Mavi Akıntı ile enerji satacağız

Oya BERBEROĞLU

Zamanlama ancak bu kadar denk düşebilirdi. Türkiye ile Rusya arasında geçen aralık ayında imzalanan doğal gaz anlaşmasının geçen hafta TBMM'de onaylandığı günlerde, bir grup Türk ve İtalyan gazeteci Rusya'daydık.

Blue Stream (Mavi Akıntı) Doğal Gaz Boru Hattı Projesi, enerji alanında dünyanın en büyük projesi olmaya aday. 3 milyar dolarlık bu projenin Rus tarafını, Rusya ve dünyanın enerji devi Gasprom, Türk tarafını Botaş gerçekleştirecek. Batı Sibirya'dan gelecek doğal gaz Stavropol-Tuapse güzergahını izleyerek Karadeniz kıyısındaki Jubga'dan denize inecek.

Karadeniz'in 2 bin 100 metre derinine döşenecek borularla da Samsun'da karaya çıkacak, oradan Ankara'ya uzanacak.

Boru hattının toplam uzunluğu bin 213 kilometre. Bunun Rusya bölümü 373, Karadeniz bölümü 396, Samsun-Ankara arası da 444 kilometre...

Rus doğal gazı, projede bir aksaklık olmazsa 2000 yılının son üç ayında Samsun'da olacak. 500 milyon metreküple başlanacak alım, kademeli olarak 2005 yılında yıllık 16 milyar metreküpe ulaşacak.

Gasprom Yönetim Kurulu Üyesi Yuri A. Goryainov, Devlet Bakanı Güneş Taner'in, Türkiye'nin Rusya'dan yıllık 50 milyar metreküpe kadar doğal gaz alabileceğini söylediğini belirtiyor. ABD'nin Mavi Akıntı Projesine karşı çıkışına ise Goryainov, ‘‘ABD'nin ne düşündüğü, ne yaptığı bu projeyi zerre kadar etkilemez’’ diyerek kısa yanıt veriyor.

Tabii bu proje sadece Türkiye'ye doğal gazla sınırlı kalmayacak. Başta İsrail olmak üzere Ortadoğu ülkeleri, Afrika Ülkeleri ve İtalya'ya da Türkiye üzerinden doğal gaz satılabilecek.

Türkiye'nin buradaki avantajı da kendi topraklarına yapılacak yatırımın ötesinde transit geçişten elde edeceği gelir olacak.

Stavropol'dan gazı pompalayacak kompresörün açılışı ile gazın Karadeniz'e ineceği Tuapse-Jubga'da törenler yapıldı.

Ama tören alanında dalgalanan Türk bayrağı biraz garipti. Ölçülerinin yanlışlığı bir yana ay yıldız bir yüzde vardı, diğerinde yoktu. Çok mahçup olan Ruslar, ancak ‘‘Sizi hemen bırakmayız, diğer yüzü öbür törenlerde göstereceğiz’’ diyebildiler.

Rusya'ya Başbakan yetiştiren Gasprom

Rusya'nın enerji devi Gasprom henüz 5 yıllık bir anonomi şirket. Tabii geçmişi 1950'lere dayanıyor da özelleştirilmesi 1993 yılında oldu. Şirketin yüzde 42'si kamuya ait. Geri kalan hisseler yerli yabancı firmalarda. Şirket hisseleri Londra Borsası'na kayıtlı.

Gasprom'un Moskova dışındaki genel merkezini ve hemen yanı başındaki süper lüks otelini Türk Gama şirketi inşaa etti.

Gasprom'un 350 bin çalışanı var. 6 milyon kişiye de iş sahası açmış durumda. İşçilerine gayet güzel bakıyor. Rusya Federasyonu başta olmak üzere dünyanın turistik bölgelerinde satın aldığı veya kiraladığı otellerde, çalışanlarına tatil olanağı sağlıyor.

Dünya doğal gaz üretiminin

yüzde 25'i Rusya'dan. Rusya'nın 40 trilyon metreküp doğalgaz rezervi var. Avrupa'ya yıllık doğal gaz ihracatı 124 milyar metreküp civarında. Bağımsız Devletler Topluluğu'na olan gaz ihracatı ise 73 milyar metreküp.

Gasprom'un eski Başkanı Çernomirdin'in Başbakanlık koltuğunu kısa süre önce kaybetmesi, Gasprom'un devlet içinde devlet gücünü hiç eksiltmemiş. Gasprom'un konuğu olarak eskortlar, özel korumalar eşliğinde, resmi konuk bağlamındaki Rusya gezimizde tek hayıflandığımız nokta güzelim kentlere uzaktan bakmamızdı...

Ruslar önce kalplerimizi sonra evlerimizi ısıtmak istiyorlar. Ülkelerarası işbirliğinin can damarını iyi biliyorlar...

Çöp vergisini ödeyen pişman

Halk, ‘Çöp Vergisi’ diyor, Çevre Temizlik Vergisi'ne. 1993 yılında yürürlüğü girdi. Emlak vergisi gibi bu da belediyelere ek gelir olsun diye belediyelerce toplanıyor.

Yakın tarihe kadar devlette görev yapan ve daha sonra özel sektöre geçen bir mükellef yazlık evinin gecikmiş çöp vergisini ödemeye kalkınca fena bir sürprizle karşılaştı. Belediye memurlarından, ‘‘Kusura bakmayın sizi icraya verdik’’ yanıtını aldı. Mükellef, ‘‘Nasıl olur, oturduğum sitede çöp vergisini ödeyen tek kişi benim. Bir kere geciktim diye neden hemen icraya verdiniz?’’ diye sorunca, memurlar,‘‘ Ne yapalım siz kayda geçmişsiniz. Onlar geçmemiş’’ karşılığını aldı.

Olur mu böyle şey?

Madem bu vergiyi toplamakla yükümlüsün öyleyse kayıtsız mükellefleri kayda almanın sistemini kur. Öncelikle Ankara Belediyesi'ne açık bir ihbarda bulunalım.

Milletvekili lojmanlarında çöp vergisini ödeyen yok...

‘Ülkemi seviyorum, vergimi ödüyorum’ slogan olarak kalmamalı.

Hadi bakalım...

İki kritik zirve

Azerbaycan Konsorsiyumu'na ‘‘Petrolü Boğaz'dan geçirin’’ diye rapor yazan Cambridge Energy Research şirketi, 15-16 Mayıs tarihlerinde İstanbul'da kritik bir zirve toplantısı düzenliyor.

Kafkas ve Orta Asya Türk Cumhuriyetleri'nden gelen temsilciler, İstanbul Çırağan Oteli'nde, ‘‘Karadeniz Enerji Konferansı’’ için toplanacak. Kimileri, Türkiye'nin resmi Bakü-Ceyhan tezini zayıflatmaya dönük raporun sahibi bu şirketin düzenlediği toplantıyı Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in açacak olmasını garipsiyor...

Enerji alanında ikinci önemli toplantı da ünlü Harvard Üniversitesi'nde olacak. Üniversite her nedense bu toplantıya katılacakların listesini açıklamıyor. Ama Amerikan kaynaklarına göre, söz konusu toplantıya DYP Lideri Tansu Çiller de katılacak.

---