Hokus pokus enflasyonus

Oya BERBEROĞLU

Devlet Bakanı Güneş Taner'in sihirbazlık yeteneği müthiş. Meclis kulisinde borulardan dolar çıkaran Taner'i izleme şansım olmamıştı. Moskova'daki Tokyo Restorant'ta yemekte bu fırsatı yakaladım. (Güneş Bey Japon yemeğini çok sevdiği için bu restoran seçilmiş.) Hüsnü Özyeğin'in yemek davetinde, Şarık Tara, Cem Uzan, bürokratlar ve Finansbank yöneticileri vardı.

Yemeğin sonlarına doğru Bakan Güneş Taner, danışmanı Ercan Erdem'e işaret etti. Elini havaya kaldırdı. İnanın, bomboş bir eldi. Ancak saniye içinde parmakları arasında kırmızı bir top gördük. Bu topu Taner, Erdem'e attı, Erdem, Taner'e. Şaşkın bakışlarımız arasında kırmızı parlak top gitti geldi. İkisinin de ellerini inceledik bir şey bulamadık. Genel kanı lazerli bir gösteri olduğu ama kimse tam anlayamadı. Taner'in gösterisi bununla bitmedi. Güneş Bey kahverengi deri çantasını masanın üzerine

koydu. (Washington'dan satın aldığı söylenen sihirbazlık malzeme çantası sanırım). İçinden kırmızı karanfile benzer bir şey çıkardı. Bunu bir silkeledi, bir anda baston yarattı. Bastonun ucundan renk renk mendiller, mendillerin arasından dolarlar çıktı. Kürdanı keten yemek peçetesine sarıp üç parçaya böldü, sonra peçeteyi açıp sapasağlam teslim etti.

Gerek Taner, gerekse Erdem sihirbazlık konusunda ser verip sır vermediler. Güneş Bey buna benzer numaraları IMF-Dünya Bankası'nın Ankara'daki ortak toplantıları sırasında bir yemekte de yapmış.

Enflasyonu ‘‘şahsi meselesi’’ ilan eden Taner, bir de enflasyonu düşürmenin sihirli yolunu bulsa keşke... Bu arada çizgisinden hemen tanıdınız tabii. Büyük usta, ‘Huysuz İhtiyar’ lakaplı, ama kesinlikle hepimizden genç ve tatlı adam Oğuz Aral, bu sütuna şeref verdi. Bir kez de sizlerin huzurunda kendisine teşekkür ediyorum...

Komili sabunları bu pazarda

Komili sabunları kısa süre önce Rus pazarına girmiş.

Halis Komili ile konuşurken, ‘‘Herkes Rusya'ya akın ediyor, siz bir şey yapmıyor musunuz’’ diye sorunca, ‘‘Pazarı çok etüd ettik. Yeni girdik. hem Rusya hem Ukrayna'dayız. Satışlarımız Türkiye'deki satışları aştı’’dedi.

Mayıs ayının 4'ünde geniş çaplı TV reklamlarına başlıyorlar bu pazarda. Şık ambalajlarda rengarenk Komili sabunlarıyla boy gösteriyorlar.

İki ülke arasındaki resmi ticaret hacmi 4 milyar dolar civarında. Bavul ticaretini de katarsak 9 milyar dolara yaklaşıyor yıllık. Rusya'daki Türk yatırımlarının 8.5 milyar doları aştığı belirtiliyor. Ekonomide istikrar sürecine giren Rusya'da Türk mallarına özellikle tüketim mallarına gereksinim artıyor...

Bu arada Komili'nin bir de su işi var biliyorsunuz. Öncelikle evlere ve ofislere Kamili Su adıyla kaynak suyu servisine başladılar. İstanbul'da şimdiye kadar üç dağıtım istasyonu açtılar. Bu yaygınlaşacak. 19-20 litrelik damacanalarda (özel dizaynlı-Sıcak veya soğuk servise müsait) 750 bin liraya satışa sunuluyor.

Moskovalı Türkler

Moskovalı Türkler’in başını hiç kuşkusuz Enka Holding Yönetim Kurulu Başkanı Şarık Tara çekiyor. Türk işadamlarının itibarı burada çok yüksek... Bunda birinci derecede pay sahibi de Tara. Şarık Bey, Rusya'da şimdiye kadar 2.2 milyar dolar tutarında iş yaptı. Ofis binaları, kilometrelerce yol, hastaneler hep Enka imzalı. Rus parlementosu Duma'yı onaran da Enka. Şarık Bey Rusya'da ‘Emlak Kralı’ olarak adlandırılıyor. Yıllık kira geliri 70 milyon dolar...

Geçen hafta, Finansbank'ın patronu Hüsnü Özyeğin'in davetlisi olarak, kalabalık bir bürokrat heyetiyle birlikte Moskova'daydık. Finansbank Moscow Ltd.'nin resmi açılışı oldu. Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Güneş Taner açılışı yaptı. Taner, Türkiye'nin bir numaralı ticari partneri olmaya aday Rusya'da, ''Türkiye ekonomisine hamle yaptıran kurmay'' olarak nitelendiriliyor.

Finansbank'ın Moskova nehri kıyısındaki Riverside Towers'ta bulunan ofisinde de (Bu bina da Tara'ya ait) mini bir kokteyl de düzenlendi. 9'u Türk geri kalanı Rus 40 personelin hizmet verdiği Finansbank Moscow'un açılışına, işadamları Şarık Tara, Cem Uzan, Merkez Bankası ve Hazine üst düzey bürokratları ile Rus bankacı ve işadamları da katıldı. Finanasbank Moscow'un başında da genç bankacılardan Tamer Özatakul var.

Rusya'daki yüzde 100 yabancı sermayeli 14., Türk bankası olarak da 4. banka olan Finansbank sadece Moskova ile yetinmeyecek.

Hüsnü Özyeğin ve Banka'nın murahas üyesi Ömer Aras'tan öğrendiğime göre Ukrayna ve Kazakistan'da da banka kuracaklar. Ukrayna'da kuracakları bankaya IFC de ortak olacak.

Özyeğin ayrıca, sahibi olduğu GİMA’yı da Moskova’da açmayı düşünüyor.

Rumeli Holding’in patronu Cem Uzan da Moskovalı oluyor. Grup, Adabank Moskova’yı kurmak için prosedürü başlattı. Hatta Cem Uzan Merkez Bankası’ndan üst düzey bir bürokrata transfer teklifinde bulundu.

Rusya'da banka izni almak öyle kolay değil. Maliyet yüksek koşullar sıkı. Banka kurmak ortalama 600 bin dolara mal oluyor. Ancak bürokrasiye ilişkin uzan işlemler Şarık Tara araya girince kısalıyor...

Burada öyle sanıldığı gibi ucuz iş gücü yok. Özellikle yabancı bankalar arasında müthiş rekabet ve transferler var. Genç Türk bankacıların diğer yabancı bankalar nezdinde itibarı müthiş. Sorumlu mevkilerde çalışan bankacılar ortalama 5-10 bin dolar maaş alıyorlar. Ancak Moskova'da ev kiralarının dudak uçuklatacak kadar yüksek olduğunu da söylemeliyim. Merkezi bir yerde yeni bir apatrmanda iki oda bir salon dairenin aylık kirası 5 bin dolar.

---