Kolonoskopinizi yaptırdınız mı? Altın standart

Neyse ki yavaş ilerleyen bir kanser çeşidi. Sürece erken müdahale edilince şifa yüzde yüzü buluyor. Bu nedenle “erken teşhis” çok önemli. Bir sürü üzücü ve meşakkatli tıbbi süreçten sıyrılıyorsunuz, hayatınız kurtuluyor. Erken teşhis ise kolonoskopik incelemelerle konulabiliyor. Ne var ki kolonoskopiden (ben dâhil) çoğu kimse hoşlanmıyor. Bence son derece normal. Tetkikin hazırlık döneminde de, yapılış sürecinde de hoşa gitmeyen bir sürü prosedür var. Oysa, bu basit  inceleme hem kolon kanserine yol açabilecek polipleri önceden yakalayıp temizleyebilmek (kanseri önlemek), hem de yeni başlamış bir kolon kanserini erken dönemde teşhis edebilmek için günümüzde de ALTIN STANDART kabul ediliyor. Eğer kolon kanserine yakalanma riskinizi üçte bire indirmek, muhtemel bir kolon kanserini de erken evrede yakalayıp başınızdan defetmek istiyorsanız 50 yaş sonrasında 3-5 yıllık aralıklarla kolonoskopik incelemelerden geçmeyi lütfen ihmal etmeyin.

ÖNEMLİ: MAMOGRAM HER KADINA LAZIM

- Kim ne derse desin, şu bilgi bugün de geçerli: Meme kanserine bağlı ölümleri azaltmada da “KİLİT SÖZCÜK” erken teşhistir. Erken teşhiste “ALTIN ANAHTAR” ise MAMOGRAFİ incelemeleridir. Sağlığının kıymetini bilen her orta yaşlı kadının belirli bir dönemden sonra bu incelemeyi periyodik olarak yaptırması şart. Hangi yaştan sonra bu incelemeye başlanması ve mamogramların ne sıklıkta yapılması gerektiği kararını ise doktorunuza bırakın. Prensip olarak anneniz veya kız kardeşiniz meme kanseri geçirdiyse ilk mamogramınız 30’lu yaşlarda çekilmeli. Aksi durumlarda ilk mamogram 40’lı yaşlar ve sonrasında düşünülmeli.

KESİP SAKLAYIN: ANTİOKSİDAN ORKESTRASI

- Antioksidanlar bizi kötü ve hızlı yaşlanmaktan, kronik hastalıklar ve kanserlerden koruyan mucizelerdir. Sebze ve meyvelerde bol bulunan bu doğal maddelerden faydalanmayı bilmek şart. Antioksidan sistem adeta bir “senfoni orkestrası” gibi çalışıyor. “O orkestrada kimler var?” diyorsanız, buyurun…

ŞEFLER: Glutatyon ve katalaz

YAYLI ÇALGILAR: C Vitamini (portakal, biber), E vitamini (fındık), Beta karoten (semizotu)

ÜFLEMELİ ÇALGILAR: Magnezyum (ceviz), Çinko (kabak çekirdeği), Selenyum (tahıl)

VURMALI ÇALGILAR: Likopen (domates), Lutein (bal kabağı), Antosiyaninler (siyah erik), Resveratrol (üzüm), Kateşinler (çay), Elajik asit (yaban mersini), Kuversetin (elma).

SOLİSTLER: Alfa lipoik asit (ıspanak) Koenzim Q10 (ıspanak)

EGZERSİZ YAPIYORSANIZ GELİN BENİ DİNLEYİN

- Aktif olduğunuz süreyi yavaş yavaş artırmayı hedefleyin.

- Aktivitedeki hareket hızınızı zamanla biraz daha yükseltmeyi deneyin.

- Aktivite yaptığınız gün sayısını çoğaltmayı unutmayın.

- Yürüdüğünüz veya yüzdüğünüz mesafeyi uzatın.

- Aktivitelerinizin zorluk derecesini de yükseltmeye çalışın.

İYİ BİLGİ: CA 125 TESTİ NE KADAR GÜVENLİ?

- Tümör işaretçileri olarak bilinen bazı kan testleri var. CA 125 de bunlardan biri. CA 125 bir yumurtalık kanseri antijeni; bedenin yumurtalık kanseri ile savaşmak için salgıladığı bir enzim. Bu bilgi “CA 125 seviyeniz yüksekse sizde de yumurtalık kanseri olabilir” anlamına gelse de kesin değildir. Mesela “endometriyoz” denilen sağlık sorununda da CA 125 yüksektir. Yumurtalık kistleri, rahim fibroidleri hatta hamileliklerde bile CA 125 yüksek bulunabilir. Ayrıca CA 125 seviyenizin normal olması da sizin kesin olarak yumurtalık kanseri olmadığınız anlamına gelmez. Yumurtalık kanseri belirlenen kadınların %20-30’unda CA 125 yükselmez. Kısacası test “yanlış pozitif” veya “yanlış negatif” sonuçlar verebildiğinden güvenli sayılmaz.

BİR UYARI: MENOPOZ ALKOL DİKKAT!

- Alkol menopoza bağlı şikayetlerinizi (ateş basmaları, terlemeler…) şiddetlendirebilir ya da tetikleyebilir.

- Menopozdaki kadınlar alkolün “uyku bozan” etkilerinden daha çok etkilenebilir.

- Menopoz nedeniyle “hormon takviyesi tedavisi” görüyorsanız, alkol, meme kanserine yakalanma riskinizi artırabilir.

- Alkol menopoza bağlı “kemik kaybı” yani “osteoporoz” sorununu da hızlandırıyor.

- Menopozdaki bir kadının alkol almaması en iyisidir. Eğer alıyorsa en doğru parola “ölçü” kelimesidir. Ölçü bir kadehi geçmemelidir.