Ombudsmana başvuru ücretsiz

Ombudsmanlık, vatandaşların kamu kurumları ile sorunlarını en kısa süre içinde ücretsiz ve dostane şekilde çözüme kavuşturuyor. Mahkemelerin yükünü hafifletirken, kamu hizmetlerinin kalitesini arttırıp, kamu görevlilerinin haksız ve kötü davranışlarını da denetlemeyi hedefliyor. Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), mahkemeden farklı olarak “hukuki denetim” yanında “hakkaniyet denetimi” yapıyor.

100 BİN SÖZLÜ YARDIM

KDK Başkanı ve Başdenetçi Şeref Malkoç’un açıkladığı 2018 raporuna göre, Ombudsmanlık’a geçen yıl gelen 17 bin 585 şikâyet üzerine 17 bin 507 karar verildi. Bu sayı kurumun kuruluşundan bu yana verilen tavsiye kararlarının toplamından fazla. Geçen yıl 97 bin 538 kişiye rehberlik hizmeti verilirken, sözlü olarak yardımcı olunan kişi sayısı 100 bini geçti. KDK kararlarına uyulma oranı yüzde 20’den yüzde 70’e çıktı. Özetle, KDK’nın “vatandaşta bilinilirliği” arttıkça başvuru sayısı da çeşitliliği de artıyor.

KDK UMUT OLDU

Geçen hafta KDK, Sosyal Güvenlik Kurumu’nca (SGK) 20 yıllık maaşı “Hatalı bağlanmış” diye kesilen Mustafa Demirci’nin sorununu çözen ve aynı konumdaki on binlerce kişiye umut olan kararıyla gündeme geldi. KDK Başkanı ve Başdenetçi Şeref Malkoç’un “dostane çözüm” kararlarıyla ilgili, “Bu durumda yaklaşık 500 bin kişi var. SGK elektronik ortama geçmeden önce karakalem usulü bu tip yanlışlıklar yapılmış. Ancak devlet kendi hatası sonucu 20 yıl ödeyip sonra maaş kesemez” açıklaması kamuoyunda büyük yankı buldu. Ombudsmanlık’a geçen hafta yüzlerce kişi telefon etti.

AYM DE SEVİNDİRDİ

KDK kararının ardından 17 Ocak tarihli Resmi Gazete’de, Anayasa Mahkemesi (AYM) 2. Bölümü’nün benzer bir örnek kararı (Ü.Ç. Başvurusu. Numarası: 2015/18918 Karar Tarihi: 28/11/2018) yayınlandı. AYM, Bağ-Kur’lu eşinden ölüm aylığı bağlanan Ü.Ç. adlı kadının aylığının “hatalı bağlandığı” gerekçesiyle 16 yıl sonra kesilmesinin, “mülkiyet hakkının ihlali” olduğuna ve yeniden yargılama yapılmasına karar verdi.

SGK KESTİ, NE YAPALIM?

Malkoç’un açıklaması, önce KDK sonra AYM’nin yazdığım bu kararları geçen haftaya damga vurdu. SGK tarafından kendilerinin, anne ve babalarının emekli ya da ölüm aylıkları yıllar sonra “Hatalı bağlandı” diye kesilen çok sayıda okurum AYM’ye mi yoksa KDK’ya mı başvuru yapmaları gerektiğini sordu. Okurum H.U. da “Ölüm aylığı konusunda bir yazı kaleme almışsınız. AYM kararını ben anlayamadım. SGK’nın aylığı kesmemesi mi lazımmış? Annem de bu durumda. Hakkını nasıl arayabiliriz?” diye e-posta gönderdi. Okurum H.U.’nun annesi gibi SGK karşısında hak aramak isteyen okurlarımın önünde iki seçenek var. Bakın şöyle:

BİRİNCİ SEÇENEK

H.U.’nun annesi SGK’ya karşı AYM’nin Ü.Ç. kararını örnek göstererek, aylık kesme işleminin iptali ve eğer varsa borç çıkarılan meblağın iadesi için dava açabilir. Mahkeme bu davayı reddeder ve karar kesinleşirse, AYM’ye bireysel başvuru yapılabilir. Bireysel başvuru için iç hukuk yollarının tüketilmesi, yani dava açılıp kararın kesinleşmesi şartı var. AYM’ye 2019 yılı için bireysel başvuru ücreti 364.60 TL.

İKİNCİ SEÇENEK

KDK’ya başvurudan önce idareye gitmek esas. Bu nedenle mağdurların önce SGK’ya dilekçe verip, cevabını almaları gerekiyor. AYM’nin aksine kural olarak Ombdusmanlık’a başvuru dava açılmadan önce yapılıyor. Ancak KDK’ya başvuranın “dava açma hakkı” kaybolmuyor. Mağdur olan kişinin dava açma süresi başvurunun yapıldığı andan itibaren duruyor. Başvuru, www.ombudsman.gov.tr ile e-devlet üzerinden veya yazılı dilekçe ile yapılabiliyor. Ombudsmanlık’ın 0312 465 22 00 numaralı telefonundan detaylı bilgi alabilmek mümkün. KDK’ya başvuru ise ücretsiz.