Nafakaya yaşam standardı kriteri

Evlilik dışı beş yaşında bir kızı olduğunu yazan kadın okurum, “Kızımın babası işadamı. Fabrikası ve malvarlığı var. Kızıma ödediği 350 liralık nafakanın artırılması için dava açabilir miyim” diye sormuş. Okuruma Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun (YHGK) 17 Nisan’da verdiği kararla yanıt vermek istiyorum. Kurul, evlilik dışı çocuklara, resmi nikahlı evlilikten doğan kardeşleriyle eşit yaşam standartı öngören ve nafakalarını artıran mahkemeyi haklı buldu. Aksaray’dan gelen iki dosyada babanın evlilik dışı doğan üç çocuğuna toplam 2 bin 900 lira nafaka ödemesine vize verildi.

ÜÇ ÇOCUĞA 2 BİN 900 TL NAFAKA

Önce dava dosyasından olayı ve bu kararın nasıl alındığını anımsatmak istiyorum:
İ.A adlı kadın, evli ve dört çocuklu S.A ile uzun süreli birlikte oldu. Bu birlikteliğinden evlilik dışı ikisi kız biri erkek, 1999, 2001 ve 2007 doğumlu üç çocuk sahibi oldu. Baba S.A ilköğretim 3 ve 5. sınıfındaki iki çocuğunu nüfusuna geçirdi. Mahkeme, ilköğretim çağındaki iki çocuk için 600’er liradan 1200 lira nafaka bağladı. Üçüncü çocuk için ise babalık davası açılırken, aile mahkemesi küçük kıza da 900 lira ayrıca nafaka bağladı. Yargıtay, önce 900 liralık nafakayı onadı. Küçük kızın 900 liralık nafakası kesinleşti.

NAFAKA ARTIRIMI DAVASI AÇTI

Anne İ.A, 2009’da üç çocuğuna baktığı için çalışamadığını, 450 lira kira ödediğini, okula giden iki çocuğu ile bakıma gereksinim duyan küçük kızının masraflarını karşılayamadığını savunarak, ilköğretim öğrencisi iki çocuğunun nafakalarının 600’er liradan 1500’er liraya yükseltilmesi için dava açtı. Baba S.A’nın avukatı, müvekkilinin dört çocuğu daha olduğunu, zaten bu iki çocuğuna toplam 1200 lira nafaka ödediğini, annenin de çocukların bakımına katılması gerektiğini, savundu. Talebinin kötü niyetli ve velayeti elinde bulunduran annenin zenginleşmesine, dönük Türkiye koşullarında “fantazi ve lüks” olduğu öne sürüldü.

2000 LİRA NAFAKA FAHİŞ

Aksaray 1. Aile mahkemesi, 3 Mart 2011 tarihli kararıyla nafaka artırımı davasını kısmen kabul etti. Davalı babanın okula giden iki çocuğuna ayrı ayrı biner liradan toplam 2 bin lira nafaka ödemesine karar verdi. Temyizde Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 18 Ekim 2011 tarihli kararıyla nafaka miktarını “fahiş” buldu ve bozdu. Bozma kararında bakın ne denildi:
“Nafaka miktarının belirlenmesinde esas alınması gereken ister bakım ve barındırma isterse okul, eğitim ve gelişme giderlerinin özenti ve aşırılığa kaçmadan doğru, makul ve gerçekçi sınırlar içinde kalmasına özen gösterilmesi toplumun ve çevrenin genel yaşam, gelişim ve eğitim çizgisinin gözden uzak tutulmaması ve nihayet kişisel ve aşırı istekler ile toplumun lüks ve fantezi kabul edebileceği ihtiyaçlar için velayet kendisine bırakılmayan tarafın ağır yükümlülüklerine maruz bırakılmaması gerekmektedir.”

KARDEŞLERİ İLE HAKLARI AYNI

Mahkeme bu karara uymadı. Babanın üst gelir grubundan, yem fabrikası, gayrimenkul sahibi olduğu, 100 bin lira limitli kredi kartı kullandığını vurgulayan mahkeme 2 bin nafakada direndi. 29 Şubat 2012’de tarihli direnme kararında mahkeme şöyle dedi:
“Bilgi ve belgeler ışığında davalı babanın tespit edilen ekonomik durumuna göre belirlenen nafaka miktarını rahatlıkla ödeyebileceği kanaatine varılmıştır. İki küçük davalının diğer çocukları ile kardeş konumundadır. Diğer çocukları davalının belirlenen ekonomik durumuna göre rahat bir yaşam sürmekte, bu gelir durumuna göre yaşamlarını yönlendirmektedirler. Buna karşılık iki küçüğün bu yaşam standardının oldukça altında bir yaşam sürdürmeye çalışmaktadır. Bu durum hem eşitlik ilkesi hem de Medeni Kanun’daki hakkaniyet kuralı ile bağdaşmaz. Küçükler aynı miras hakkına da sahiptir. Paranın alım gücü, çocukların ilerleyen yaşları ve eğitim durumları nedeniyle artan ihtiyaçları gözetilerek, davanın kısmen kabülüne karar verilmiştir.”

ÜÇ ÇOCUĞA 2 BİN 900 TL NAFAKA

Direnme kararı 17 Nisan Çarşamba günü yapılan YHGK’da görüşüldü. Kurul, mahkemenin evlilik dışı iki ilköğretim öğrencisine biner liradan 2000 lira nafaka ödemesini de yerinde bularak onadı. Böylece, babanın evlilik dışı üç çocuğuna ödeyeceği 2 bin 900 liralık nafaka yargı vizesi almış oldu.
Mail atan okurum da bir avukata da danışarak, Ankara’da aile mahkemesine dava açıp, YHGK’nın son kararları ışığında nafaka artırımı talep edebilir.