Sağlıklı bir kalp, kaliteli bir yaşamın garantisi gibidir. Kalp hastalığına bağlı ölümler ülkemizde de en ön sıradadır. Kalbi besleyen koroner damarların duvarlarının kalınlaşıp iç yüzeylerinin pıhtılarla ve plakalarla daralıp tıkanması, birbirinden farklı pek çok kalp sorununa yol açar. Bütün bu sorunlar kısaca Koroner Aterosklerotik Kalp Hastalığı başlığı altında tanımlanır.
KORONER kalp damarlarının daralması, kalp kasının ihtiyacı olan kandan, daha doğrusu besin maddeleri ve oksijenden mahrum kalması demektir. Kalbin yeterince beslenemeyen bölümlerinde bir süre sonra görev bozuklukları oluşmakta, kalp yetmezliği, ritm bozukluğu, angina pektoris (göğüs ağrısı) gibi belirtiler ve klinik tablolar ile kalbin pompa yetersizliği ortaya çıkmaktadır. Koroner arterlerden herhangi birinin tam olarak tıkanması ise kalp enfarktüsü (kalp krizi) veya ani ölümle sonuçlanacaktır. Neresinden bakarsanız bakın ve ne kadar olumlu yaklaşırsanız yaklaşın, koroner kalp hastalığının yarattığı sorunlar maalesef üzücü, yorucu ve tehlikelidir.
NE YAPILABİLİR?
Çok şey! Genetik kodlarımızdaki hataları belirlemeye ve genetik mirasımızla ilgili bilgileri öğrenmeye biraz dikkat edersek... Koroner damarlarımızın ve kalbimizin şu anda sahip olduğu sorunları ve biyolojik potansiyelini doğru bir şekilde ortaya koyabilirsek... Ve elde edeceğimiz bu verileri değerlendirip yaşam biçimimizde uygun değişiklikleri zamamında yapabilirsek, bu sorunların önemli bir kısmını daha oluşmadan önleyebileceğimizi biliyoruz.
Yakın bir gelecekte laboratuvarınıza verdiğiniz birkaç tüp kandan, kalp krizine ilişkin riskinizi artıran bir geninizin olup olmadığınızı öğrenebileceksiniz. Halen yapılabilen bazı laboratuvar analizleri de sizin koroner kalp hastalığına ve kalp krizine ilişkin riskinizi önceden tahmin etmeyi mümkün hale getirmiştir. Kalp hastalıklarının ve kalp krizinin erken tanısında kullanılabilen bu testleri ve anlamlarını öğrenmek istiyorsanız, yazımızda yer alan ‘‘iyi haber’’ notunu kesip saklamanızda yarar var. Bu testlerle kalbinize ve koroner damarlarınıza ilişkin çok değerli bilgiler elde edebilirsiniz. Eğer modern tıbbın sadece bu başarılar ile yetineceğini düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Sadece birkaç yıl sonra laboratuvara verdiğiniz kan örneği ile genetik kodlarınızdaki hataların belirlenmesi ile yetinilmeyecek. Bu hataların nasıl giderileceğine yönelik veriler de aynı anda öğrenilebilecektir. Sorunun çözümü, uygun mikroçip teknolojisine son şeklinin verilmesindedir. Konunun uzmanı bir yazara göre, ‘‘Çip teknolojisi kullanılmaya hazırdır.’’ Sorun, en önemli ve problemli genlerin saptanmasındadır. Kısacası hem av hazırdır, hem de yeterince becerikli ve yetenekli avcılar!
Kalbinizi biyolojik potansiyelini belirlemede kullanılan başlıca testler Elektrokardiyogram (EKG), Eforlu Stres Testi, Eforlu Ekokardiyogram ve kalbin beslenmesini araştıran Radyoaktif testler, koroner antijogram ve Ekokardiyogram incelemeleridir. EKG, kalbinizin çalışırken ürettiği elektrik sinyallerini ölçerken, ‘‘stres testi’’ siz ve kalbiniz efor yaparken karşılaştığı sorunları EKG'ye kaydederek ve ayrıca uygulanan radyoaktif maddenin dağılımını belirleyerek teşhise yardımcı olmaktadır. ‘‘Koroner anjiyografik inceleme’’de koroner damarlarınıza verilen boya maddesinin yardımıyla damarlarınızın tıkanma yüzeyleri ve yerleri kesine yakın bir şekilde ortaya konmaktadır. ‘‘Ekokardiyogram’’ kalp kasınızın ya da kapaklarının çalışma biçimini çok detaylı bir şekilde gösterir. Bugün kalbinizin sağlıklı ya da sağlıksız olduğunu veya sahip olduğu biyolojik potansiyeli belirlemede yüksek teknolojilere sahip olan çok hızlı tomografik incelemelerden (Ultra Fast CT), kalbin magnetik rezonans ile görüntülenmesi (Kardiyak MRI) ve süper kateter olarak adlandırılan ‘‘Optical Coherence Tomogragphy’’den (OCT) de yararlanılabilmektedir.
SORUNUTESPİTEDİN
Bütün bu incelemelerin ileride karşılaşabileceğiniz kalp sorunlarının çok erken dönemde belirlenebilmesinde ve kalbinizin yaşadığı sorunların ortaya konmasında son derece güvenli bilgiler verdiğini unutmamalısınız. Bizim önerimiz, kalbinize ilişkin yaşam planlarınızı belirlerken genetik mirasınızı ve biyolojik potansiyelinizi gerçeğe en yakın şekilde öğrenmeniz ve yaşam seçimlerinizi buna göre yapmanızdır. Bunun için ‘‘Kalbinizi korumanın 10 güvenilir yolu’’nu öğrenmenizde fayda var. Bu bilgileri gelecek yazımızda okuyabilirsiniz. Unutmayın!
İYİ HABER
Doğru haber kanınızda!
Sağlıklı bir kişiye uygulanan 10 yeni kalp testi ve yorumlarını öğrenmenizde fayda var.
Apolipoprotein B (apo B): Sadece toplam kolesterolün değil LDL partikülleri sayısının da güvenilir bir belirleyicisidir.
Apolipoprotein E4 (apo E4): Diyetsel değişikliklere ne kadar iyi cevap verdiğinizi de açıklayacaktır.
Chlamydia pneumoniae: Kalbinizde çok ciddi problemlere neden olabilecek bir bakteri türüdür. Henüz onaylanmış bir tarama ve tanı testi değildir.
Hassas C-reactive protein (hs-CRP): Damarsal yangıya işaret eden çok önemli bir testtir.
Fibrinogen: Kan pıhtılaşmasını sağlayan ve kalp krizini oluşturan birçok faktörden biridir.
HDL2b: Bu maddenin yüksek düzeyleri kalbinizi çok iyi korur. Homocysteine: Doğal ve zararsız bir amino asidin yan ürünüdür. Doğuştan yani genetik olarak homosisteini yok etme gibi bir sorununuz yoksa, vücut tarafından üretilir ve parçalanır. Yeterince yok edilemediği durumlarda riski altında bırakabilir.
İnsülin: Çok yüksek düzeyleri kalp hastalığı ile ilgili olan bir hormondur.
Lipoprotein (a)(Lp(a)): Bu proteinin yüksek düzeyleri kalp krizi riskini % 300 artırabilir.
Küçük LDL (small LDL): Düşük yoğunluklu lipoproteinin (LDL'nin) küçük, yoğun ve çok tehlikeli bir tipidir.