Koronavirüsün ‘velayete’ etkisi olur mu?

Ordu’da karşılıklı boşanma davasında mahkemenin, koronavirüs salgını gerekçesiyle, 5 yaşındaki çocuğunun velayetinin hemşire olan annesinden alınması, itiraz üzerine tekrar anneye verilmesinin tartışması hâlâ sürüyor.

Okurlarımdan ve sağlık çalışanlarından soru yağıyor.

Röntgen teknisyeni anne M.T., “Kızım dört yaşında, geçici olarak velayeti aldım. Şimdi babası sırf ben sağlık çalışanıyım diye kızımın velayetini geri alabilir mi?” diye soruyor.

Bir başka sağlık çalışanı anne K.M. ise “Koronavirüs testim pozitif çıktı. Evde izolasyon sürecindeyim. Velayeti bende olan 9 yaşındaki oğlumu anneme gönderdim. Koronavirüse yakalandığım için oğlumun velayetini kaybeder miyim? Sağlığımızı kaybettik, sıra çocuklarımızda mı?” diye tepki gösteriyor.

Bu sorulardan önce velayetin nasıl verildiği konusunda Medeni Kanun hükümleri ışığında okurlarımı kısaca bilgilendirmek istiyorum:

HÂKİM VELAYETE NASIL KARAR VERİYOR?

Boşanma davası sürecinde aile mahkemesi hâkimi ‘çocuğun üstün yararını’ kriter olarak alarak, velayeti hangi tarafa vereceğini belirliyor. Velayetin anneye mi babaya mı verileceği konusunda hâkimin geniş bir takdir hakkı bulunuyor. Hâkim takdir hakkını, çocuğun üstün yararı ile birlikte ihtiyaçlarını, yaşını dikkate alarak, tarafların ruhsal, fiziksel, sosyal, ahlaki ve kültürel yönden standartlarını bir bütün olarak değerlendirerek kullanıyor. Uygulamada, bu hususların tespiti için mahkeme pedagog, psikolog ve sosyal hizmet uzmanlarını görevlendiriyor. Görevlendirilen uzmanlar, taraflar ve müşterek çocuk ile görüşerek rapor hazırlıyor. Bu rapor, hâkim açısından bağlayıcı değil ve sadece yol gösterici nitelik taşıyor.

8 YAŞ ÜZERİ ÇOCUĞU HÂKİM DİNLİYOR

Boşanma, ayrılık ve velayet davalarında hâkim, 8 yaş ve üzerindeki çocukları mahkeme huzurunda bizzat dinliyor. Çocuğun görüşü alınırken hâkim velayet hakkının kime verilmesini istediği, hangi okula gittiği, kimin yanında kalmak istediğini de soruyor. Hâkim çocuğun mahkeme karşısındaki beyanları ve istekleri, yüksek çıkarına açıkça ters düşmediği takdirde isteğine uygun şekilde karar veriyor. 

Yargıtay içtihatları ışığında anne bakımına muhtaç 0-3 yaşındaki çok küçük çocukların velayeti ise genellikle anneye, istisna olarak babaya veriliyor.

KORONAVİRÜS TESTİ POZİTİF ÇIKARSA

Sağlık çalışanı iki anne ve bu konuyu merak eden diğer okurlarımın sorularını boşanma davalarının temyiz incelemesini yapan Yargıtay 2. Hukuk Dairesi Başkanı Ömer Uğur Gençcan sosyal medya hesabından şöyle değerlendirdi:

“Velayet kendisinde olan ana ya da babanın koronavirüs testinin pozitif çıkmasının velayete etkisi olur mu? Velayet sahibi ana ya da babanın koronavirüs testinin pozitif çıkmış olması velayetin kendisinden alınması (değiştirilme/kaldırılma) sebebi oluşturmaz. Velayet kendisinde olan ana ya da babanın mesleğinin (doktor, hemşire/eczacı/öğretmen/ filyasyon sorumlusu/polis/hastane görevlisi/ambulans şoförü/otobüs şoförü) velayete (değiştirilme/kaldırılma) hiçbir etkisi olamaz.

VELAYETTE SADECE MESLEK KRİTER ALINMAZ

Koronavirüs bulaştırma riskinin varlığı her meslek sahibi için geçerlidir. Çalışan her kişi koronavirüs bulaştırma riskine sahiptir! Virüsle mücadele ederek zaten bitkin duruma düşen özellikle sağlık çalışanlarının (doktor, hemşire/eczacı/filyasyon sorumlusu/polis/hastane görevlisi/ambulans şoförü) motivasyonuna bir de velayet dedikodusu ile darbe indirmeyin lütfen.”

NİHAİ KARAR MAHKEMEYE AİT

Başkan Gençcan’ın kamuoyunu aydınlatmaya dönük bu açıklamalarının Ordu’daki boşanma davasından bağımsız genel bir değerlendirme olduğunu da vurgulamakta yarar var. Nihai karar mahkemeye ait olacak.

Son not: Evde kalın. Sağlıkla kalın...