Oturmak mı ayakta kalmak mı

İngiltere’de otobüs şoförleriyle biletçilerin sağlıklarını mukayese eden bir araştırmada görüldü ki biletçiler şoförlerden çok daha sağlıklı insanlar.
Gün boyu direksiyon başında oturmak yerine ayakta bilet keserek ya da otobüs içinde bilet kontrolleri yapmak için dolaşarak işini yapan biletçilerin kalp hastalıkları ve kanserlere yakalanma riski otobüs şoförlerine oranla çok daha az. Ayrıca ömürleri de daha uzun.
Bir başka örnek de Avustralya’dan. Avustralya’da kalınbağırsak kanseri ile ilgili yapılan bir araştırmada görüldü ki garsonluk ve hemşirelik gibi sürekli ayakta durmayı ve hareket halinde olmayı gerektiren mesleklerde çalışanlar arasında kalınbağırsak ve rektum kanserine yakalanma riski, sandalyede oturarak çalışanlara oranla daha düşük. Bu örnekleri çoğaltmak mümkün ama bu kadarı yeterli.
Bu bilgilerin anlattığı ise şu: Çalışma saatleri dışında fiziksel aktiviteler yapmanız tabii ki önemli ve faydalı. Ama sadece bunlar yetmiyor. Çalıştığımız saatlerde de oturmayı bırakıp ayakta kalmanın ve mümkünse hareket halinde olmanın bir yolunu bulmamız lazım.
Tavsiyeme gelince... Hastalarıma en az yirmi yıldır aynı şeyi tekrarlar dururum: İster çalışan, ister emekli biri olun, popolarınızı sandalyeler, koltuk ve kanepelerden uzak tutun. Her saat başı en az beş dakikalık bir yürüyüş yapmanın (merdiven inip çıkmanız, oturma kalkma hareketleri yapmanız, çömelme/dik durma egzersizi uygulamanız da yeterli) veya odanızın içinde 1-2 tur atıp dolaşmanın da sağlığı koruduğu, ömrü uzattığı kesindir.
Bir not da ev hanımlarına: Evinizde çalışanlar olabilir, evinizin günlük işlerinin büyük bir kısmını elektronik cihazlarla çözüyor da olabilirsiniz ama ne yapın edin bir bahane üretin ve hareket edin. Hiçbir şey yapamazsanız bazı odaları kendiniz temizleyin. Bazı fayansları, lavaboları bizzat siz ovun. Balkonunuzdaki, bahçenizdeki çiçekleri sulayın ve budayın.
Netice şu: Lütfen hareket edin, durmayın, bir şeyler yapın. Evinizdeki yaşlıları da uzun süre oturtmamaya çalışın. Kısa da olsa yürüyüşler yaptırın. Emin olun 1-2 dakika bile yeterli olabilir. Netice şu: Ayakta kal, hayatta kal!

BİR TAVSİYE

Lahana ve karnabaharı buharda pişirin

Lahana grubu besinlerin tamamı çok güçlü bazı anti tümör maddelerle, mesela tıka basa sülforafan ve indol-3-karbinollerle doludur.
Bu maddeleri daha çok kazanabilmek istiyorsanız lahana ve karnabaharı kızartmayın, haşlayın. Mümkünse çiğ yiyin.
Kızartmak ve kaynatmak ikisinde de yazdığım çok değerli anti tümör maddeleri yok edebiliyor. Tavsiyem buharda pişirmeniz ya da haşlama suyunu dökmeden faydalanmanızdır.

DİKKAT

Kramp sorunu büyüyor 

Tekrarlayan kramplardan yakınanların sayısında ciddi bir artış var. Daha önce de yazdım: Kramplar bir kas veya kas grubunun tamamının ya da sade bir bölümünde oluşan istemsiz ve ani kasılmalardır.
En sık görüldüğü yer ise ayak kaslarıdır. Farklı sebepleri olabilir. Vitamin noksanlığı (özellikle B vitamini eksikliği), mineral azlığı (özellikle magnezyum azlığı ve kalsiyumun düşmesi), aşırı alkol tüketimi, yoğun ve kontrolsüz terleme, aşırı soğuğa maruz kalma, kramplara yol açabiliyor.
Ayrıca tekrarlayan kramplar bazen hastalık belirtisi de olabiliyor. Muhtemelen rahatsız ayak sendromu sorunu yaşayanların da çoğunda kramplara sık rastlanıyor.
Uyku problemi olanlar, depresyonla boğuşanlar, yoğun stres yaşayanlar da tekrarlayan kramplar için aday kişiler. Sürekli oturmak da kramplar için hazırlayıcı bir faktör.
Eğer böyle bir sorunla karşılaşırsanız vitamin, mineral düzeylerinizi, açlık ve tokluk şeker değerlerinizi ve stres yapılanmanızı bir gözden geçirmenizde fayda var.
Mevcut bir krampı iyileştirmenin yolu da kası tersi yönde germek ve esnetmekten ibaret.

UNUTMA

Kolajen olmadan olmaz 

Kolajen en önemli yapısal maddelerimizden biri. Özellikle iskelet sistemi yeterli kolajen olmazsa zayıf düşüyor. Zira kirişlerimizin yüzde 99’u, eklem bağlarımızın yüzde 86’sı, kıkırdaklarımızın yüzde 60’ı, kemiklerimizin ise yüzde 36’sı kısaca “kolajen” deyip geçtiğimiz bu tür proteinden oluşuyor. Gel gelelim çoğumuz bunun farkında bile değiliz.
Kolajen sözcüğü ile ancak cildimiz kırışmaya başladığında tanışmaya başlıyor, kolajen kremlerinden, hap ve şuruplarından destek aramaya ancak o zaman başlıyoruz.
Bedene yeteri kadar kolajen kazandırmak ve bunu düzenli hale getirmek lazım. Bunun yolu da tıpkı glikozaminoglikanlar ve proteoglikanlarda olduğu gibi doğru beslenmeden geçiyor.
Yeteri kadar hayvansal ürün tüketmek, hayvansal ürünleri de bir bütün halinde eski usul tencerede uzun süre pişirerek hazırladıktan sonra tüketmek ve hayvansal proteinlerden vazgeçmemek gerekiyor. Bedene yeteri kadar kolajen kazandırmak hayatın her döneminde önemli.
Çocuklar büyümek, yaşlılar daha geç ve yavaş yıpranıp eskimek, egzersiz-spor yapanlar eklemlerini, kas, kiriş ve kıkırdaklarını daha güçlü tutabilmek için kolajene ihtiyaç duyuyor. Daha çok destek dokusu kazanmak için de sakatattan korkmamak, eti kemiği ile uzun süre kısık ateşte tencerede suyu ile birlikte kaynatarak pişirmek ve “et suyundan yararlanmak” gerekiyor.

Şükretmek çok önemli

Beden ruhu, ruh bedeni etkiliyor. Beden sağlıksızsa ruh, ruh sağlıksızsa beden de iflah olmuyor.
Diğer taraftan bu ikili ilişki sağlığı özellikle güçlendirmek bakımından çok mühim. Ruhu dingin tutup ona olumlu duygular yüklemek beden için en az proteinler, vitamin ve mineraller kadar faydalı.
Binlerce araştırma net ve açık şekilde gösterdi ki ayar kaçırılıp doz şaşırılmaz ve de gerçeklerden kopmadan yapılırsa olumlu duygularda yoğunlaşmanın sağlığımıza olumlu etkileri var.
Eğer içiniz ümitle, sevgi ve şefkatle, sevinçle doluysa huzurluysanız sadece ruh değil, beden sağlığınızı da bir ölçüde garanti altına alabiliyorsunuz.
Diğer taraftan olumlu düşünmek kadar mühim bir ruhsal ayrıntı da “minnet duymayı bilmek” yani “şükretmek”tir.
Yürekten şükretmeyi başarabilen, küçük şeylerden de mutlu olmaya bakabilen ve olanla yetinebilenler stresini azaltıp olumsuz duyguları daha az yaşıyor.
Kendilerini daha güçlü ve sağlam hissediyorlar.