Komşunun sesini telefona kaydetmek suç mu

Konuyu merak eden okurlarımın sorularını Tekirdağ Barosu avukatı Ergün Vardar’a ilettim. Vardar’ın değerlendirmeleri şöyle: “Bir ses kaydının delil olarak kullanılabilmesi için hukuka uygun elde edilmiş olması gerekir. Bir kişinin rızası olmadan ses kaydının alınması, bu kaydın hukuka aykırı yollarla elde edildiği anlamına gelir. Mahkemede delil olarak kullanılamaz. Ancak, hakaret ve tehdit içeren ses kaydı istisnadır. Kişinin kendisine karşı işlenen hakaret ve tehdit olaylarını telefonuna ses kaydına alması belirli kriterler ışığında suç sayılmıyor. Alınmış olan bu ses kayıtları hukuka uygun delil niteliğindedir. Hükme esas alınmasında hukuka aykırılık yoktur.

İŞTE DELİL SAYILMA KRİTERLERİ

Yargıtay’ın değişik tarihlerde verdiği emsal kararlar dikkate alındığında; bir kişinin izinsiz ses kaydı alma eyleminin suç teşkil etmemesi için öncelikle, kişinin şahsına yönelik olarak gerçekleşen hukuka aykırı davranışı başka şekilde ispat edememesi ve bu konuda başka bir delil bulamaması gerekir. Ayrıca yapılan ses kayıt işleminin sadece mağduriyeti ispat amacı taşıması ve ses kaydının provokatif şekilde yönlendirmelerle elde edilmemesi ve üçüncü kişilere ifşa edilmemesi gerekir.

‘SENİ ÖLDÜRECEĞİM’ KAYDI DELİL

Ses kaydının alınmaması durumunda delillerin kaybolma ve bir daha elde edilememesi riskinin bulunması gerekir. Ses kaydının ani gelişen, suç teşkil edebilecek, örneğin “Seni öldüreceğim, şerefsiz” gibi hakaret ve tehdit içerikli durumlar nedeniyle alınması şarttır. Sonuç olarak, kişinin kendisine karşı işlenmekte olan bir suçla ilgili olarak, bir daha kanıt elde etme olanağının bulunmadığı ve yetkili makamlara başvurma imkânının olmadığı ani gelişen durumlarda karşı tarafla yaptığı konuşmaları kayda alması halinin hukuka uygun olduğunun kabulü zorunludur. Aksi takdirde kanıtların kaybolması ve bir daha elde edilememesi söz konusudur.

OKUR M.R. SAVCILIĞA ŞİKÂYET ETMELİ

Okur M.R.’nin sorusundaki gibi gürültü yapan üst kat komşunuz “Git nereye şikâyet edersen et, beni oraya getirme” der ve devamında size telefonda hakaret ve tehdit içeren beyanlarda  bulunursa bunu kayıt altına alarak cumhuriyet  savcılığına  şikâyet dilekçesi sunabilirsiniz. Bu durumda yapılacak soruşturma sonucunda hakaret suçu kural olarak uzlaşmaya tabi olduğundan ve “tehdit” suçunun TCK madde 106/1’de temel şekli, taraflar arasında uzlaştırma prosedürünün uygulanmasını gerektiren suçlardan olduğundan uzlaşma sağlanamadığı, takdirde soruşturmaya veya yargılamaya devam edilmesi gerekir.”

BOŞANMA DAVASINDA İZİNSİZ SES KAYDI DELİL OLUR MU

-Okur R.D.: Kocamın beni aldattığını itiraf ettiği tartışmamızı ondan habersiz kayıt altına aldım. Boşanma davamızda delil olur mu?

Kanunun açık hükmü ve Yargıtay’ın içtihatları gereğince bir konuşma esnasında karşı tarafın bilgisi ve rızası olmaksızın alınan ses kaydı, video kaydı vb. kayıtların bilgisi olmayan taraf aleyhine delil olarak kullanılması mümkün değildir. Müşterek konut içerisine bir dinleme cihazı yerleştirilerek, alınan kayıtların ya da taraflardan birinin diğerinin rızası olmaksızın telefon konuşması esnasında aldığı ses kayıtlarının delil vasfı bulunmamaktadır. Kayda alınan bu konuşmanın ev içerisinde ya da dışarıda olması da önem arz etmeyecektir. Burada önemli olan kayıt konusunda karşı tarafın bilgisi ve rızasının olup olmamasıdır. Rıza kayıt alındığı esnada verilebileceği gibi daha sonra da verilebilir. Örneğin ev içerisine tarafların bilgisi dahilinde kayıt cihazı yerleştirilmiş ise bu kayıtlar delil olarak kullanılabilir. Önceden hazırlıklı ve planlı şekilde rızasız, karşı taraftan habersiz alınan ses kayıtları suç oluşturur. Hukuka aykırı olarak elde edilen deliller boşanma davasında delil olarak kullanılamayacağı gibi, TCK bakımından da suç unsuru oluşturmaktadır. Buna göre “önceden hazırlıklı ve planlı şekilde” alınan ortam dinlemesi şeklindeki ses kaydı, video kaydı ve benzeri kayıtlar TCK kapsamında suç sayılacaktır. Ancak kişinin ani gelişen bir durum karşısında bir vakıanın ispatını sağlayabilmek amacıyla plansız, önceden kurduğu bir düzenek olmaksızın aldığı ses, video ve benzeri kayıtlar suç olarak değerlendirilmemektedir.

SMS KAYITLARI DELİL SAYILIR Mİ?

- Okur S.Y.: Kocam sevgilisi ile mesajlaşıyor, bu mesajları mahkeme getirtebilir mi? Bu mesajlar boşanmada delil olur mu?

Eşlerden birinin ilgili GSM operatöründen mahkeme tarafından istenilen SMS kayıtları delil sayılabiliyor. Bu kayıtlar incelendiğinde bir eşin bir başka şahsa gönderdiği SMS kayıtları boşanma davalarında delil teşkil edebiliyor. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin  E.2023 /4710  K.2024 /2124  2 Mart 2024 tarhli son kararı örnektir. Yargıtay bu kararında, kadın eşin “Kamyoncuyu seviyorum” şeklindeki mesajı boşanmada delil kabul edilmiştir. Boşanmada kadının kusurunun bulunduğu kanaatine varılmıştır.