Sorunu çocuğunuzu üzmeden de çözebilirsiniz

Bu listeyi dikkatle okumanız gerekiyor. Mümkünse kesin saklayın.

ocuğunuza kesinlikle hazır, klişeleşmiş ticari bir diyet uygulamayın: "Çocuk Obezitesi Merkezi" gibi kılıflanmış ticari merkezlerden fayda aramayın. Doktorunuz ve onun birlikte çalıştığı bir beslenme, bir aktivite uzmanından yardım alın. Çocuklar ve gençlerde kilo verme çalışmalarında beslenme kısıtlamalarından kaçının. Onların henüz büyüme çağında olduklarını unutmayın. Daha fazla harekete öncelik verin.

6 Birlikte yemek yapmaya çalışın: Sanılanın aksine çocuklar yemek pişirmeyi severler. Sizinle birlikte sağlıklı beslenmenin püf noktalarını ve sağlıklı gıdaların nasıl hazırlandığını daha kolay öğrenebilirler.

6 Her zaman masaya oturarak ve onunla beraber yemek yemeye çalışın: Yemekte onunla konuşun, sohbet edin. Yemek sürecini bir beslenme eğitimi süreci gibi değerlendirin. Ama onu üzmeden... "Senin az yemen, kilo vermen gerekiyor" cümlesini unutun!

6 Yemeği hızla yiyip bitirmekten siz de kaçının: Hızlı yemek, sindirime fazla vakit bırakmaz. Doygunluk hissinin geç oluşmasına ve fazla gıda tüketimine neden olur. Çocuğunuza lokmaları uzun süre çiğnemesini, yavaş yemesini öğretin.

6 Yemek sırasında televizyon izlemek gibi ek aktivitelerle ilgilenmeyin: Çocuğunuzun da bu aktivitelere yönlenmesine izin vermeyin. Yemek zamanı bir ortak beslenme sürecidir.

6 Yağ ve şeker içeriği yüksek, kalori bombası besinleri evinizde bulundurmayın: Kızarmış patates, kurabiye, börek, kuru yemiş, çikolata ve şekerlemeler ile cipsler, browni, gofretler, bisküvi kaplı çikolatalı şekerlemeler sabotajcı yiyeceklerdir. Evden uzaklaştırın.

6 Yemek porsiyonlarınızı küçültün.

6 Çocuğunuza, tabağındaki yemeği mutlaka bitirmesi için ısrar etmeyin: Bırakın yiyebildiği kadar yesin.

6 Fast-food besinleri azaltın: En fazla haftada bir gün ile kısıtlayın. Çocuğunuz bu besinleri seçtiğinde isteksiz davranın ve bu tavrınızın nedenini açıklayın.

6 Besinleri ceza veya ödül olarak kullanmayın.

6 Ailece katılabileceğiniz fiziksel aktiviteler ve egzersizler düzenleyin: Yürüyün, top oynayın, yüzün, eğlenin.

6 Ev işlerinde size yardımcı olmasını sağlayın: Birlikte evinizi, onun odasını temizleyin.

6 Çocuğunuzu bir spor kulübüne kayıt ettirin: Klüpteki düzenli sportif aktivitelerden birine üye yapın. Tenis oynamalarını, yüzmelerini, voleybol, basketbol öğrenip takımlarda yer almalarını sağlayın.

6 Televizyon ve bilgisayar başında geçirdiği saatleri azaltın: Özellikle bilgisayar oyunları ve DVD izlediği tembel saatleri sınırlayın.

6 Okulda da sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmasını sağlayın: Bu konuda okul rehberlik servislerinden yardım alın. Toplantılarında okuldaki aktivite ve beslenmeye yönelik önlemleri tartışın.

6 Özellikle genç kızlarda yaygın olarak görülen şişmanlık hissi ve ardından gelen yememe takıntısı gibi durumlara dikkat edin.

6 Doktorunuz önermeden kesinlikle bir zayıflama ilacı, bitkisel ürün kullanmasına izin vermeyin.

6 Bazı gençlerde sigara içmeye başlamak, kilo kaybı amacıyla kullanılmaktadır. Bu gibi durumlarda bir uzmandan yardım isteyin.

6 Çocuğunuzda bir kilo problemi varsa her şeyden önce bir uzman hekime danışın. Bu sorunun tıbbi temellerinin olup olmadığını araştırmadan ne diyete ne de egzersiz yoğunlaştırıcı önlemlere yönelmeyin.

6 Çocuklar atıştırmayı severler. Onları kurabiye yerine elma, bisküvi yerine sebze çubukları, tuzlu ve yağlı cipsler yerine doğal kabuklu tohumlar gibi sağlıklı atışmalara yöneltin.

6 Unutmayın! Çocuklarınızın yeterli ve dengeli beslenmeleri ve fiziksel olarak aktif olmaları için onlara yardım etmek, onlar için yapabileceğiniz en iyi şeydir.

Okulda da sağlıklı beslenmeli

n Öğrenciler, aileler, yemek hazırlayan kişiler ve eğitimciler okuldaki beslenme programı ile ilgilenmelidir.

n Sağlıklı beslenme programının hazırlanması için gerekli kaynaklar ve destekler sağlanmalıdır. Okul yemekleri beslenme standartlarına uygun olmalıdır. Değişik yemeklerin hazırlanması ve öğrencilerin sevdiği yemeklerin pişirilmesi önemlidir.

n Öğrencilerin yemeklerini arkadaşları ile rahatça yiyebilecekleri bir yemek yeme süreleri olmalıdır.

n Öğrencilerin çok fazla beklemeden, istedikleri yemekleri yiyebilmeleri için güzel ortamlar sağlanmalıdır.

Diyetisyen

Tuğçe ALTAN

BAHÇE

YAPIN

Size düşen görevler

*Yemek sonrasında kısa yürüyüşlere çıkın.

* Müzik eşliğinde onunla dans edin.

* Fiziksel aktiviteyi günlük rutin işlerin içine koyun: Alışverişe yürüyerek gitmek, sabah gazetelerini ve ekmeğini getirmek gibi...

* Varsa köpeğinizi gezdirmeye birlikte çıkın ve bunu her akşam yaptığınız rutin bir alışkanlık haline getirin.

* Alışverişte bazı paketleri onun taşımasına izin verin.

* Onunla birlikte merdiven çıkma oyunu oynayın.

* Birlikte bisiklete binin, bisiklet gezilerine çıkın.

* Top, frizbi, bisiklet, paten, buz patenleri ve kar kızağı gibi çeşitli araçlardan yararlanın.

* Bahçedeki yaprakları süpürmesine, çimleri biçmesine yardım edin.

* Kayağa, paten kaymaya, tırmanmaya, saklambaç oynamaya, tenise veya yüzmeye birlikte gidin.

* Okulda beden eğitimi derslerine düzenli olarak katıldığından emin olun.

* Bir yere arabayla gitmek istediğinde ona yürümeyi, koşmayı veya bisiklete binmeyi önerin.

taltan@yasasinhayat.org

Dr. Evren ALTINEL

Aktivite rehberi

l Gençler fiziksel aktivitelerini geliştirebilmek için başlangıç döneminde günde 30 dakika ile işe başlamalıdır.

l Bu aktivitelerin 15 dakikası esneme ve ısınma, 15 dakikası aerobik egzersizler ve 10 dakikası güç gerektiren aktiviteler olmalıdır.

l Orta düzeyde yapılan aktiviteler tempolu yürüyüş, paten kayma ve bisiklete binme gibi egzersizlerdir. Saatte 150-250 kalori kadar kalori yakmayı sağlayan çalışmalar bu gruptadır.

l Güç gerektiren aktiviteler ise; kilo korumayı sağlayıcı egzersizler, basketbol veya futboldur. Bu aktivitelerle birlikte kilo kaybı sağlandığında, televizyon izlemeyi ve bilgisayar başında vakit geçirmeyi en azından günde 30 dakika olacak şekilde kademeli olarak ama giderek azaltmalıdır.

l Yeterli zaman dilimi yoksa aktiviteler 5-10 dakikalık kısa bölümler halinde başlanıp, gün içinde toplam 30-40 dakikaya tamamlanabilir.

l Fiziksel aktiviteyi artırmak ve en azından günde 90 dakikaya çıkarmak için; bu sürenin birkaç ayda kademeli olarak artırılması gerektiğini ve bu dönemde televizyon izlemek, bilgisayar ya da video oyunları oynamak gibi alışkanlıklardan da uzaklaşmayı çocuklarınıza anlatmalısınız.

n Egzersiz Uzmanı Özcan KIZILTAŞ

DİYET GÜNLÜĞÜ

Sorularınız için:

Tel: (0212) 236 73 00

Ona nasıl yardım edeceksiniz

Eğer çocuğunuz fazla kilolu ya da şişmansa öncelikle ona karşı kabul edici, sevgi dolu ve destekleyici bir tutum içinde olmalısınız. Çocuklar anne ve babalarından destek aldıklarını hissederlerse psikolojik sorunları azalır. Kendilerine güvenleri artar. Kilo verme yönündeki yaşam tarzı değişikliklerine daha kolay uyum sağlarlar. Çocuğunuzla uygun bir ortam ve zamanda kilo sorunu hakkında konuşmakla işe başlayabilirsiniz. Sert, hiddetli ve ani çıkışlardan, onları azarlamak, üzmekten ve lákap takma gibi olumsuz davranışlardan kesinlikle uzak durun.

Mümkünse siz ve eşiniz, çocuğunuz için iyi birer model olmaya çalışın. Öncelikle sorunun önemini, niçin mutlaka çözülmesi gerektiğini ve bunun nasıl yapılacağını çocuğunuza anlatmalı ve anlattıklarınızı ilk olarak kendiniz uygulamaya başlamalısınız. Çocuğunuzun uzman bir hekim tarafından tıbbi muayeneden geçirilmesi, şişmanlığının muhtemel tıbbi nedenlerinin belirlenmesi için zorunludur.

Sadece doktorunuzun önerileri doğrultusunda davranmaya, doktorunuzla birlikte onun beslenmesini düzenleyip dengeleyen deneyimli bir diyet uzmanından da yararlanmaya, gerektiğinde psikolojik danışmanlık almaya çalışmalısınız. Şarlatan çözümlere, mucize reçetelere asla itibar etmemelisiniz.

Yanlış davranışların düzeltilmesi şart

Davranışların düzeltilmesi, beslenme ve fiziksel aktivitedeki değişiklikleri kapsar. Çocuklar ve gençlerdeki bu düzeltilmesi gereken davranışlar, aile ile işbirliğini kapsar. Çocuklarınızdaki davranışların düzeltilmesi için bazı yolları öğrenmenizde yarar var.

W Tüketilen gıdaların miktarı ve cinsini hatırlamak veya yapılan egzersizin tipini, süresi ve yerini not etmek için bir kayıt tutma sistemi oluşturulması gerekir.

W Tehlikeli durumları bilmek ve onlardan kaçınmaya çalışmayı öğrenmek de faydalıdır: Örneğin; yemek yerken televizyon izlemek tehlikeli bir durumdur, çünkü televizyonun uzun açık olduğu zamanlar bu alışkanlığa bağlı olarak yemek yeme isteğini çağrıştırır.

W Her olumlu hareketin küçük de olsa ödüllendirilmesi çok etkilidir. Egzersiz için önceden tespit edilen sürenin zamanında bitirilmesi ödüllendirme sebebi olabilir.

W Konulan hedeflere uymanın ödüllerini aile ve çocuklar birlikte koymalıdır.

W Özellikle yüksek kalorili gıdalar ödül olarak kullanılmamalıdır.

W Kilo fazlalığı ve şişmanlık ile ilgili gerçekçi olmayan hedeflerin ve yanlış düşüncelerin değiştirilmesi, genel görünümün daha gerçekçi ve pozitif olmasının sağlanması gerekmektedir.

W Aile ve çocuk haftalık hedefleri de birlikte oluşturuyorsa başarı artar. Bir anlaşma yapmak ve bu anlaşmaya bütün aile fertlerinin uyacaklarına dair tek tek imza atmak hedefleri daha gerçekçi ve ulaşılır kılabilir.

W Çocuğa aile, arkadaşlar ve komşulardan olmak üzere olumlu yönlerde etkileyecek ve teşvik edecek sosyal bir destek sağlanmalıdır.