Mutsuzluk, sindirim sistemini de bozar

Her şey şaşmaz bir düzen içinde sürsün, hataların, yanlışların hayatınızda pek yeri olmasın mı diyorsunuz?.. Saygısızlığı, dikkatsizliği, nezaketsizliği, kabalığı asla hoş göremiyor, ama gerekli tepkileri vermekte yeterince cesur davranamıyor musunuz?... Çabuk heyecanlanan, iç dünyası çok sık dalgalanıp durulan, telaşlı bir yapınız mı var?.. İşiniz çok zor!..


ZOR, çünkü sindirim sistemi hastalıklarından pek çoğu (yutma güçlüğüne yol açan yemek borusu spazmları, reflü hastalığı, ekşime, yanma, kaynama ile ortaya çıkan fonksiyonel hazımsızlıklar, bazı gastritler ve ülserler...) ve özellikle de bir tanesi için çok güçlü bir adaysınız: ‘Spastik kolon’ veya diğer adlarıyla ‘mutsuz ya da hassas barsak sendromu’.

MUTSUZ BAĞIRSAKLAR

Bağırsak alışkanlığında sık tekrarlayan değişiklikler (kabızlık ve ishaller), tekrarlayan karın ağrıları, şişkinlik ve gaz, bu hastalığın en önemli belirtileridir. Hassas barsak sendromu sindirim sisteminin en sık görülen hastalıklarındandır. İç hastalıkları ve gastroenteroloji uzmanlarına müracaat eden hastaların neredeyse yarısının başvuru sebebidir. Kadınlarda daha sık görülen bu hastalığın yoğunluğu, 30-50 yaş grubunda artıyor. Karın ağrısı, karında çoğu kez birdenbire ortaya çıkan ve hızla ilerleyen bir gerginlik-gaz-hissinin eşlik ettiği kabızlık veya diyare, bu sendromun mutsuzluk ve acı veren başlıca işaretleridir. Bazı hastalar kabızlıktan (konstipasyon), bazıları ise bezdirici, can sıkıcı tekrarlayan ishalden (diyare) yakınır. Bir kısım hastalarda ise kabızlık ve diyare dönemleri birbirini izler. Kadınlarda kabızlığın, erkeklerde ishalin daha sık görüldüğü bilinmektedir.

Karın ağrısı, hassas barsak sendromunun en önemli belirtisidir. Çoğu kez yanlış yenilen bir gıda veya beklenmeyen bir stres ile tetiklenmektedir. Mutsuz bir haber, ani bir üzüntü ya da stres karnın alt bölümlerinden veya yan kısımlarından başlayıp, kısa sürede tüm karna yayılan, bir ağrıya yol açmaktadır. Karın ağrısı, yemek ve stresle artmakta, bağırsakları boşaltmakla azalmaktadır. Ağrıların telaş, üzüntü veya stresle tetiklenmesi çok tipiktir.

MİDE SORUNLARI

Mutsuz barsak sendromu sorunu yaşayanların önemli bir bölümünde sindirim sisteminin üst kısımlarına ilişkin bazı yakınmaların bulunması tipiktir. Yanma, ekşime, kaynama gibi mide sorunlarına ve reflüye bu hastalarda daha sık rastlanmaktadır. Sindirim sistemi dışında diğer fonksiyonel bazı sendromlarda sıktır: Akut anksiyete, panik atak, depresyon gibi psikolojik; çarpıntı, sinirsel hipertansiyon gibi kalp ve damar sistemi kökenli sorunlar, spastik kolite eşlik etmektedir. Bu hastalarda sinirsel cilt döküntüleri, yutma güçlüğü ve hava açlığı gibi sorunlar da sık görülmektedir.

TEHLİKESİZ SORUN

Eğer doktorunuz size ‘spastik kolit’ tanısı koymuşsa sakın korkmayın, telaşlanmayın. Bu sorunun biraz imalat hatanızdan(!) ve biraz da ruhsal yapınızdan kaynaklandığından kuşku duymayın. Önemli organik hasarları ekarte etmek için doktorunuz ‘sigmoidoskopi’ ve ‘baryumlu kolon grafisi’ tetkiklerini isteyebilir. Kolonoskopi yaptırmanızı önerilebilir. Parazit ve gizli kan açısından incelemeleri gerekli görebilir. Bunları beklemeden ama korkmadan, telaşlanmadan yaptırın.

TEDAVİSİ ÇOK ZOR

Spastik kolit tedavisinde başarı şansının fazla olmadığını bilmelisiniz. Bu hastalığın bağırsak çalışma düzenine ait bir dizi kusurdan ibaret olduğunu, kanser veya başka bir hastalığa dönüşmeyeceğini unutmamalısınız. Tedavide ilaçtan çok beslenmenin önem taşıdığını, ilaçların sadece belirtilerin kontrol altına alınmasında kullanıldığını hatırlamalısınız. Kabızlık sorununa karşı bol posa bırakan yiyecekler, kepekli ekmek kullanmalısınız. Doğrudan doğruya kepekten yararlanmanız da mümkündür. Şiddetli ve can sıkıcı olabilen karın ağrılarına karşı barsak kaslarını gevşeten muhtelif moleküllerin (domperidon, mebeverin, sisaprid, trimebutin maleat, pinaverium bromid) hangisinden yararlanacağınıza doktorunuz karar verecektir. Diyare yakınmanız ön planda ise posalı diyet ve kepek pek önerilmemektedir. Ruhsal gerginlik halinin giderilmesi, stresin kontrol edilmesi ve varsa depresyonun tedavi edilmesi şarttır.

YAŞAM KALİTESİNİ BOZUP CAN SIKIYOR

Unutmayın! Mutsuz bağırsak sendromu, yaşam kalitesini bozan, tedavisi güç bir sağlık sorunudur. Stresin yoğunlaştığı, depresyonun yaygınlaştığı, beslenmede posanın iyice azaldığı günümüzde, bu hastalığa daha da sık rastlanılması sürpriz olmasa gerekir. Bu hastalığın yaşam sürenizi değil, yaşam kalitenizi etkilediğini bilmeli, tedavisi değil sadece kontrol altına alınması mümkün olabilen bu hastalık ile mücadelede doktorunuzla yakın bir iş birliğine girmelisiniz.

Ve çok önemli bir hatırlatma! Bazı hastalıkların oluşması, hastalık yapıcı etkenlerden çok, sizin (ruhunuz ve bedeninizin) hastalık yapıcı etkeni nasıl karşıladığınız ile yakından ilişkilidir. Bu etkenin hastalanmanıza yol açıp açmayacağı, hastalığınızın şiddeti ve süresi, tedaviye vereceğiniz yanıt da siz çok önemlisiniz, beden ve ruh işbirliğiniz çok önemli, algılama biçiminiz çok etkilidir.