Yargıtay: Karşılıksız çek artık suç olmasın

Yargıtay’da, anayasa değişikliği öncesi sadece 10. Ceza Dairesi çek suçlarının temyiz incelemesini yapıyordu. Ancak, yapısı değişen iş yükünün önemli bir bölümü olan çek dosyalarına çözüm arayan Yargıtay, bu dosyaları dört daireye böldü. Karşılıksız çek davaları, 10. Ceza Dairesi, 12. Ceza Dairesi, 14. Ceza Dairesi ve 15. Ceza Dairesi’nce inceleniyor.

Dosya sayısı 44 bin

Çek suçuna artık dört dairenin bakmasına rağmen temyizde dairelerde bekleyen dosya sayısı 44 bin. Başsavcılıkta ise 227 bin çek dosyası temyiz incelemesine alınmak için sırada bekliyor. Yerel mahkemelerdeki 1.5 milyona yakın çek dosyası da dikkate alındığında, Yargıtay’daki davaların zamanaşımı riski de yükseliyor.

Suç olmasın

Hükümet yargıyı kilitleyen karşılıksız çek konusuna çözüm bulmak için yeni Çek Kanunu üzerinde hala çalışırken, Yargıtay’ın Adalet Bakanlığı’na karşılıksız çek vermenin suç olmaktan çıkarılması yönünde görüş bildirdiği ortaya çıktı. Yargıtay’ın, yargının iş yükünün azaltılması için hazırlayıp bakanlığa sunduğu raporda, şöyle denildi:

“Suç olup olmayacağı yıllardır tartışılan karşılıksız çek keşide etmek eylemi suç olmaktan çıkarılmış, elektrik hırsızlığı karşılıksız yararlanma suçuna dönüştürülerek, tartışmalara son verilmeye çalışılmıştır.”

Öneri nasıl

Mevcut Çek Kanunu’na göre, karşılıksız çıkması halinde çeki düzenleyen hakkında açılan kamu davasında, her bir çekle ilgili olarak bin 500 güne kadar adli para cezası uygulanıyor. Adli para cezasını ödemeyen veya ödeyemeyen kişi de bu cezasını hapis yatarak çekiyor. 10 bin liralık çeki karşılıksız çıkan kişi, bu kadar tutarda adli para cezası ödemezse 100 gün hapis yatıyor. Hükümet’in yürüttüğü çalışmada ve Yargıtay’ın önerisinde de karşılıksız çek fiilinin tamamen yaptırımsız kalmaması için “çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı”nın getirilip etkin bir şekilde uygulanması hedefleniyor.

CHP’li Aygün: Suç olmasın

Karşılıksız çekin suç olmaktan çıkarılmasıyla ilgili teklif veren CHP’li Sinan Aygün ise Adalet Bakan Sadullah Ergin’le görüştüğünü, Ergin’in bu formüle sıcak baktığını belirterek, bakın şöyle dedi:
“Türkiye’de ekonomi çekle dönüyor. En büyük para birimi şu anda 200 lira. Biz iş alemi olarak çekle sonsuz bir para birimi yarattık. Çekin üzerine istersen bir trilyon yaz. Mevcut kanuna göre çeki ödeyemeyene devlet adli para cezası veriyor. Ben 32 yıllık tüccarım. Devlet aradan çıksın. Adam borcunu ödemedi diye hapis yatmasın. Dolandırıcılık yapmak amacıyla karşılıksız çek vermişse o başka. Hergün yüzlerce mektup geliyor. Bunları Sayın Ergin’e arz ettim. Adamın devletten dört trilyon alacağı, 600 milyar borcu var. Devlet parasını vermiyor, adam çeklerini ödeyemediği için hapse girecek. Mücbir sebep var. İnsanlar düzenlemeyi bekliyor. Sahte kimlikle gezmek zorunda kalıyorlar.”
Bakalım çek mahkumlarının merakla beklediği bu düzenleme yeni yılda yasalaşacak mı?
Tüm okurlarıma iyi bir yıl diliyorum.

Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı

“Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet veren gerçek ve tüzel kişi hakkında, hamilin şikayeti ve Cumhuriyet savcısının talebi üzerine, Sulh Ceza Hakimi tarafından karşılıksız çıkan her bir çekle ilgili bir koruma tedbiri olarak, bir yıl süreyle çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilir. Bu yasağa karar verme yetkisi, çekin tahsili için bankaya ibraz edildiği veya çek hesabının açıldığı banka şubesinin bulunduğu yer ya da hesap sahibinin yahut şikayetçinin yerleşim yerindeki hakime aittir.”