Yargıtay: Sokakta çocuk çalıştırmak suç

Tunalı Hilmi Caddesi’nde buz gibi havada kaldırımlarda koşuşturup yalvararak, mendil satmaya çalışan 7-8 yaşındaki küçük çocukları görüp çok üzülmüş. "Birinin yanında annesi vardı. Elleri soğuktan morarmıştı. Ailelerin çocuklarını çalıştırmalarına devlet baba engel olamaz mı" diye sormuş.

Müge’nin minik yüreğini burkan, 7-8 yaşındaki küçük çocukların anne babaları tarafından sokaklarda çalıştırılmaları aslında suç. Yargıtay’ın örnek kararlarına göre küçük çocukların çalıştırılması "Aile bireylerine kötü davranış" suçunu oluşturuyor. Cezası da TCK’nın 232. maddesine göre iki aydan 1 yıla kadar hapis.

Kızılay’da, Tunalı’da da sık sık göze çarpanlar gibi ilkokul çağındaki çocuklarını okula göndermeyip sokaklarda mendil, simit sattıran, ayakkabı boyacılığı yaptıran anne-babalar hakkında aslında kamu davası açılabilir. Bu aileler cezalandırılabilir.

On yaşında oğlunu çalıştıran babaya 1 yıl

Bu örnek karardan birisi de on yaşındaki oğlunu "Okulda yer yok" diye okula göndermeyen, sokakta çalıştırıp eğitim hakkını engelleyen babaya ilişkin. Yargıtay 4. Ceza Dairesi, babanın beraat kararını oybirliği ile bozdu.

BM Çocuk Hakları Sözleşmesi dayanak

Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin TBMM’de kabülü ile iç hukukun parçası haline geldiği kaydedilen kararda, çocukların ekonomik sömürüye, her türlü tehlikeli işte ya da eğitimine, sağlığına, zihinsel, ruhsal, ahlaksal gelişmesi için zararlı olacak şekilde çalıştırılmasına karşı taraf devletlerin önlem alması gerektiği vurgulanıyor. Çocuğun korunması için taraf devletin ceza veya başka uygun yaptırımları uygulamakla yükümlü olduğuna dikkat çekilen karar bakın şöyle:

"Dava konusu olayda on yaşında olan mağdurun sokakta çalıştırıldığı güvenlik birimlerince düzenlenen tutanakla saptanmıştır. Gerek sanık savunması ve gerekse mağdurun anlatımı ile ’okulda yer olmadığı’ biçimdeki itibar edilemeyecek nedenle mağdurun okula dahi gönderilmeyerek, çalışmaya sevkedildiği anlaşılmaktadır. Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin 31. maddesi uyarınca çocukların dinlenme, boş zamanlarını değerlendirme, oyun oynama, kültürel, sanatsal etkinliklere katılma hakları bulunmaktadır. Buna karşın sanığın (baba) acıma, merhamet ve şefkat duygularıyla bağdaşmaz biçimde eğitimini engellemek suretiyle sokaklarda çalıştırılmasının aile bireylerine kötü davranış oluşturacağı gözetilmeden dayanaksız ve yasal olmayan gerekçe ile beraatine karar verilmesi yerinde görülmemiştir."

İşte o madde TCK madde 232:

1-Aynı konutta birlikte yaşadığı kişilerden birine karşı kötü muamelede bulunan kimse, iki aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

2- İdaresi altında bulunan veya büyütmek, okutmak, bakmak, muhafaza etmek veya bir meslek veya sanat öğretmekle yükümlü olduğu kişi üzerinde, sahibi bulunduğu terbiye hakkından doğan disiplin yetkisini kötüye kullanan kişiye, bir yıla kadar hapis cezası verilir.