Ayakta yolcu taşımak kazalar için davetiye

ESAT Dörtyol’dan, akşam münibüse bindim. Belediye otobüsü kıvamında tıklım tıklım. Ayakta en az 7-8 kişi var. Bir sonraki kavşakta polis otosunu gören münibüs şoförü panik oldu. “Bi yardımcı olun. Polis var...” Ayaktaki yolcular biraz söylendiler. Sonra oflaya puflaya çömeldiler.

Çok sık münibüse binmediğim için önce şaşırdım. Sorup öğrendim. Ayakta yolcu taşımaya polisin ceza kesmesi uygulaması başlatılmıştı. Münibüs esnafı da daha az cezaya muhatap almak için polise karşı tedbir olarak “çömelme formülü”nü uyguluyordu. Önce konuyu anımsayalım:
Ayakta yolcuya yasak
Karayolları Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’nda yapılan değişiklikle ayakta yolcu taşıması yasaklanıp, yolcu başına 60 lira ceza kesilmesi düzenlemesi getirildi. Münibüsçüler Odası Başkanı Hacı Bekir Gani, bazı esnafa 6-7 bin TL tutarında trafik cezası geldiği açıklamaları yapıp,  “Esnafımızın bunu ödeyecek gücü yok. Buna çözüm bulunmasını istiyoruz” dedi. Şoför esnafın sert tepkisi ve münibüsçülerin eylemlerinin ardından Başbakan Tayyip Erdoğan’ın devreye girdi ve kanun değişikliği ile yasak yumuşatıldı. Ayaktaki yolculara tek tek 60 lira yerine araç başına 50 lira ceza getirildi.
Otobüste niye ceza yok
Bu konunu aslında birkaç boyutu var. Münibüsçüler, “Bugün otobüsler, metrobüsler ve metrolarda yüzlerce kişi ayakta yolcu olarak alınmaktadır. Yasa hepsine çıkmasına rağmen bunlara niye uygulanmıyor” diye soruyorlar. Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu (TŞOF) Başkanı Fevzi Apaydın da şu açıklamayı yaptı:
“Bugün özellikle yolcuların yoğun olduğu pik saatlerde ayakta yolcu alınmaktadır. Bu yolcuları şoför esnafımız almasa da zorla binilmektedir. Oysa bugün otobüsler, metrobüsler ve metrolarda yüzlerce kişi ayakta yolcu olarak alınmaktadır. Ancak, yasa hepsine çıkmasına rağmen, neden onlar uygulanmıyor. Onun için çıkan kanun adil olmalı, bu ceza kaldırılmalıdır.
Eşitlik ilkesine aykırı
Cezalar öncelikle adil olmalıdır. Hiç ceza olmasın demiyoruz. Ancak, bir kesimi yok edip, diğer kesimi korumak Anayasanın eşitlik ilkesine aykırıdır. En önemlisi cezalar ne kadar yükseltilirse yükseltilsin hiçbir zaman caydırıcı olmaz. Bunun için yapılması gereken, cezaların adil ve eşit olmasıdır. Ülkemizde yaşanan trafik kazaları fazla yolcu almaktan çok eğitimsizlikten kaynaklanmaktadır. Trafik kazalarına karışan araçların çoğunluğu özel araçlardan oluşmaktadır. Ticari araçlar en son geliyor. Cezalardan önce şoförlerin iyi eğitilmesi şart. Bir diğer konu ise dolmuşlarda insan sağlığı tehlikede oluyor da, otobüslerde, metrobüslerde ve metrolarda insan sağlığı önemli olmuyor mu? Bu araçlar kaza yapmıyor mu? Veya bu toplu taşıma araçlarında insanlar ne kadar güvende?”
Ayaktaki yolcu yaralanabilir
Uzmanlar ise münibüste ayakta yolcu taşımaması konusunda uyarıyorlar. O uyarı atlamamak gerekiyor. O uyarı da şu: “Minibüslerde ayakta yolcu taşınmamasının nedeni tamamen tekniktir. Taşıt hafif ve alçak olduğundan ayaktaki yolcular taşıtın ağırlık merkezini hesaplanandan çok yukarı çıkarmakta böylece manevralarda kaza tehlikesi olmaktadır. Münibüsler yapıları itibarıyla alçak tavanlı araçlardır. Bir çukura girdiğinde ya da kasisle karsılaştığında içindeki yolcu havaya fırlar ve kafası tavana carpar. Böyle bir durumda boyun kırıkları gelişebilir. Hiçbir gelişmiş ülkede böyle bir ulaşım sistemi yok. Polis yumuşamamalı ve yasağı gevşetmemelidir.”
Yazarın Tüm Yazıları