İcradan çocuk teslimi ne zaman kalkıyor?

OKURUM Musa T.’nin e-maili:

“Baba ile görüştürülmeyen çocuk konulu yazınıza bir eleştirim olacak. Bu kanuni yolu anlatmak yerine, bu ilkel yöntemi eleştirmenizi beklerdim. Ben bir baba olarak hiçbir zaman çocuğumu haczetmem. Bahsettiğiniz kanunun kendisi ahlaksız, evrensel hukuk kurulları çerçevesinde çocuğun duygusal istismarıdır. Çocuk ve haciz kelimelerini aynı cümlede kullanmayı da zül sayarım. Bir hâkim isterse, hiçbir anne çocuk göstermezlik yapamaz. İnanın ki sorun hâkimler. Maalesef bu memleketin feminizmi de şiddet eğilimli.”

ÇOCUK EŞYA GİBİ İCRAYA KONUYOR

Çocukların icra yoluyla teslimi 1932 tarihli 87 yıllık İcra İflas Kanunu’nun, 54 yıl önce 1965’te değiştirilen 25. maddesinden kaynaklanıyor. Kanunun 25. maddesine göre çocuklar taşınır eşya gibi icraya konulabiliyor. Bu kanunu uygulamakla yükümlü icra memurları ve kolluk görevlileri de çocuğu mal ya da eşya gibi teslim alıyorlar. Alacaklı konumunda olan anne veya baba çocuk teslimi hakkındaki bir ilamı icra dairesine vererek takip talebinde bulunuyor. Daha sonra borçlu olan anneye veya babaya “icra emri” gönderiliyor. Bu “icra emrinde” borçluya 7 gün içinde çocuğu teslim etmesi, aksi halde çocuk nerede bulunursa bulunsun zorla alınacağı ve çocuğu gizlemesi halinde cezalandırılacağı bildiriliyor. Borçlu olan anne veya baba 7 gün içinde çocuğu teslim etmezse icra müdürü, çocuğu nerede bulursa zorla alıp alacaklı olan anneye veya babaya teslim ederek ilam hükmünü zorla yerine getiriyor.

2. YARGI PAKETİNDE

Her gün yeni bir icra zoruyla alınan çocuk dramı medyaya yansırken, büyük tepki çeken ve eleştirilen uygulamanın ilk yargı paketiyle kaldırılması bekleniyordu. Ancak ilk pakette bu düzenleme yer almadı. Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, icradan çocuk tesliminin ikinci yargı paketiyle kaldırılacağını kamuoyuna şöyle duyurdu:

“Çocuklarını göremeyen anne veya baba mahkemeye başvurarak, icraya bir bedel ödeyerek çocuğunu görebiliyordu. Bu konunun ortadan kalkmasını hükümet olarak da konuştuk. Bu konuda bir harç alınmaması yönünde bir kararımız var. Çocuk teslim merkezleri gibi kreş ortamında veya belli bir ortamda çocuğu anne veya babaya teslim edip uzmanlar eşliğinde alınması konusunda bir çalışma ikinci yargı paketinde yer alacaktır.”

YENİ YILA KALDI

Birçok okurum, yeni yasal düzenlemenin nasıl olacağını ve ne zaman çıkarılacağını soruyor. Yeni uygulama şöyle yapılacak:
İcra İflas Kanunu’ndaki konuya ilişkin hükümler yürürlükten kaldırılacak. Çocuk teslimi icra dairelerinden alınacak. İcra müdürlükleri vasıtasıyla çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki tesisi artık ilamların icrası dışına çıkarılacak. Bu işlemi ücretsiz olarak yapacak “çocuk teslim merkezleri” kurulacak. Çocuğun yüksek yararı için psikolog ve pedagog gibi uzmanlar ve eğitimciler çocuk teslimi sırasında hazır bulunacak. Kreş, okul ve adli görüşme odaları gibi odalar belirlenerek teslimler buralarda yapılacak. Teslim esnasında güvenlik güçleri bulunmayacak, gerekirse çağrılacak.

Maalesef ikinci yargı paketi bu yıla yetişmiyor. Meclis bütçe maratonuna başladı ve ikinci yargı paketi yeni yıla kaldı. En erken 2020 yılı başında çıkarılacak.

KRİTER: ÇOCUĞUN ÜSTÜN YARARI

Okurum Musa T.’nin eleştirisine geri dönersek... Bahse konu yazımda çocuğunu göremeyen bir babanın izlemesi gereken kanuni yolu açıkladım. Eleştirsek bile bu bir kanuni düzenleme ve kaldırılmadığı sürece yürürlükte. Bu ilkel uygulamanın kaldırılması gerektiğini ise defalarca vurguladım. Bir kez daha yazmak istiyorum. Hükümet acilen bu konuyu “çocuğun üstün yararını” kriter alarak çözümlemeli. Çocuklar eşya değil. İcrayla polis eşliğinde teslim edilmemeliler. Şunu da unutmamak gerekiyor. Bu konunun bir tarafı devlet ama diğer tarafı anne-babalardır. Ebeveynlere de büyük sorumluluk düşüyor. Anne-babalar boşandıkları eşlerinden intikam için çocuklarını birbirlerine karşı silah gibi kullanmamalılar. Çocuğa böyle bir icradan teslim travması yaşatmaktan kaçınmalılar.

Bu da kanunla nasıl düzenlenir?