliği altına alarak 1483 yılında Anadolu birliğini tamamladı. Memlükler’in yenilmesinden sonra Ramazanoğulları da bu birliğe katıldı. Çaldıran Savaşı’ndan (1514) sonra İdris Bitlisi aracılığıyla Kürt beyleri Osmanlı egemenliğini tanıdılar. Yani, yuvarlak hesap 500 yıldır Anadolu tümüyle bir siyasi ve idari birlik içinde bulunmaktadır.

1923’ten sonra Cumhuriyet’in ve ulusal devletin kurulması, ulusal birliğin sağlanması, sözünü ettiğim 500 yıllık Anadolu birliği sayesinde gerçekleşmiştir. Türkiye Cumhuriyeti bu gerçekliğin temelleri üzerine oturmuştur. Bilmem anlatabildim mi?

26 DEREBEYLİK

Pontus’u ve Rum Tekfurluklarını (Beyliklerini) saymıyorum; Osmanlılar 15 adet Türk beyliğini egemenliği altına alarak Anadolu Birliği’ni sağlamıştı. Ama Tempo Dergisi’ne (25 Kasım 2005) göre AKP iktidarı hazırladığı ‘Kalkınma Ajanslarının Kuruluşuyla İlgili Yasa Tasarısı’ ile Türkiye’yi 26 bölgeye bölmek istiyor. Yani 26 derebeyliğe. Yazımın adını bu nedenle ‘Yeni Anadolu Beylikleri’ koydum.

Tempo’nun yazdığına göre AKP’li oldukları bilinen bazı kimseler, çeşitli bakanlıklara bilgi notu dağıtıyormuş. Notta bizzat AKP iktidarı tarafından hazırlanan ‘Kalkınma Ajanslarının Kuruluşuyla İlgili Yasa Tasarısı’nın Meclis’ten geri çekilmesi isteniyormuş. Gerekçe: Yasa tasarısının Türkiye’deki 81 ilin 26 ayrı grupta toplanmasını sağlayacak olması. Bazı AKP’liler de bu tasarının Türkiye’yi eyalet sistemine dönüştürmesinden korkuyormuş.

KALKINMA AJANSLARI

Korkmakta haklılar! Hele bu yasa ‘Kamu Yönetimi Kanun Taslağı’ ve Cumhurbaşkanı tarafından veto edilen yeni yerel yönetimlerle ilgili yasa dikkate alınacak olursa... Yerinden yönetim afyonuyla Türkiye yeniden derebeyliklerine bölünecek.

Tasarıya, Avrupa Birliği tarafından hazırlanan ve Türkiye’nin adaylık sürecinde uyması gereken koşulları gösteren 2001 ve 2003 tarihli ‘Türkiye İçin Katılım Ortaklığı Belgeleri’ kaynaklık ediyor.

Tasarı yasalaşırsa Kalkınma Ajansları bölgesel planlama yapacak ve uygulayacak. Kalkınma ajansları genel bütçeden pay aldıkları gibi yabancı fonlardan doğrudan yararlanabilecek.

DEHAP belediyeleri Kalkınma Ajansları’ndan yana. PKK’yı ‘Silahlı Kürt muhalefeti’ olarak tanımlayan Diyarbakır Belediye Başkanı Osman Baydemir, ‘Yirmi yıllık çatışmalı dönemin yarattığı kültürel ve çevresel tahribatın iyileştirilmesi için kurullar oluşturulmalı. Bu amaçla ‘Bölge Kalkınma Ajansları’ kurulmasını öneriyoruz’ diyor.