Renkli mucizeler

Konu iyi beslemeden açılmıssa, aklımıza hemen yiyip içtiklerimizin enerji değerleri, protein, yağ, karbonhidrat içerikleri ve vitamin-mineralleri gelir. Beslenme tutkusu zirvede olanların bile bitkisel besinlerdeki çok özel bazı maddelerden haberi yok!
Bence buna şaşırmamak da gerekiyor. Şaşırmamak gerekiyor çünkü, beslenme konusuna hepimiz ilgi duyuyoruz, beslenmeden söz eden her bilgiyi dikkatle dinliyoruz, doktor ve beslenme uzmanları özellikle bazı gıdaların diğerlerinden daha değerli olduğu konusunda bizi zaten sık sık uyarıyorlar ama beslenme biliminde en çok şaşırtan konular ‘fitobesinler’ yani ‘bitkilerdeki renkli mucizeleri yapan moleküller’.
Kısacası, bir besini diğerinden daha değerli ve farklı yapan temel özellikler sadece vitamin ve mineral içerikleriyle sınırlı değil. Meyve, sebze ve bakliyat grubu yiyeceklerde bitkilere özel bazı antioksidan maddeler var ve onlar sağlığınız söz konusu olduğunda vitamin ve minerallerden çok daha etkili işler yapabiliyorlar.
Bitkilerdeki bu antioksidanların temel özellikleri neredeyse tümünün renkli olmaları. Bunların kimi kırmızı, mor, mavi ve siyah; kimi yeşil, sarı veya turuncu. Birbirlerine göre kimyasal bazı farklılıkları olsa da yaşamsal değerleri aşağı yukarı aynı. Hepsi de antioksidan özellikleriyle hücrelerimizi yaşlanmaktan ve paslanmaktan koruyorlar. Kanserleri, kalp damar hastalıklarını, romatizmal sorunları, bellek problemlerini ve yaşlılıkla ilgili daha pek çok sorunu engelleyip geciktiriyorlar. ısterseniz bu renkli ve keyifli dünyaya biraz daha yakından göz atalım.

* MOR-KIRMIZILAR: ANTOSİYANİNLER
 
Siyah erik, yaban mersini, kızılcık, kiraz, vişne ve siyah üzümde bulunan antosiyanidinler bitkisel mucizelerin en önemlilerinden. Bu muhteşem moleküller kanserden korunmayı, yaşlılığa bağlı göz problemlerini (makula dejeneresansı- sarı nokta hastalığı-, katarakt), bellek kayıplarını, felçleri hatta kalp krizlerini önlemede bile işe yarıyor. Bütün mesele bu meyveleri sebzeleri (antosiyanidinlerden zengin sebzeler arasında karalâhana, pancar, siyah havuç, siyah turp, siyah patates, patlıcan ve daha pek çok kırmızı mor siyah sebze var) mutfağımızda daha çok bulundurmanız ve sık sık kullanmanız. Salatalarınıza zeytinyağlı yemeklerinize meyve seçimlerinize hatta tatlılarınıza bu siyah mucizeleri eklemeye bakın!

* SARILAR: LİMONENLER, LUTEİN VE BEZAKARUTİN

Her gün keyifle yediğimiz portakal, mandalina, limon ve greyfurtta da benzer bitkisel mucizeler olduğunu hatırlamakta fayda var. Bu turunçgillerde bulunan hesperidin (portakalda var) naringin (greyfurtta) ve limonenler (turunçgillerin tümünde) kolesterolü düşürmekten damar sağlığını desteklemeye, belleği güçlendirmekten kansızlığı önlemeye kadar pek çok noktada sağlığınıza hizmet verebiliyor.

* KIRMIZILAR: LİKOPEN VE RESVERATROL

Bitkisel eczane söz konusu olduğunda tabii ki listeye likopeni de dahil etmeliyiz. Domates, domates suyu, salçası, sosu, karpuz kırmızı portakal ve greyfurt kırmızı şeftalilerin her biri birer likopen deposu. Likopen gerçek bir kırmızı mucize. Bazı kanserleri (prostat kalın bağırsak meme) engelleyebildiği, kalp krizlerini, felçleri geciktirebildiği, ciltte güneşe bağlı yaşlanma işaretlerini (lekeler kırışmalar) hafiflettiği bilimsel olarak kanıtlanmış durumlardır.
Böyle bir listeye resveratrolü ilave etmemek olmaz! Kırmızı üzümün kabuğu bademi yer fıstığını fındığı sarmalayan ince kırmızı kahverengi zarımsı yapıyı resveratrolün en zengin kaynakları olarak düşünebilirsiniz. Üzüm suyu da tam bir resveratrol deposu.

Narda omega 5 var
UNUTMAYIN

Bu listede nara yer vermemek kırmızı mucizelerden bahsederken narı unutmak ona vefasızlık olur. Nar gerçek bir doğal ilaç. Meyvesi, suyu, ekşisi fark etmez; içindeki antosiyaninlere ek olarak elajik asidi, pulisid asidi (omega 5) ile nar da her zaman sağlığımızın hizmetinde.
Listeye siyah kırmızı böğürtlenleri çileği karadutu kızılcığı da eklemeyi lütfen ihmal etmeyin. Bütün bu bilgileri okuduktan sonra marketinizdeki sebze meyve reyonunu daha sık ziyaret edeceğinizden, mahallenizdeki yerel pazarları kaçırmamaya çalışacağınızdan ve mutfağınıza daha çok renkli mucizeler depolayacağınızdan eminim, inşallah yanılmam…

Antioksidanlar neye yarıyor
BİR BİLGİ

Renkli mucizelerin hepsi de çok güçlü antioksidanlar. Antioksidanlar hücrelerinize yönelip oksitleyici paslandırıcı dolayısıyla hasta edici ve yaşlandırıcı saldırıları önleyen doğal ilaçlar. Uzmanlara göre hemen her hücremiz günde en az 10 bin oksitleyici saldırıya maruz kalıyor. Kırmızı sarı, yeşil, mor fark etmez, bu renkli mucizelerin hemen hepsi, hücrelerimizi bu saldırılardan koruyan çelik kalkanlar gibi çalışıyor, serbest radikalleri kontrol altında tutmakta mükemmel işler görüyorlar. Serbest radikallerin verdiği zararlarla savaşmanın sağlıklı ve uzun bir yaşamın anahtarı olduğunu bilirseniz bu mükemmel savaşçıları neden sık sık gündeme getirdiğimi daha iyi anlarsınız. Daha çok antioksidan demek, daha az kanser, kalp krizi, felç, bellek kaybı demektir…