Oya Berberoğlu: Sezer ekonomiyi sorguluyor

Oya BERBEROĞLU

CUMHURBAŞKANI Ahmet Necdet Sezer'in ilk sorusu ‘‘Ekonomi nasıl gidiyor?’’ oluyor. Ekonomiyi sorguluyor, işadamları penceresinden nasıl göründüğünü merak ediyor.

Kendisi zaten orta direk ailesinin reisi olarak sınırlı maddi olanaklarla, yıllardır yüksek enflasyon altında ezilmiş çoğunluktan. Durumu gayet iyi biliyor.

Merak edilen, enflasyonu düşürme programının gidişatı. Sonuç alıp alamayacağımız. Tek haneli enflasyonu görüp göremeyeceğimiz, görürsek eğer, bunun sürekli olup olamayacağı. Tabii bu bir iki yılda değil program kesintisiz uygulanabilirse 4-5 yıl sonra yaşanabilecek.

Cumhurbaşkanı Sezer, çeşitli sivil toplum örgütleri, kişi ve kuruluşların yetkililerini Köşk'te kabul ediyor. Bu görüşmelerdeki mesajlarından, Sezer'in yaklaşımını, hassasiyetlerini öğrenmeye, O'nu tanımaya, izlenimlerimizi sizlerle paylaşmaya çalışıyoruz. Özlenen beklenen bir cumhurbaşkanı portresi çizdiği her geçen gün biraz daha betimleniyor.

Sezer, geçen gün de Türkiye Genç İşadamları Derneği (TÜGİAD) yöneticilerini kabul ediyor. Onlarla yarım saat görüşüyor. Kendisi su içiyor, konuklarına çay ikram ediyor.

TÜGİAD Başkanı Muharrem Yılmaz'a izlenimlerini soruyorum, ‘‘Çok sıcak ve rahat kendimizi ifade etmemize imkan veren bir ortam oldu. Her zaman kapısının açık olduğunu söylediler. Bu makamda kabul edilmenin heyecanının üzerine bir de Sayın Sezer'in nezaketi, sorunlara hassasiyeti, sivil toplum örgütlerine verdiği değer eklenince daha da çok etkilendik’’ diyor.

TÜGİAD yöneticileri kısaca derneklerini tanıtıp Türkiye'nin sorunlarına ve çözüm önerilerine ilişkin bir rapor sunuyorlar. Ekonomik Sosyal Konsey'in daha geniş katılımcı yapıya kavuşturulması gerektiğini söylüyorlar. Yürürlükteki ekonomik istikrar programının ‘‘kesinlikle devam ettirilmesi gerektiğini, Türkiye'nin başka seçeneğinin olmadığını’’ vurguluyorlar. Siyasi istikrarın bozulmamasını gereği üzerinde duruyorlar.

Sezer de bu görüşlere katılıyor. İlk sorusu şu oluyor:

Ekonomi nasıl gidiyor? Yılın ilk 6 ayına ilişkin değerlendirmeniz nedir?

Yılmaz yanıt veriyor:

- Öncelikle toplumdaki beklentilerin ekonomideki ince rakamlara bağlanmasına karşıyım. Enflasyonun yıl sonunda 5-10 puan yanılmalarla tuturulması bile başarı kabul edilmelidir. Nerelerden geldiğimizi unutmamamız lazım. Bu üç yıl sürecek bir program. Şimdi olumsuzluklardan bahsetmek erken. Gelişmeler hiç olumsuz değil. 6 aylık rakamlar, enflasyonun düşürüleceğine ilişkin trendin sağlandığını gösteriyor. Bu rakamlar umutlanmamız için uygundur. Her kesiminde fedakarlıklara sebep olacak bir programdır. Fedakarlıkların boşa çıkarılmaması gerektiğine inanıyoruz.

Kár etmenin yolu

SÜTAŞ'ın patronu Muharrem Yılmaz'a soruyorum. - Haziran ayında enflasyon yüzde 1'in altına indi ama eylül, ekim aylarında aynı trend olur mu?

- Türkiye'de enflasyon trendi genellikle eylül ekim aylarında yeniden yukarı çıkıyor. Bu ayları dikkatle izlememiz gerktiğine katılıyorum. Önemli olan enflasyonu düşürme niyetinin sürdürülmesi. Rakamlara bağlayıp yok başaramıdık vazgeçelim diyemeyiz. Programın üzerine titriyoruz. Siyasilerden de bunu bekliyoruz.

-Tüketici talebinde bir daralma var.

- Evet,fiyatlar da aşağıya çekilir. Bir ara talepteki suni canlanma beyaz eşya, otomobilde oldu. Bu kredilerin getirdiği yük ile perakende piyasasında ciddi daralmalar oluyor.

- Enflasyonu düşürmek için bir noktada da işadamı da karından fedakarlık etsin.

- Artık öğrenildi ki kár etmenin yolu yolu fiyatlardan geçmez. Bu sorumluluğu hissediyoruz. Kárlılığın fiyatlardan değil üretimdeki verimlilik etkinlikten, maliyetleri düşürmekten, organizasyon konusundaki yeteneklerimizden karlılığın sağlanabileceğin farkında ve bilincindeyiz. Maliyetlerimizi düşürerek, büyümemizi sürdürecek finansal imkanları sürdürülebilir büyüme için gerekli finasal kaynakları yaratma sorumluluğumuz devam ediyor.

Karamehmet gonga vuracak mı?

ÇUKUROVA Grubu, büyük bir heyecan yaşıyor. İlk kez bir Türk firmasının, Turkcell’in hisseleri, 11 Temmuz Salı günü New York Borsası'nda (NYSE).

İşte o gün Wall Street'te şenlik ve tören olacak. NYSE'de, ilk kotasyon olması dolayısıyla başlama veya kapanış gongunu o firmanın üst düzey yöneticileri çalıyor. Bu geleneksel bir uygulama. Turkcell hisseleri için gongu, dünyanın en zenginleri arasında olan, Çukurova Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Emin Karamehmet'in çalacağı söyleniyor. Program böyle aslında. Ama Karamehmet'i tanıyanlar, onun pek ön plana çıkmak istemediğini bilenler, Mehmet Emin Bey'in gong çalma seremonisinden kaçmak için elinden geleni yapacağını anlatıyorlar. Bu sokak şenliği ve ABD Borsası'ndaki törene bazı eski bakanlar da katılıyor. Ekrem Pakdemirli, Güneş Taner, Necdet Menzir, Mehmet Köstepen var bildiğim kadarıyla. Güneş Taner, Mehmet Emin Karamehmet'in çok yakın dostu. Taner, belki arkadaşı Karamehmet'i bu seremoniden kurtarır diye düşünüyorum. Güneş Bey, böyle anlamlı şeyleri çok sever. Belki de birlikte gonga vururlar.

Bu hükümetin bakanlarından davete icabet edebilecek olanlar var mı merak ettim. Ama yok gibi. Öğrendiğime göre Bakan Recep Önal da kararsızmış.

Aslında bu koalisyon hükümetinden katılım olması gerektiğini düşünüyorum.

İlk kez bir Türk firmasının hisselerinin ABD Borsası'nda işlem görecek olmasını ülkemizin tanıtımı için de çok önemli görüyorum. Rahmetli Turgut Özal olsaydı böyle bir durumda kendisi katılırdı gibi geliyor bana.