Kolesterol ilaçları neden tartışılıyor?

Hatta bazen beslenme önlemlerinin sonucunu beklemeden ilaç tedavisine hemen başlamak bile gerekebiliyor. Çünkü beslenme tedbirleri ancak 2-3 ay sonra netice veriyor ve kolesterolü en çok yüzde 20-25 civarında azaltabiliyor.

Kalp krizi geçirmiş, by pass yapılmış, koroner arterlerine stent takılmış birinde çok yüksek LDL kolesterol seviyelerini 100 mg/dl, hatta 70 mg/dl civarında tutabilmek için ilaç kullanmak vazgeçilmez bir “ilk seçenek” haline gelebiliyor. Ama böyle durumlarda da “anti-kolesterol beslenme planını” bırakmamanız şart! Beslenme önlemleri en azından “daha düşük dozda” ilaç almanıza yardımcı olacaktır.

İLAÇ KULLANIYORSANIZ

Ayrıca bu dizide okuduklarınızdan ya da komşunuzdan, arkadaşlarınızdan etkilenerek kullandığınız kolesterol ilaçlarını bırakmak niyetinde olanları da uyarmak isteriz. Sakın doktorlarına bilgi vermeden, doktorlarının onay ve görüşlerini almadan böyle bir yanlış yapmasınlar.

Bazı yan etkileri olsa da bu ilaçlar kesinlikle “etkili” olan, yani LDL kolesterolü azaltan ilaçlardır. Doktorunuz sizin bilgili, ilgili ve “bilen bir hasta” olmanızdan asla gocunmaz. ılaç kullanımı konusunda kuşkunuz varsa okuduklarınızı, öğrendiklerinizi onunla konuşun ama sonuçta onun kararına uyun.
Çünkü sizin tıbbi sorumluluğunuzu üstlenen odur. Kararı o vermelidir. Benim kanaatime göre bu ilaçlar özellikle daha önce kalp krizi geçirenlerde kesinlikle işe yaramakta, hatta hayat kurtarıcı bir iş görmektedir.

DOĞRUSU NE?

Peki o zaman bu ilaçlar hakkında olumsuz düşünenlerin sayısı neden artıyor? Bu soruya verilebilecek pek çok yanıt var ama en önemlileri şunlar:

1- Çoğu hastada “diyet+egzersiz” önlemleri anlatılmadan, “fazla kiloluluk ya da obezite sorunu” çözülmeden, hatta “sigara” kullanımı konusunda, “şeker” yüksekliğinin çözümü hakkında hastalar ciddi olarak bilgilendirilip eğitilmeden hemen bir kolesterol ilacına başlama eğilimindeyiz.

2- Hastalar da işin kolayına kaçıyor. “Doktorum sen ilacını yaz, ben yiyip içmeye devam edeyim, beni diyetlerle egzersizle uğraştırma” diyor. Ya da bir yandan sosis-sucuk yiyip bir yandan yüksek dozda kolesterol düşürücü ilaç kullanıyor.

3- Bu ilaçlar -pek çok ilaç gibi- zannedildiği kadar masum değiller. Yan etkileri, hatta toksik etkileri var. Uzun dönemde yol açabilecekleri bazı sorunlar var. ışte bu nedenle kolesterol ilaçlarından herhangi birine başlamak söz konusu olduğunda iyi düşünmek, doğru karar vermek, emin olmak ve ilacın yan etkilerini dikkatle izlemek gerekiyor.

İlaçların yan etkileri çok mu sık görülüyor

Dr. Murat Kınıkoğlu, kolesterol ilaçlarının yan etkilerini yazdı.

Tüm dünyada ilaç firmalarına karşı büyük bir güvensizlik var. Bunun sebebi, firmaların ilaçlarının iyi yönlerini abartırken yan tesirlerinden hiç bahsetmemeleri. Bu durumu kolesterol ilaçlarında da görüyoruz, kalp hastalığını engellediği iddiasında bulunurken yan tesirlerinden bahsetmiyorlar.

Örneğin geçen ay gündeme gelen statin grubu kolesterol ilaçlarının şeker hastalığına yol açma etkisini ben hastalarımda görüyordum. Biz az sayıda hastada bile bu yan tesirleri fark ederken ilaç firmalarının bilmemesi imkânsız.

Nitekim bu ilaçların 100 hastanın 9’unda uzun vadede şeker hastalığına yatkınlık yaptığı ortaya çıktı. Keza erkeklerde cinsel performansa yaptığı negatif etkiyi de görüyorduk.

Int. Journal of Clinical Practice dergisinde yayınlanan bir çalışmada altı ay süreyle statin tedavisi olan orta yaş üstü erkeklerin yüzde 22’sinde sertleşme sorunu başladığı gösterildi.

Statin tedavisine başlayan hastaların yüzde 52’sinde ereksiyon fonksiyonu geriliyor. Firmalar bu yan tesirin yüzde 2-3 gibi önemsenmeyecek bir oranda olduğunu söylüyor ama bağımsız araştırmalar aynı sonuçları vermiyor.

Kolesterol ilacı önerilen hastalara, ilacın yan tesirleri hakkında tam bilgi verilmeli. Hangi yolun seçileceği konusunda görüşü alınmalı.

İlacın dozu çok önemli mi

Kolesterol ilaçlarında miligram arttıkça, yan tesirleri daha çok görüyoruz. Bu yüzden diyeti ön plana almak, diyetle yeteri kadar düşmeyen hastalarda düşük doz ilaç ile sorunu çözmek daha uygun oluyor.

Ülkemizde genel olarak yapılan bir yanlış, ilaç kullanan hastaların diyeti tamamen bırakmaları. Ancak kolesterolü ilaçla düşürmekle elde edecekleri fayda diyetle düşürmekle elde edecekleri fayda ile aynı değil.

Diyet 10 birim fayda yaparsa, ilaç 1 birim yapar. ılaç kullanımı mutlaka diyetin bir parçası olarak, diyete destek olarak yapılmalıdır.