Kış bakımınızı yaptırdınız mı

Yaşlanmayı durduramayacağınıza göre bu hastalıklar ile mücadelede yapabileceğiniz iki şey kalıyor: Doğru yaşam biçimi seçimleri yapmak ve düzenli olarak sağlığınızı kontrol ettirmek.

Önleyici Tıp günümüzde tıbbın başlıca uygulama alanı olmalıdır. Ortalama yaşam süresinin uzaması sevindiricidir. Ancak bu sonuç toplumların yaşlanmasını da beraberinde getirmiştir. Üstelik uzun yaşarken karşılaşılan hastalıkların çeşitleri de artıyor süreleri de uzuyor. Kısacası “uzun ama hasta” yaşamak kapıda!
Doğal ve içten gelen bir süreç olan yaşlanmayı durdurmak mümkün değildir. Önemli olan sağlıklı ve mutlu bir yaşlanma süreci ile genç ve dinç bir yaşlı olabilmek, yaşlanınca da kendi ayakları üzerinde durabilmektir.
Çevrenize şöyle bir bakın. 70’ini çoktan geçmiş, 80’li yaşlarda ama hayatını güle oynaya, sorunsuzca sürdüren keyifli ve mutlu insanlar var. Bunların pek çoğu yaşlı ama asla ihtiyar (!) değiller. Kendi işlerini kendileri görüyor, yaşamlarını kendi olanakları ile rahatça sürdürüyorlar.
Nasıl yaşlanacağımıza, yaşlanma sürecinde ne gibi sağlık sorunları ile karşılaşacağımıza ve bu sağlık sorunlarından nasıl etkileneceğimize karar veren sadece genetik mirasımız değildir. Yaşama ilişkin seçimlerimiz de nasıl yaşlanacağımızı belirliyor.

DOĞRU SEÇİMLER YAPIN

Yaşam tarzı ile ilişkili hastalıkların en önemlileri kilo fazlalığı-şişmanlık, kolesterol yüksekliği, koroner kalp hastalığı, inme ve felç, bellek sorunları, şeker hastalığı, hipertansiyon ve bazı doku-organ kanserleridir.
Doğru yaşam tarzı alışkanlıkları geliştirirseniz genetik mirasınız nasıl olursa olsun bu hastalıklardan korunmanız, en azından küçük sıyrıklarla kurtulmanız mümkündür.
Yaşam süresindeki uzamanın ortaya çıkardığı sağlık sorunları ile yaşam tarzı seçimlerinizin etkili olduğu hastalıkların aynı olması bir tesadüf değildir.
Şeker hastalığının, damar sertliğinin, hipertansiyonun ya da kanserin oluşmasında hücresel yaşlanma ve dokusal yıpranma kısacası ilerleyen yaşınız en az yaşam tarzı seçimleriniz kadar önemlidir. Yaşlanmayı durduramayacağınıza göre bu hastalıklar ile mücadelede yapabileceğiniz iki şey kalıyor: Doğru yaşam biçimi seçimleri yapmak ve düzenli olarak sağlığınızı kontrol ettirmek.

ÖNEMLİ

Sağlık riski analizi yaptırın

Sağlığı korumak tedavi etmekten daha kolay ve ucuzdur. Bunun için düzenli sağlık taramalarından geçmek gerekiyor.
Güncel tıp yaklaşımı check-up yerine “sağlık riski analizini” benimsiyor. Sağlık riski analizini check-up’tan daha güvenli kılan bazı nedenler var.
Sağlık riski analizlerinin kişiye özel olması ve daha detaycı yapılması temel farklılıkların başında geliyor. Bu analizler sadece kan tetkiklerine ve görüntüleme incelemelerine dayalı check-up’lardan oldukça farklı.
Sağlık riski taramaları işe genetik mirasınızı sorgulayarak başlıyor. Bu programlarda beslenme uzmanları, psikologlar ve egzersiz danışmanları da yer alıyor. Fizik muayene bulgularınız, önceki döneme ilişkin sağlık öykünüz, genetik mirasınız, beslenmeniz, yaşam biçiminiz ve çevresel kuşkular birleştirilince sağlık riskleriniz daha belirgin hale geliyor. Yapılacak analizler buna göre yeniden şekillendiriliyor.

BİR NOT

Ne zaman yaptırmalı

Özel bir sağlık sorununuz yok ve sağlıklı biriyseniz sağlık riski tarama programınızın takvimini şu şekilde yapabilirsiniz:
- Yirmili yaş diliminde iki kez
- Otuzlu yaş döneminde iki-üç kez
- Kırklı yaş periyodunda üç-dört kez
- Ellili yaş sonrasında yılda bir kez.
Yeni yıl yeni bir sağlık programına başlamanız, bir sağlık riski taramasında geçmeniz için iyi bir fırsat olabilir. Eğer şimdiye kadar herhangi bir sağlık taramasından geçmediyseniz ya da sağlık taramalarınızı ihmal ettiyseniz bu öneri aklınızda olsun.

KESİP SAKLAYIN

Ne, ne zaman, nasıl kontrol edilmeli

- Kolesterol: İlk defa 20 yaşında, daha sonra her 5 yılda bir; 45 yaşından sonra ise yılda bir defa (Eğer ailede yüksek kolesterolü olan varsa kolesterol düzeylerine daha erken ve daha sık bakılmalıdır)
- Kan şekeri: İlk defa 20 yaşında, daha sonra 5 yılda bir; 45 yaşından sonra ise yılda bir defa (Eğer ailede şeker hastası olan varsa kan şekeri düzeylerine daha erken ve daha sık bakılmalıdır)
- Tam idrar incelemesi: 45 yaşına kadar iki yılda bir. 45 yaşından sonra her yıl.
- Gaitada gizli kan: 45-60 yaş arasında iki yılda bir. 60 yaşından sonra her yıl.
- PSA: Prostat kanseri tarama testi. Erkekler için 40 yaşından sonra yılda bir kez.
- PAP Testi: Kadınlar için. Üreme organı kanser tarama testi, yılda bir kez.
- Akciğer grafisi: 40 yaşında sonra yılda bir kez.
- Mamografi: Kadınlar için. 45-60 yaş arasında iki yılda bir. 60 yaşından sonra yılda bir kez.
- Kan basıncı: Yılda bir kez veya ailede yüksek tansiyonu olan varsa, düzenli ve daha sık kontroller
- Tam fizik muayene: Yirmili yaşlarda yılda iki kere; otuzlu yaşlarda yılda üç kere; kırklı yaşlarda yılda dört kere; ellili yaşlarda yılda beş kere; 60 yaşından sonra yılda bir kere.
- Kalın bağırsak kanserini önleme: 50 yaşından sonra yılda bir kere dışkıda kan olup olmadığına baktırın. 3-5 yılda bir kolonoskopi yaptırın.
- Diş kontrolü: Yılda en az bir kere diş, diş eti değerlendirmesi yaptırın.
- Göz muayenesi: 3-4 yılda bir yaptırın.