KIBRIS referandumunun sonuçları hiç şaşırtmadı beni. Ancak Rum kesiminin ‘Hayır’ları beklediğimden az çıktı. Ben yüzde 90 dolaylarında ‘Hayır’ bekliyordum.
Kıbrıs Rum kesiminden ‘Evet’ bekleyenlerin, Yunan ve Rum aydınlarının, halkının politik ideal ve zihinsel yapılarından habersiz olduklarını söyleyebilirim. Bu oylama aydın kesim, okumuş diplomalılar ve sanatçılar arasında yapılsaydı, Yunan kesiminde ‘Hayır’ yüzde 95, Türk kesiminde ‘Evet’ gene yüzde 95 olurdu.
Bilmeden konuşup yazanların, tahmin yürütenlerin de haberi olsun: Küreselleşme (!) çağında Yunanlar ve Rumlar ulus devletten, üniter devletten yanadırlar. Rum kesiminin ‘Evet’ ve ‘Hayır’larını bu mihenk taşına göre değerlendirin.
* * *
Yorgo Kırbaki’nin verdiği habere (Milliyet, 23.04.04) göre: Yunan besteci ve politikacı Mikis Theodorakis bir yazılı açıklama yaparak Annan Planı’nın son derece olumsuz unsurlar içerdiğini, Rumların ‘Evet’ demeleri için yapılan dış baskıların kabul edilmez olduğunu, Annan Planı’nın gerisinde ABD ve İngiliz çıkarlarının yattığını söylemiş ve eklemiş: ‘Rumların ‘Hayır’ı, Yunanların İkinci Dünya Savaşı’nda Nazilere söylediği ‘Hayır’ ile eşdeğerdedir.’
Zülfü Livaneli, Mikis Theodorakis’in çok yakın arkadaşı. Güney’in barışı desteklediği yönünde izlenim edindiğini vurgulayan Zülfü Livaneli durumu şöyle değerlendirmiş: ‘Böyle düşündüğünü bilmiyordum. Böyle durumlarda genellikle haberleşirdik. Geçen yazdan bu yana neden bu kadar keskin bir dönüş oldu anlam veremiyorum. Bugün ne oldu, neden değiştiler, neden kuvvetle karşı çıkıyorlar bilmiyorum.’
Aslında değişen bir şey yok! Kıbrıs Rum kesimi barıştan vazgeçmiş değil. Rum kesimi üniter devleti, ulus devleti koruyacak, Türklerin federal ortak olmamasını, azınlık kalmasını sağlayacak bir barış istiyor. Zülfü Livaneli içeriği olmayan, soyut bir barış konuşmuş anlaşılan Kıbrıslı Rumlarla.
Zülfü Livaneli, Theodorakis’in EOKA ve Albay Grivas için ne düşündüğünü de bilmiyordur! Ben Yannis Ritsos’un (Yunanistan’ın Názım Hikmet’i!) bu konuda ne düşündüğünü biliyordum. Yanılmıyorsam Albay Grivas için küçük bir kitap bile yazmıştı. Dostluğumuzu korumak için Yannis Ritsos’la Kıbrıs konusunu konuşmazdık. Hocam Ritsos hayatta olsaydı Rum kesiminin ‘Hayır’ oyu vermesini desteklerdi ve bu şaşırtmazdı beni.
* * *
Kıbrıs Rum kesiminde yaşayan, Kıbrıslı Türk, şair Neşe Yaşın referandum sonuçları belli olmadan yenilgiyi kabul etmiş. (Birgün, 25.04.04) ‘Yarın bayram olabilirdi...’ diyor ve AKEL partisinin ‘Hayır’ oyu vermesine şaşırıyor. Ben de Kıbrıs Rum kesiminde yaşayan bir Kıbrıslı Türk’ün AKEL’den‘Evet’ oyu beklemesine şaşıyorum. Hayal dünyasında yaşıyorlarmış, demek. Dostunun kafa yapısını, zihniyet dünyasını tanımayan bir dostluktan hayır gelir mi?
* * *
Fakat en tuhafı, Mehmet Ali Talat’ın zafer işareti yapması! Kıbrıs’ta ‘AKELCİ Talat!’ olarak bilinen Mehmet Ali Talat, demek ki AKEL’i ancak bu kadar tanıyor. Mehmet Ali Talat da bozguna uğramıştır. Rum kesiminin yüzde 76 ‘Hayır’ı karşısında istifa etmelidir.