Yaşlılar vitamin desteği almalı mı?

Sık sorulan bu sorunun net bir yanıtı olmasa da yaşlıların gerektiğinde “multivitamin/multimineral ve benzeri bir besin desteği” almalarının faydalı olabileceğini düşünenlerdenim.
Çünkü yaşlıların çoğu iyi beslenmez, yeteri kadar gıda tüketmez. Çoğu yaşlı dengeli ve çeşitli beslenmede de dikkatli davranamaz. Bir kısmı da diş problemleri nedeniyle yeteri kadar çiğneyemez.
Diğer taraftan mide asitlerinin azalması, bağırsaklarının emilim gücünün düşmesi de onların mikrobesin unsurlarını yeterince kazanmalarına engel olabilir.
İşte bu nedenle yaşlılara zaman zaman veya düzenli olarak multivitamin/multimineral desteği vermek, en azından vitamin, mineral seviyelerini gösterebilecek testleri takip etmek -D vitamini, B 12 vitamini, demir gibi- bana göre doğru bir yaklaşımdır.
Biz yaşlılık programına alıp izlediğimiz kişilerde özellikle D ve B 12 vitaminlerini, folik asit, demir, magnezyum seviyelerini dikkatle izler, gerektiğinde takviye destekler veririz.
Prensip olarak da imkanı olan her yaşlıya omega-3 ve CoQ10 desteklerini tavsiye ederiz.

Yoğurt mu, osteoporoz hapı mı

Size kısa bir hasta öyküsü anlatacağım. Orta yaşlı bir hanım. Ciddi bir osteoporoz hikâyesi var. Ayrıca yorgunluk ve bellek zayıflığından şikâyetçi. Kalsiyum destekleri, B12 hapları, vitamin iğneleri, osteoporoz ilaçları kullanıyor.
Nasıl beslendiğini araştırınca yaklaşık yirmi yıldır “katı bir vejetaryen” olduğu anlaşılıyor. Zira sadece kırmızı etten değil, yumurta ve süt ürünlerinden de yıllardır uzak duruyor.
Hanımefendiye bu katı vejetaryen beslenme uygulamasının yanlış olduğunu anlattık. 20 yıldır tiroid hormonu desteği kullanan ve aile genetiği nedeniyle ciddi osteoporoz riski taşıyan birinin bu ölçüde katı bir vejetaryen beslenme modeli uygulayarak sağlığını, özellikle de kemiklerini koruyamayacağını, osteoporoz problemini ise asla çözemeyeceğini açıkladık.
Kemik yoğunluğu ölçümleri ve kan analizleri de bizi yanıltmadı. Kullandığı onca osteoporoz hapına rağmen hâlâ ciddi osteoporozu vardı ve ağır bir B12 eksikliği söz konusuydu. Osteoporoz tedavisine destek olabilecek güzel bir beslenme modeli hazırlayıp ayrıca bol sebze, yoğurt ve peynir önerdik.
Çıkarılacak ders şu bence: Osteoporoz sorunu hatta riski olan hanımların katı bir vejetaryen rejimi uygulamaları, yoğurttan, peynirden uzak kalmaları yanlış bir tutumdur.

Etin fazlası zarar

Kırmızı et makul miktarlarda tüketildiği takdirde mükemmel bir besindir. Güçlü protein, demir ve vitamin yapısı nedeniyle özellikle çocuk ve ergenlerin gelişmesinde önemli yer tutar.
Sağlıklı bir yaşamın her kademesinde düzenli olarak yenilmesi gereken gıdalardan biridir. Ne var ki her besin gibi kırmızı etin de makul miktarlarda tüketilmesi lazım. Aşırı kırmızı et tüketiminin bazı kanserlerle bağlantılı olabileceği (kolon kanseri) gösterildi. Etin pişirilme şekli de çok önemli. Ateşte yakılarak ya da yağda kızartılarak tüketilmesi eti zararlı bir gıda haline getiriyor.
Kırmızı etten üretilen sosis ve salam gibi yiyecekler ise çok daha sorunlu gıdalar. Kırmızı etin sağlığa zararlı olabilecek miktarda doymuş yağ içerebileceği de unutulmamalı. Doymuş yağ kazanımı arttıkça kolesterol üretimi de artıyor. Özetle faydalı bir besin olsa da kırmızı etin de abartılması doğru değil, burada da ölçülü olmak gerekiyor.

Yağ nasıl saklanır

Bitkisel yağların her türlüsünün özel koşullarda muhafaza edilmeleri lazımdır. Özellikle zeytinyağını ışık geçirmeyen bir cam kapta saklamak en doğrusudur. Bu durumda bile onu karanlık ve serin bir yerde muhafaza etmeniz lazım. Aynı durum hızlı oksitlenebilen keten tohumu yağı için de geçerli. Bitkisel yağları açtıktan sonra buzdolabında ya da serin, ışık almayan bir yerde saklayın.
Hiçbir bitkisel yağı kızartmalık olarak iki defadan fazla kullanmayın.

Egzersizden hemen sonra yemek yemeyin

Bedenimiz egzersiz yaparken değil, egzersizden sonra da yağ yakıyor. Yağ yakma süreci egzersizin ortalarında başlıyor, 30-40 dakika sonra netleşiyor, birinci saate doğru da maksimuma ulaşıyor. Vücut egzersiz bittikten sonra da yağ yakıyor. Egzersizden hemen sonra bir şey yemeyin, midenize giden her lokma yağ yakma sürecini baskılayabilir.

Trans yağlar hasta ediyor

Bence trans yağlardan zengin yiyecekleri “tehlikeli” veya “sağlığa zararlı” besinlerin ilk sırasına koymalıyız. Trans yağlar şekerden de, undan da daha kötü sağlık zararları olan besin unsurları.
Kızartılmış her türlü yiyecek, özellikle de tekrar tekrar kullanılan kızartmalık yağlar trans yağ bombası haline dönüşüyor. Keyifle yediğiniz (sofralarımızda da sık sık yer alan) sebze kızartmaları, yağda kızartılmış unlu yiyecek ve tatlılar, özellikle de kızarmış patates ve benzeri besinler birer trans yağ bombasıdır.
Pastane, fırın ürünü yağlı, unlu, şekerli veya tuzlu ürünlerin de trans yağdan zengin olabileceklerini bir kenara not edin.
Trans yağların kanserden kilo sorununa, damar sertliğinden bellek problemine pek çok zararı olduğu unutulmamalı.