Üç kere soyuldu yılmadı

ÖZGÜRLÜĞÜNDEN Yoksun Gençlerle Dayanışma Derneği (Öz-Ge Der) Ankara ölçeğinde kurulmuş bir sivil toplum kuruluşu ama hizmetleriyle çoktan Türkiye çapına yayılmış ve dünyaya açılmış durumda.

Derneğin Başkanı Berin Çanlı. Son derece pozitif bir insan. Çocuklar tarafından üç kere soyulmasına rağmen korkup yılmadı. Zor olanı seçti ve biliyor musunuz ne yaptı?

Bu çocukları suçtan korumak, cezaevindekilerle, tahliye olanlara destek sağlamak için dernek kurdu. İlk kez 1993’te çocuk hakları alanında çalışan ağırlığı hukukçu, sosyolog, psikolog arkadaşları ile biraraya gelip çalışmaya başladı. 1999’da resmen dernekleştiler ve sonra da geride kalmaya hep özen göstermiş bu çok önemli sivil toplum kuruluşunun başkanı oldu. Çanlı bakın bu konuda ne diyor?

"Ben hayatımda üç kere soyuldum, üçünde de çocuklar tarafından. Yankesicilik oldu. Başkanken de oldu, başkan olmadan önce de oldu. Maddi kayıplı hafif olaylardı, korktum. Ama umudu kesmedim"

KORKMAYIN DESTEKLEYİN Çanlı şimdi de tüm Türkiye’ye, "Bu çocuklardan siz de korkmayın, destekleyin. Onların potansiyel suçlu olmasını engelleyin" çağrısı yapıyor. Öz-Ge Der, şu anda AB finansmanlı, Adalet Bakanlığı’nın katılımı ve Ankara Barosu ile ortaklaşa yürütülen suçlu çocukların cezaevi yerine toplum içinde infaz ve rehabilitasyonlarını öngören Denetimli Serbestlik (DS) uygulamasının güçlendirilmesi pilot projesini yürütüyor. Bu konuya odaklı bir "sosyal ağ" kurulmasını hedefleyen 18 aylık proje 30 Kasım 2008’de tamamlanacak.

DS’Yİ DESTEKLEYİN Çanlı ile proje sorumlusu dernek üyeleri Deniz Kırımsoy ile Janset Bay, "Sokakta kapkaça uğrayıp kolu kırılan kişi DS’yi ceza gibi görmüyor. Ama o çocuğu topluma kazandırırsak, bir daha suç işlemez, belki kızınız da aynı şekilde kapkaç mağduru olmaktan kurtulur" diyorilar. Çanlı ile proje sorumlusu arkadaşları 2008 projelerine bakın nasıl anlatılar?

RİSK ALTINDAKİ ÇOCUKLARA DESTEK (Berin Çanlı) 1993’ten bu yana bir proje çerçevesinde biraraya gelen üyeler olarak 1999’da Öz-Ge Der’i kurduk. Derneğimiz suça itilen çocukların topluma kazandırılması ve risk altındaki çocukların korunması amacıyla kurulmuştur. Adalet Bakanlığı ile de uzun yıllardır birlikte çalışıyoruz.

DS ÇOCUĞUN CEZAEVİNE GİRMESİNİ ENGELLİYOR DS çocukların cezaevine girmesini engelleyen onların toplum içine rehabilite edilmesini sağlayan bir yapıdır. Amaçlarımızdan biri DS’nin topluma tanıtılıp medya ve gönüllü desteği sağlanmadır. Üyelerimiz ağırlıklı olarak hukukçu, sosyolog, sosyal hizmet uzmanı, psikolog. Çocuk hakları alanında çalışanlar çoğunlukta.

SUÇA İTİLME YAŞI ÇOK DÜŞTÜ Şu anda 3000 civarı çocuk cezaevlerinde, 150 kadarı islah evlerinde. Çocukların suça itilme yaşı çok düştü. Küçücük çocuk sokakta kalıyor. O yaşta çocukta sokakta kalmayı istemiyor. Bir çocuğun olması gereken yer okul, ailesinin yanı, cezaevi olmamalı. DS bir asırdır İngiltere’de uygulanıyor. Çocuklar Denetimli Serbestlik şubesi tarafından uzman takibine alınıyor. Çocuk kendisi ile ilgilenen bir uzmanın takibinde oluyor. Biz Ankara’da bu projeyi desteklemek için çalışıyoruz.

TOPLUM ÇOK KATI YAKLAŞIYOR (Deniz Kırımsoy)Toplumun bu sisteme alışması lazım. Çok katı yaklaşıyorlar. "Ne kolumu kırdı, cüzdanımı aldı, ceza almayacak mı?" diyorlar. Bu sistemi yöneten insanlar hakim, savcı, DS memuru o tip insanların çocuklara yönelik işi ceza alarak algılamalı.

DS CEZA DEĞİL TOPLUMSAL HİZMET SİSTEMİ Çocuklara dönük DS asla bir ceza değildir bir toplumsal hizmet sistemidir. Bir çocuğun yargılanması cezaya mahkum olması elinden alınan haktır. Onu desteklemek ulaşması gereken fırsatlara itmek hakkını iade etmektir.

FAİLİ MEÇHUL KURBANLAR KORUNUYOR Sürekli suç işleyen çocuğa yatırım yapmak, onun o suçu defalarca işlemesini engellleyecek defelarca yeniden zarar vermesini de engelleyecektir. Yani toplumsal dengeyi kurma çabası ve kamu hizmetidir. O çocuğa destek vererek, başkalarının da kapkaç mağduru olmasını engellemiş olacağız. Çift taraflı bir etkisi vardır. Hem mağduru hem suçluyu koruyor. Faili meçhul mağdurlar yüzde yüz korunuyor.

AİLEYE DE YATIRIM YAPILIYOR DS mekanizmasında aileye de yatırım yapılıyor. Ayni nakdi yardım almaları sağlanıyor, gerekirse psikolojik destek almaları sağlanıyor, şiddet varsa, başka türlü engellenmeye çalışıyor. Aile içi olumsuz koşullar düzeltilmeye çalışılıyor. Denetimli Serbestlik Kanunu’nda bunlar var. Biz küçük bir model kurmak istiyoruz. Kurumsalararası işbirliğini artırmaya dönük projemiz.

CEZAEVİ ÇÖZÜM DEĞİL (Janset Bay) Cezaevi çözüm olmuyor, çocuk bileylenmiş olarak çıkıyor. Potansiyel suçlu, örselenmiş olarak çıkıyor. Tanışmaması gereken kişilerle tanışıyor cezaevinde. Başlangıçta suça itilmesini önlemek gerekiyor. Öteki türlüsünde çocuk potansiyel suçlu haline geliyor.
Yazarın Tüm Yazıları