Elektrik abonesine kötü haber... Kayıp kaçak davaları düşecek

ANAYASA Mahkemesi (AYM) milyonlarca tüketicinin merakla beklediği kararını verdi.

AYM, “Kayıp-kaçak bedelinin elektriğin bir maliyet unsuru olarak tarifeye eklenmesi ve tüketicilerden alınması Anayasaya uygundur” dedi. Bu kararı vatandaşlar gibi mahkemeler de önlerindeki kayıp kaçak davalarını karara bağlamak için bekliyordu. Tüketici dernekleri ile vatandaşlar tarafından açılan binlerce kayıp-kaçak davası bu karar ışığında düşecek. Yasal güvenceye kavuşan ve Anayasa vizesi alan kayıp-kaçak bedelinin tüketicilerden tahsiline de devam edilecek.

TEK MADDEYE İPTAL

Tüketici dernekleri, elektrik faturalarındaki bedelin yüzde 40’ının kayıp-kaçak, dağıtım, iletim, perakende satış hizmet ve sayaç okuma bedeli adı altında haksız bir şekilde vatandaştan alındığı iddiasıyla, “Elektrikte soyguna son” davaları açmıştı. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu da 2014’te tüketicileri haklı bulunca, yasa değişikliği yapılmış ve bu bedellerin alımı mevzuatla uyumlu hale getirilmişti. Ancak hem CHP hem de 26 mahkeme değişiklikleri iki yıl önce AYM’ye götürmüştü.

AYM, 28 Aralık 2017’de kayıp-kaçak bedeliyle ilgili kararını verdi. Kayıp-kaçak bedeli alınması Anayasa’ya aykırı görülmedi ve başvurular oyçokluğu ile reddedildi. AYM, sadece tüketici hakem heyetleri ile mahkemelerin açtıkları davaların sınırlanmasına ilişkin hükmü ise adil yargılanma hakkını ihlal edip, hak arama özgürlüğünü kısıtladığı gerekçesiyle iptal etti. Bu karar da 15 Şubat’ta Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tüketici Dernekleri Federasyonu Başkanı (TÜDEF) Hasan Atak’a, AYM kararını sordum. Bakın nasıl değerlendirdi:

DÜRÜST ABONEYE CEZA

“AYM bu kararı ile elektriği çalmayan ve kurallara uyan dürüst aboneleri cezalandırmıştır. Elektrik dağıtım şirketlerinin isteklerini kabul etmiştir. Elektrikten alınan kayıp-kaçak, dağıtım, iletim, perakende satış, hizmet ve sayaç okuma bedellerinin hukuk ve adalet anlayışına aykırı olduğuna ilişkin yüksek mahkeme Yargıtay’ın kararları dikkate alınmayarak, hukuk ve adalet anlayışı ile tüketici ve insan hakları hiçe sayılarak bir karara imza atılmıştır.

AYM’nin bu kararıyla; ‘Kayıp-kaçak bedeli yasal güvence altına alınarak dürüst elektrik tüketicileri ve aboneleri cezalandırılmış olacak, dürüst elektrik aboneleri çalmadıkları, kullanmadıkları kaçak elektrik ile sorumlusu olmadıkları kayıp elektrik bedelini ödemek zorunda bırakılacaktır. Devam eden davalar geçersiz kılınacak, Tüketici Hakem Heyetleri’ne yapılan başvurular ile tüketici mahkemeleri ve icra müdürlüklerinde devam eden her türlü icra takibi, dava ve başvurular düşecektir.

ŞİRKETLERE ÖDÜL

Türkiye’nin de altına imza attığı evrensel tüketici hakları hiçe sayılmış ve maalesef kamu yararı ortadan kaldırılmış oluyor. Elektriği çalan hırsızın üzerine gitmeyen ve kayıpları önlemek için yatırım yapmayan elektrik dağıtım şirketleri korunmuş ve ödüllendirilmiş oluyor. Teknik ve teknik olmayan kayıplara ilişkin maliyetler ile kesme-bağlama maliyeti, sayaç okuma maliyeti gibi maliyetler de yasal güvence altına alınarak tüketicilere yansıtılacak, haksızlığa bir haksızlık daha eklenmiş oluyor. Tüm bunların adı da hakkımızı arayacağımız ama artık güvenimizin de inancımızın da kalmadığı son nokta olan AYM kararı oluyor!”