Vitaminleri nasıl kullanayım?

Bunun çözümünün ek vitamin-mineral ve bitkisel destekleri almakla olduğunu düşünüyorsanız hem haklı hem de haksızsınız. Besin destekleri her şeyin çözümü değildir. Herhangi bir hastalığın tedavisinde, teşhisinde kullanılamazlar. Onları sağlığınıza güç katmak, kendinizi iyi hissetmek ve çeşitli hastalıklardan korunmak için kullanıyorsanız doğru yoldasınız.

Tamamlayıcılar güvenilir midir?

Tamamlayıcıların güvenilirliği hakkında doğru bilgileri doktorunuzdan veya tamamlayıcının etiketinden elde edilebilirsiniz. Tamamlayıcı kullanırken bununla ilgili güvenlik önerilerini ve dikkat edilmesi gerekenleri dikkatle okuyun. Özellikle devamlı kullandığınız bir ilaç varsa, bu ikisi arasında bir etkileşim olabileceğinden kullanmadan önce doktorunuza danışın. Basit bir programla kullanıma başlayın. Tamamlayıcı kullanımını, ilk birkaç ay 2-3 temel tür ile sınırlayın.

Tamamlayıcılar ile kullanılan ilaçlar arasında nasıl bir etkileşim olabilir?

Birçok tamamlayıcı son 50 yıl içinde, hatta bazıları son birkaç yıl içinde bulunmuş olduğundan doktorunuz veya eczacınız bu etkileşimlere sağlıklı yanıt veremeyebilir. En iyi yol, kendi kendinizi yakınen gözlemleyerek fark ettiğiniz herhangi bir yan etki olursa, şüphelenilen tamamlayıcının kullanımını keserek doktorla konuşmaktır. Stres, uykusuzluk, adet dönemi gibi diğer faktörler de ani şikayetlerde rol oynayabilir. Bazı etkileşimler zararlı olabilirken, pozitif etkileşimler de meydana gelebilir.

Tamamlayıcılar herkeste aynı yararı sağlar mı?

Tamamlayıcılar hakkında dergilerde, internette birçok bilgi-belge bulabilirsiniz, arkadaş çevrenizden öneriler alabilirsiniz. Bunlara itimat etmeyin. Birinin bir tamamlayıcıdan fayda görmüş olması sizin de faydalanacağınız anlamına gelmez, o tamamlayıcının etkili ve emin olduğunun ispatı değildir. Herkesin farklı olduğunu ve farklı beslendiğini unutmamalısınız. En iyi araştırılan tamamlayıcılar şunlardır: Vitamin E, vitamin C, B vitaminlerinin çoğu (niasin gibi), magnezyum, kalsiyum ve bazı şifalı bitkiler (milk thistle, çinko, sarmısak, ekinezya, umclaoba, valeriana, melisa gibi).

Ne kadar süre vitamin almalıyım? 10 gün mü, 10 yıl mı?

Bunlara yanıt vermeden önce kendiniz hakkında bazı soruları cevaplamalısınız. Sağlıklı besleniyor musunuz? Çoğunlukla, hububatlar, baklagiller, kabuklu yemişler, çekirdekli yemişler, taze meyve-sebzeler ve suları içeren bir diyetle mi besleniyorsunuz? Böyle besleniyorsanız, fazladan tamamlayıcı kullanmanıza gerek yoktur. Sadece ekstra stres altında olduğunuz dönemler veya yolculuklar gibi sağlıklı bir beslenme diyeti uygulamadığınız dönemlerde tamamlayıcı almanız yeterli olacaktır. Stres altındaysanız, günde ikiden fazla alkollü içecek, sigara veya birkaç fincan kahve içiyorsanız, birkaç yıl için, günlük daha fazla C ve E vitaminleri ve diğer antioksidan gereksiniminiz vardır. Karışık gıdalardan oluşan, hızla geçiştirilen, düzensiz bir diyet mi alıyorsunuz? O zaman daha fazla antioksidan, kalp koruyucu, alıç, çinko ve günlük multivitamin almalısınız.

Tamamlayıcılar günün hangi saatinde alınmalıdır?

Tamamlayıcı almak için en iyi zaman, almayı anımsadığınız zamandır. Bu konuda bazı tavsiyeler verilebilir; yemeklerden önce veya öğün aralarında su veya içeceklerinize sıvı bitki özü ya da besleyici tozları eklemek yararlı olabilir. Sarmısak gibi midenizi rahatsız edebilecek tamamlayıcıları yemekten hemen önce alın. Tamamlayıcı kullanma programınız yoksa ve anımsama sorununuz varsa, her gün almanız gereken tamamlayıcıları vitamin kutusu olarak belirlediğiniz bir kutuya koyarak göz önünde bir yerde tutmanız sorunu çözebilir. Tamamlayıcı kullanımını gün içine yayabilirsiniz, anımsama problem olacaksa tek dozda alınabilir. Maksimum sonuçlar için, sabah kahvaltısı ve akşam öğünüyle alın. Sadece günde bir kez hatırlayabiliyorsanız, sabahları alın.

Tamamlayıcıları yiyeceklerle mi, ayrıca mı almalıyım?

Eğer mideniz hassassa ya da özel bir tamamlayıcının sizi rahatsız ettiğini hissederseniz veya vitamin E’nin yağlı tadından hoşlanmazsanız o zaman tamamlayıcıyı öğünden hemen önce alın. Vitamin ve mineral tamamlayıcıları öğünle alın, sindirimin daha aktif olduğu öğün sırasında tamamlayıcının emilimi maksimal olur, ayrıca mide-bağırsak rahatsızlığı olasılığı azalır. Şifalı otlardan oluşan sıvı bitki özlerini maksimum emilim için öğünden başka zamanlarda alın.

Ne kadar almalıyım?

Tamamlayıcıların çoğu için geniş bir güvenlik sınırı olmakla birlikte, bazı tamamlayıcıların uzun süreler yüksek dozlarda kullanımı bazı kimselerde şikayetlere yol açabilir. Güvenilir sonuçlar için, uzun süreli dönemde düzenli olarak hafif-orta dozlarda kullanımı önerilir. İlk birkaç gün hassasiyeti kontrol etmek için, tavsiye edilen en düşük dozu almak iyi olur. Ancak her şahsın gereksinimleri farklıdır, bu gereksinimler; şahsın ne kadar stres altında olduğuna, günlük beslenme diyetine, genel sağlık durumuna, ilaç-alkol-şeker veya diğer gıdaların tüketimine bağlıdır. Dozu; yaşınıza, kilonuza ve mevcut durumunuza göre ayarlayın. Çocuklar ve yaşlılar, tavsiye edilen dozun en düşüğünü almalıdır. 20-50 yaşlarda iseniz önerilen dozun biraz fazlasını alabilirsiniz, iri cüsseli ise biraz fazlasını, ufak tefekseniz biraz azını alın. Zayıfsanız ve süreğen bir hastalığınız varsa, en az dozla başlayın ve negatif bir yan etki görmezseniz daha yüksek dozlara çıkın. Genel sağlığınız iyi ama son zamanlarda bir soğuk algınlığı geçiriyorsanız, kısa bir süre için tamamlayıcılarınızı biraz fazla alın. DEVAM EDECEK

NASIL YAŞIYORLAR? SONER ARICA (Şarkıcı)

38 yaşındayım. 1.81 boyundayım. Kilom 70-73 arası değişiyor. Üç öğün muntazam yemek yiyemiyorum. Sabahları uyandığımda aç karnıma bir kaşık bal ve bir bardak içine limon damlatılmış su içiyorum. Kahvaltıda bir meyve ile cornflakes yiyorum. Yediğim meyve, mevsimine göre değişiyor. Genelde muz yiyorum. Öğle yemeğinde tercihimi domates, peynir ve salatadan yana kullanıyorum. Akşamları sebze yiyorum. Kırmızı eti az tüketiyorum. Yağlı yiyecekleri sevmiyorum ve yiyemiyorum. Bunların dışında kuru kayısı, kuru incir ve ceviz yiyorum. Tuzu oldukça az kullanıyorum. Yemeklerime zencefil ilave ediyorum. Hamur tatlılarıyla aram iyi değil. Çikolatayı çok seviyorum. Bol çikolata tüketiyorum. Sadece özel günlerde kokteyl, kırmızı veya beyaz şarap içiyorum. En kötü alışkanlığım sigara ve kahve. Günde üç-dört tane içiyorum. Son zamanlarda selenyum ağırlıklı vitamin kullanıyorum. Az da olsa sağlam uyumaya çalışıyorum. Sabahları mutlaka erken kalkarım. Stresin sağlığımı olumsuz etkilediği zamanlar oluyor. Stresli olduğum zamanlarda doğada iki gün sessiz kalmak bana iyi geliyor. Ailemde ırsi olarak şeker hastalığı var. Mevsim alerjim var. İlk ve sonbahar zamanında alerji aşısı oluyorum.

PROF. MÜFTÜOĞLU’NUN YORUMU

Sayın Soner Arıca’nın besin tercihleri oldukça iyi. Bazı önlemleri dikkatle aldığı ve besin seçimlerinde oldukça hassas davrandığı anlaşılıyor. Tebrikler! Sigara ve kahve konsunda yapabileceği ciddi bir tedbirler zinciri var. Sigaranın azı çoğu fark etmiyor. Her miktarı zararlı. Kullandığı vitamin-mineral desteğini bilmiyorum ama kabul edilebilir dozlarda bir ürün olduğu anlaşılıyor. Alerji sorunu için bir alerji uzmanı ile işbirliği yapmasını, uyguladığı yaşam tarzı değişikliklerini ısrarla sürdürmesini ve haftada 3-4 kez, 40-50 dakikalık yürüyüşlerle sağlığını daha da geliştirmesini tavsiye ediyorum. Sayın Soner Arıca’ya sağlıklı, mutlu ve huzurlu bir yaşam diliyorum.