Sağlıklı bir kalp için pazar sörfü

Ateroskleroz, damarların duvarında yağlı plakaların birikmesidir. Bu plakalar damar içinde pıhtı oluşumuna yol açarak damarlarınızı daraltıp tıkamakta, organ ve dokularınızın beslenmesini ve metabolik artıklardan temizlenmesini güçleştirmektedir.

Sonuç mu? Daha yorgun, daha bitkin, enerjisi azalmış, aktivitesi düşük bir ruhsal yapılanma ve hızla yaşlanan bir beden! Yetmedi! Damar sertliği sorunu ayrıca kalp krizi ve felçlerin de en önemli nedenidir. Ateroskleroz riskinizi azaltmak istiyorsanız bu bilgileri bir kenarda tutmanızda yarar var!

BİR BİLGİ

Oranlar önemlidir!

İdeal kolesterol değerleri için verilen rakamlar sıklıkla değişmekle birlikte güvenilir olanlardan birisi toplam kolesterol düzeyinin faydalı kolesterole oranıdır. (Total kolesterol: HDL kolesterol) Bu oranın güvenirliği üzerinde genelde fikir birliği mevcuttur. Oranın 4’ün altında olması düşük risk düzeyinin, 4-6 olması orta risk düzeyini, 6’nın üzerinde olması ise yüksek risk düzeyini işaret etmektedir. LDL kolesterol düzeyini 100 mg’ın altına indirmek ve bu düzeylerde sürdürmek, HDL kolesterolü ve 55 mg. ve üzerinde tutmak gerekmektedir.

AKLINIZDA OLSUN

Homosistein: Yeni kolesterol!

Homosistein seviyesinin kontrolünün de damar sağlığını korumanın şartlarından biri olduğu bilinmelidir. Homosistein, et ürünlerinden alınan bir aminoasittir. Yeterli miktarda folik asit, B6 vitamini ve B12 vitamini alındığında bu madde zararsız bir başka aminoasite dönüştürülür.

Homosisteini bu zararsız aminoasite yeterince çeviremeyenlerde kan homosistein düzeyleri yüksek kalır. Erken yaşta kalp rahatsızlıkları ya da felçlere bağlı ölümler, damar tıkanmaları gibi sorunlar gelişir. Günlük düzenli olarak folik asit (400 mg) B6 vitamini (10 mg.) ve B12 vitamini (100 mg.) tüketimi homosistein seviyelerini arzu edilen seviyelere (% 9 mol/L) indirir. Diğer taraftan bol miktarda yeşil yapraklı sebze ve tahıl ürünleri tüketiklemis, portakal suyu içilmesi ve alkol tüketiminin sanrılanması homosistein düzeyinin kontrolünü kolaylaştırır.

UNUTMAYIN

Aspirin’den yararlanın!

Aspirin damarlarda pıhtı birikimi prostaglandin sistemini etkisiz hale getirerek önler. Prostaglandin sistemi birtakım enzimlerle trombositlerin birbirine yapışmasını sağlar. Aspirin’in enflamasyonu engellemesi ve yeni kan damarlarının oluşumuna yardım ettiği yolunda da bulgular vardır.

Son çalışmalarda ortaya konan en önemli bulgulardan biri, Aspirin’in inme riskini oldukça azalttığıdır. Bazı ön veriler Alzheimer hastalığı insidansını azalttığını da gösteriyor. Eğer 40 yaşın üzerinde bir erkek veya menopoza ulaşmış bir kadınsanız, her gün bir Aspirin alarak damarlarınızı gençleştirmeye başlayabilirsiniz. Birçok çalışma, Aspirin’in kardiyovasküler hastalıkları önlemede yararını göstermiştir. Aspirin kalp krizi riskini azaltır.

BESİN DESTEKLERİ

Doğal desteklerinizneler olmalıdır?

Düzenli olarak E vitamini (günde 200-400 mg.) ve C vitamini kullanmak (günde 1 gr.) damarlar üzerinde koruyucu etki gönderir. E vitamininin Aspirin’le birlikte kullanıldığında başarı şansı artmaktadır.

Omega-3 yağları olan EPA ve DHA’nın da damarları aterosklerozun yıpratıcı etkilerinden koruduğu düşünülmektedir. Günde 2-3 gr. balık yağı ya da 810-1600 mg. EPA /DHA kombinasyonu kanı inceltir, zararlı kolesterolün damar duvarı üzerine olan zararlı etkilerini engeller.

DOĞRU BESLENİN

Damarlarınızı nasıl besliyorsunuz?

Eğer daha sağlıklı bir kalbiniz olsun istiyorsanız neleri yapmanız veya yapmamanız gerektiğini öğrenmiş olmalısınız. Daha az stres yüklenecek, olumlu ve sakin biri haline gelecek, uykunuza daha fazla önem verecek, düzenli, ılımlı bir egzersiz alışkanlığını mutlaka ama mutlaka edineceksiniz. Ama en az bunlar kadar önemli bir şey daha var: Kalbinize uygun besinler seçmekte özen göstererek, kalp sağlığınıza en uygun beslenme planını nasıl oluşturacağınızı mutlaka öğreneceksiniz. İşte size kısa, kolay ve akılcı bir yol haritası.

Günlük toplam yağ tüketiminiz, aldığınız kalori miktarının yüzde 30’undan az olmalıdır. Doymuş yağlardan aldığınız kalorileri ise toplam kalori kullanımınızın yüzde 10’undan az tutmalısınız. Örneğin; günde 1800 kalori tükettiğiniz bir diyette toplam yağ tüketiminiz 60 gram, doymuş yağ (hayvansal yağ) tüketiminiz ise 20 gramı geçmemelidir.

Günde 300 miligramdan fazla kolesterol tüketmemelisiniz.

Bir günlük kalorinizin yüzde 50-60’ı karbonhidratlardan temin etmeli, sebze ve meyveleri daha çok tüketmelisiniz. Makarna, kuskus, bakliyat (nohut, fasulye) ve tam tahıllar (bulgur, kepekli köy ekmeği) gibi kompleks, glisemik yükü az karbonhidratları tercih etmelisiniz.

Besin seçimlerinizi sık sık çeşitlendirmeli, Akdeniz mutfağına öncelik vermelisiniz. Zeytinyağı, balık, doğal otlar, keçi peyniri, bol taze sebze ve meyve bu mutfağın en önemli besinleridir.

Alkolü ılımlı miktarda tüketmelisiniz. Alkolden aldığınız kalori miktarı günlük toplam kalorinizin yüzde 15’ini asla geçmemelidir. Kırmızı şarap en sık önerilen alkoldür.

Ortalama her 1000 kalori için en fazla 1 gram sodyum yeterlidir. Günlük toplam sodyum alımınız 1.5-2 gramı geçmemelidir.

Haftada 2-3 kez 100-150 gram Omega-3 kaynağı olarak balık tüketmeye çalışmalı, bitkisel Omega-3 kaynaklarından yararlanmayı da unutmamalısınız.

SONUÇ

Doğru ve akıllı beslenme alışkanlıkları edinerek, daha düzenli ve sürekli egzersiz yaparak, kan basıncınızı ve kan şeker, ürik asit, kolesterol, trigliserit seviyelerinizi izleyerek, özenli bir homosistein seviyesi takip ederek, daha çok Omega-3 kaynağı, E vitamininden zengin sebze ve meyvelere yönelerek, ruhsal yaşamınıza özen gösterip psikolojik sorunlarınızı çözümleyerek, stresle baş etme yöntemlerini uygulayıp, optimist ve olumlu bir yaşam sürerek, sigaradan ve alkolden kaçınarak damar sağlığınızı daha iyi koruyabilirsiniz.

ALİ POYRAZOĞLU

NASIL YAŞIYORLAR?

Yaşım 51, boyum 1.79, kilom 80. Kırmızı et yemiyorum. Tam bir balık tutkunuyum. Üç beyazdan da uzak duruyorum. Ekmek tercihim kara ekmek. Öğünlerimin düzenli olmasına dikkat ediyorum. Ama akşamları oynadığım için 23.00’ten sonra yemek yiyebiliyorum. O zamanlarda da hafif bir şeyler tercih ediyorum. Kahve içmiyorum ama çay tutkunuyum. Salata ve meyve ağırlıklı besleniyorum. Zeytinyağına özel bir düşkünlüğüm var. Sigara içmiyorum. Hatfada bir kırmızı şarap içiyorum. Uyku düzenim bozuk. Günde 5-6 saat uyuyabiliyorum. Yazın Bodrum’da dört ay boyunca her gün öğle uykusuna yatarım. Yüzme ve tenis düzenli olarak yaptığım sporlar. Sahnedeyken de spor yapmış oluyorum aslında. Annem şeker hastası. Bende ciddi herhangi bir rahatsızlık yok. Bitkisel bir takım ilaçlar kullanıyorum. Multivitaminler alıyorum. İki günde bir aspirin içiyorum.

PROF. MÜFTÜOĞLU’NUN YORUMU

Mükemmel denilebilecek bir yaşam tarzı var Sayın Ali Poyrazoğlu’nun. Yaşama kalite katan seçimleri örnek verilecek kadar özenli. Bir ‘iş zarureti’ diyebileceğimiz bazı oyun akşamlarına rastlayan geç yenen akşam yemekleri de onun yaşamının hoşlukları ve farklılıkları olarak sayılmalı! Sevgili Ali Poyrazoğlu doğru besleniyor, yeterince aktif, keyifli bir yaşamı var ve üretiyor. Annesinin diyabet sorununu dikkate alarak özel doktorundan sağlık risk analizlerini planlarken şeker hastalığı ve damarsal riskleri inceleyen testlere öncelik ve ağırlık vermesi uygun olur. Sağlıklı kalmak ve kaliteli, formda bir yaşamı sürmek en çok ‘Ali Poyrazoğulları’nın hakkı olmalı. Bu hakkı keyifle yaşaması, huzur ve mutluluk içinde kullanması, sağlığını koruma ve geliştirmeye hep böyle özenli kalması dileği ile.

TEST

Kalp hastalığı riskinizi biliyor musunuz?

Bu test ile gelecek 10 yıl içinde kalp ve damar hastalıklarına bağlı sağlık riskinizi belirleyebilirsiniz. Genetik, sigara ve alkol kullanımı, yetersiz ve dengesiz beslenme önemli risk faktörleridir. Aşağıda durumunuza uygun olan puanları toplayarak gelecek 10 yıl içindeki risk yüzdenizi tahmin etmeye çalışabilirsiniz.

ERKEKSENİZ

Yaş Puan

20-34 -9

35-39 -4

40-44 0

45-49 3

50-54 6

55-59 8

60-64 10

65-69 11

70-74 12

75-79 13

HDL (mg/dl) Puan

60 ve altı -1

50-59 0

40-49 1

40 altı 2

Büyük Tedavi Tedavi

Tansiyon Edilmemiş Edilmiş

(mmHg)

120 altı 0 0

120-129 0 1

130-139 1 2

140-159 1 2

160 ve üzeri 2 3

DEĞERLENDİRME

Toplam 10 Yıllık

Puan Risk Yüzdesi

0’dan 1’den

küçük küçük

0 1

1 1

2 1

3 1

4 1

5 2

6 2

7 3

8 4

9 5

10 6

11 8

12 10

13 12

Toplam 20-39 yaş 40-49 yaş 50-59 yaş 60-69 yaş 7-79 yaş

Kolesterol

160 altı 0 0 0 0 0

160-199 4 3 2 1 0

200-239 7 5 3 1 0

240-279 9 6 4 2 1

280 ve üzeri 11 8 5 3 1


Sigara 20-39 yaş 40-49 yaş 50-59 yaş 60-69 yaş 70-79 yaş

kullanma

İçmiyorum 0 0 0 0 0

İçiyorum 8 5 3 1 1


K


ADINSANIZ


Yaş Puan

20-34 -7

35-39 -3

40-44 0

45-49 3

50-54 6


Yaş Puan

55-59 8

60-64 10

65-69 12

70-74 14

75-79 16


HDL (mg/dl) Puan

60 ve altı -1

50-59 0

40-49 1

40 altı 2


Büyük Tedavi Tedavi

Tansiyon Edilmemiş Edilmiş

(mmHg)

120 altı 0 0

120-129 1 3

130-139 2 4

140-159 3 55

160 ve üzeri 4 6


DEĞERLENDİRME


Toplam 10 Yıllık

Puan Risk Yüzdesi

9’dan 1’den

küçük küçük

9 1

10 1

11 1

12 1

13 2

14 2

15 3

16 4

17 5

18 6

19 8

20 11

21 14

22 17

23 22


Toplam 20-39 yaş 40-49 yaş 50-59 yaş 60-69 yaş 7-79 yaş

Kolesterol

160 altı 0 0 0 0 0

160-199 4 3 2 1 1

200-239 8 6 4 2 1

240-279 11 8 5 3 2

280 ve üzeri 13 10 7 4 2


Sigara 20-39 yaş 40-49 yaş 50-59 yaş 60-69 yaş 70-79 yaş

kullanma

İçmiyorum 0 0 0 0 0

İçiyorum 9 7 4 2 1